|
Vergi kaçıranlara ağır
bedel
Pazartesi günü Vahap Munyar’ın haberinde,
Maliye Bakanı’nın bazı açıklamaları yer alıyordu.
Bakan Şimşek, vergi kaçıranlara bedelini çok ağır
ödettireceklerini ve vergi denetimlerini daha etkin hale
getireceklerini belirterek, denetim elemanı sayısının
artırılacağını vurguluyordu.
Merve Erdil’in dünkü haberinde de 2010’da 1400 eleman
alınıp, esnafın kapısının daha sık çalınacağı açıklaması
yer alıyordu.
DENETİM ELEMANI VE MÜKELLEF
Tablo-I ve II’de, mevcut denetim elemanları ve son 7 yıla
ilişkin mükellef sayısı, Şubat 2010 itibariyle
gösterilmiştir. Tablodan da
fark edileceği gibi 9 bin 168 denetim elemanı kadrosunun, 5
bin 540’ı yani yüzde 60’ı boş. Bu üç yıl önce de böyleydi,
10 yıl önce de...
Mükellef sayısına gelince, tabloda da görüldüğü gibi
mükellef sayısında (kira geliri elde edenler hariç) ciddi
bir artış yok. Hatta çoğunda gerileme var.
Maliye Bakanı haklı olarak, “vergi kaçıranlara ağır bedel
ödetip caydıramazsak, mali kuralın bir yönü eksik kalır”
diyor. Bu doğru...
Ancak çağdaş bir vergi sistemi ve uygulaması için vergi
denetiminde çok istisnai de olsa “Hukuka aykırı olarak
mağdur edilenleri de izleyeceğiz. Denetim elemanlarının
performansını, raporlarının sonuçlarına göre
değerlendireceğiz” de denilebilmeli...
TEMEL SORUNLAR
Sağlıklı bir çözüm ve iyi niyetli mükellefleri korumak için,
aşağıdaki sorunlara öncelikle el atılmalı.
1) Harcamaların büyük kısmı gider yazılamıyor.
2) Vergi yükü adil ve dengeli değil. Dolaylı vergilerin
oranı yüzde 65 civarında.
3) Sürekli olarak kümesteki kazların yani kayıtlı
mükelleflerin üzerine gidiliyor. Kümesin dışındaki kazlar
çok rahat!
4) Amele, çaycı, odacı, hamal, bulaşıkçı, alkolik gibi
kişiler adına şirketler kuruluyor. Bunlar yönetici yapılıp
vergi kaçırılıyor.
5) Vergi sistemi son derece karmaşık, konunun uzmanları bile
anlamakta zorlanıyor.
6) Vergi düzenlemeleri toplumsal uzlaşmaya dayanmıyor. İdare
dışarıdan gelen öneri ve eleştirilere sıcak bakmıyor.
7) Kaçırılan vergilerle edinilen gayrimenkul, otomobil,
banka mevduatı, şirket hissesi vs. “kaynağı nedir?” diye
sorgulanamıyor.
8) Vergi kanunları dışında, tebliğ, sirküler ve özelgelerle
ilave yükümlülükler getiriliyor.
9) Vergi güvenlik önlemleri kaldırıldı. Sistemde ciddi
boşluklar var.
10) Vatandaşların yüzde 97’si ödediği vergilerin, layıkıyla
gerekli yerlere sarf edildiğine inanmıyor.
Bunları değerlendirmeden, tek başına denetim elemanı almakla
sorun çözümlenemez.
Şükrü Kızılot / Hürriyet |
