Ramazan ayında fakirlere yapılan bağışlara teşvik

Bu hafta içerisinde Ramazan ayı başlıyor.
Ramazan ayının gelmesiyle birlikte toplumsal dayanışma ve yardım arzusu da ne mutludur ki canlanıyor.

Ramazan ayı, toplumsal dayanışma ve yardımlaşmanın da oldukça hissedildiği bir dönem. Ramazan ayında birçok hayırsever kişi ve kuruluş maddi ve manevi açıdan bağış ve yardımlarda bulunuyor. Ramazan paketleri binlerce ihtiyaç sahibine ulaşıyor. İhtiyacı bulunanlara yapılan maddi yardımlar devletçe de vergi destekleriyle teşvik ediliyor. Şirketlerin sadece bu ay içerinde değil tüm yıl içerisinde belli şartlarla yapılan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak bağış ve yardımları vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabiliyor. Biz de bu hafta ihtiyacı bulunan vatandaşlarımıza yapılan ve özellikle de Ramazan aylarında yoğunlaşan bağış ve yardımlara yönelik vergisel teşvikleri anlatmak istedik.

Bağışlar nereye yapılırsa gider olarak dikkate alınır?

Fakirlere yapılan bağışlara yönelik vergi teşviki, yapılan bağışların gider yazılması suretiyle vergi matrahının azaltılması suretiyle gerçekleşiyor. Ancak bağışların gider kaydedilmesinin çok önemli bir koşulu var. O da bağışların fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek veya vakıflar aracılığı ile yapılması zorunluluğu. Bu noktada oldukça önemli bir husus olarak belirtelim. Bu maddelerin ihtiyacı bulunanlara doğrudan bağışlanması durumunda gider kaydı yapılamıyor. Fakat gıda, temizlik, giyim ve yakacak maddesi bağışı ana sözleşmelerinde gıda bankacılığı yer alan dernek veya vakfa yapılırsa gider kaydedilebiliyor. Yine dernek veya vakıf dışında başka organizasyonlar aracılığıyla yapılacak bağışlar da gider kaydedilemiyor.

Yapılan bağışların vergisel avantajından kimler faydalanabilir?

Bağışların gider yazılmasına yönelik hüküm Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinde ve yine Gelir Vergisi Kanunu'nun 89/6. maddesinde yer alıyor. Gelir Vergisi Kanunu'nun 40 maddesi ile tüm ticari kazanç elde eden mükellefler ile şirketler bu kapsamdan faydalanabiliyor. Diğer yandan Gelir Vergisi Kanunu'nun 89/6. maddesinde aynı indirim maddesinin yer alması nedeni ile Gelir Vergisi beyannamesi veren mükelleflerde matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden bu tür indirimleri yapılabilir. Kısaca 2010 yılı kazancını Mart 2011 döneminde Gelir Vergisi beyannamesi ile beyan edecek olan;

- Ticari kazanç,

- Zirai kazanç,

- Ücret geliri,

- Serbest meslek kazancı,

- Gayrimenkul sermaye üradı,

- Menkul sermaye iradı,

- Sair kazanç ve irat elde tüm mükelleflerinde bu tür bağışlarını beyannamelerinde indirim konusu yaparak daha az vergi ödemeleri mümkün.

Bağışların kapsamı nedir?

Gider kaydedilebilecek bağışların kapsamına gıda, temizlik, giyim ve yakacak maddeleri giriyor. Bu maddeler dışında yapılan bağışların bu kapsamda gider ve indirim olarak dikkate alınması mümkün değil.

Mevzuata göre fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli gelir vergisi matrahının hesaplanması sırasında hasılattan indirilebiliyor veya yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılabiliyor. Kurumlar vergisi mükellefleri de bu tür bağışlarının maliyet bedelini kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapabiliyorlar.

Bağışlar kapsamında yapılan teslimlere KDV hesaplanmıyor

Bağışlara yönelik bir de KDV istisnası hükmü mevcut. Bu hükme göre fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi KDV'den istisna. Yani bu teslimlerden KDV hesaplanmıyor.

Yapılan bağışın ticari işletme veya şirket tarafından yapılması halinde uyulması gereken hususlar

Yapılacak bağışların şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılması ve bağışların mutlaka bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenen fatura ile belgelendirilmesi ve taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekiyor.

Ticari işletmeye dahil malların (gıda, temizlik, giyim ve yakacak maddelerinin) bağışlanması durumunda dernek veya vakıf adına düzenlenen fatura bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilecek. Bağışlanan gıda maddeleri işletmeye dahil değilse, söz konusu malın maliyet bedeli (KDV dahil) Gelir Vergisi Kanununun 89. maddesi çerçevesinde yıllık beyannamenin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacak.

Düzenlenecek faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacak. Bağış konusu mal için yüklenilen KDV'nin indirimi mümkün değil. Dolayısıyla yüklenilen KDV'nin, bağışın yapıldığı dönemde İndirilecek KDV tutarları arasından çıkartılarak gider hesaplarına aktarılması gerekiyor.

Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır" ibaresinin yer alması da zorunlu.

Görüldüğü gibi Ramazan ayında ihtiyaç sahiplerine yardımda bulunmak isteyen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu yardımlarını fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflar aracılığıyla gerçekleştirdiklerinde vergisel avantaj elde ediyorlar. Bu konudaki hatırlatmalarımızla beraber tüm vatandaşlarımızın mübarek Ramazan ayını kutluyoruz.

İsmail KÖKBULUT
ikokbulut@bugun.com.tr
Bugün