e-fatura uygulaması

Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 242'nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereği olarak Maliye Bakanlığı; elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır. Bu bağlamda aynı düzenleme uyarınca Maliye Bakanlığı elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığı'na veya Maliye Bakanlığı'nın gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyeti, çalışma ve denetim esasları bakanlar kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzelkişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, Vergi Usul Yasası kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye de yetkili kılınmıştır.
Ayrıca; Vergi Usul Yasası ve diğer vergi yasalarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Maliye Bakanlığı'nın, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hususu hükme bağlanmıştır.
Maliye Bakanlığı kendisine yasa maddesi ile verilen yetki çerçevesinde yayımlamış bulunduğu 397 sıra numaralı Vergi Usul Yasası genel tebliğ ile uygulamalarda yaygın olarak kullanılan belgelerden biri olan faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafazası ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemiş bulunmaktadır. (05 Mart 2010 gün ve 27512 sayılı Resmi Gazete)
Bilindiği üzere Vergi Usul Yasası'nın 229'uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 230'uncu maddesinde ise faturanın şekli belirtilerek içermesi gereken asgari bilgiler sayılmıştır. Sözü edilen yasanın 231'inci maddesinde de fatura düzenlenmesinde uyulacak ilkelere, 232'nci maddesinde ise fatura kullanma zorunluluğuna ilişkin esaslara yer verilmiştir.
Yasal düzenleme gereği düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından da istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın, elektronik belge olarak düzenlenmesi, müşteriye elektronik ortamda iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin yapılan düzenlemeler 397 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği'nde açıklanmış bulunmaktadır.
e-fatura, yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
Tebliğ ile yapılan düzenlemeden de anlaşılacağı üzere bilgi işlem sistemleri yeterli olan kullanıcıların, gerekli entegrasyonu sağlamaları koşulu ile e-fatura uygulamasını doğrudan kendilerine ait bilgi işlem sistemleri aracılığıyla kullanmaları mümkündür.
Buna göre bilgi işlem sistemi entegrasyonu yapılabilmesi için uyulması gereken kurallar ve standartlar ile yapılması gereken işlemleri içeren kılavuzları "http://www.efatura.gov.tr/" internet sitesinde kamuoyu bilgisine sunulmuştur.
Uygulamaya entegre olmak isteyenler, bilgi işlem sistemlerinde gerekli ön hazırlıkları tamamladıktan sonra, sistemlerini ve fatura ile ilgili süreçlerini açıklayan dokümanlarla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı'na yazılı olarak başvuruda bulunacaklardır.
Başvurusu uygun bulunanlara entegrasyon işlemlerine başlayabilecekleri bir yazı ile bildirilecektir. Entegrasyon çalışmaları, başlama yazısı tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde tamamlanmak zorundadır.
Entegrasyon sürecini başarı ile tamamlayan mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın konuya ilişkin yazısı üzerine e-fatura uygulamasını gerçekleştirdikleri entegrasyon aracılığı ile kullanmaya başlayacaktır.
Gelir İdaresi Başkanlığı e-fatura uygulamasına entegre olmak isteyen mükelleflere yönelik olarak genel entegrasyon usulleri belirleyebileceği gibi bilgi işlem sistemleri, kapasite, iş gerekleri ve ihtiyaçları gibi hususları göz önüne alarak özel entegrasyon usulleri de belirleyebilir.
Gerçekte e-fatura uygulaması, elektronik belge olarak düzenlenen faturaların tarafları arasında dolaşımı ile ilgili oluşturma, gönderme ve alma zamanı gibi önemli kayıtların tarafsız bir biçimde tutulmasını sağlamak ve elektronik belge olarak oluşturulmuş herhangi bir belgenin sıhhatinden (format ve standartlara uygunluk, göndericinin kimliği ve doğruluğu, elektronik belgenin geçerliliği ve içeriğinin bütünlüğü) emin olmak amacı ile Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından oluşturulan uygulamanın genel adıdır. Buna göre e-fatura uygulaması, bünyesinde e-fatura gönderme ve/veya alma işlemlerini yapmak üzere her bir kullanıcıya ait kullanıcı hesabı barındıracak olup, bu hesap aracılığı ile kullanılabilecek fonksiyonlar, ilgili hesabın ve kullanıcının niteliğine göre şekillenecektir. Veysi Seviğ / Referans