|
|
| |
|
Piyasa başka
vergi artışını kaldıramaz |
|
| |
|
ARTAN bütçe açıklarını finanse
etmek için 2010 bütçesinde vergi geliri
artışının yüzde 20 civarında belirlendiğini,
enflasyon ve büyüme oranlarının toplamı yüzde
10’u aşamayacağına göre yeni vergi artışlarına
hazırlıklı olmamızdan bahsetmiştim. Beklenen
oluyor. Yeni yılı bir dizi vergi artışıyla
karşıladık. 31 Aralık’taki Bakanlar Kurulu
Kararı ve tebliğlerle bazı vergilerde yeniden
değerleme oranının üzerinde artışlar oldu. 2010
yılında uygulanacak emlak, çevre temizlik,
damga, özel iletişim, motorlu taşıtlar, gelir
vergisi ve diğer bütün vergi ve cezalar belli
oldu...
Artış yetkisi zorlandı
DAMGA, Harçlar, Motorlu Taşıt, Çevre ve Emlak
Vergisi yasalarında her yıl “yeniden değerleme
oranına göre” artış öngörülmesine rağmen
Bakanlar Kurulu ilk defa kendisine verilen
yetkiyi kullanıp, daha yüksek bir artış
belirledi.
Yaklaşık 13 milyon mükellefi ilgilendiren
Motorlu Taşıt Vergisi’nde yüzde 2.2’lik yeniden
değerleme oranı yeterli görülmedi ve daha fazla
vergi toplayabilmek amacıyla yüzde 3.3
artırıldı.
Milyonlarca vatandaşı etkileyen Emlak
Vergisi’nde bina inşaat metrekare bedelleri
yüzde 12-25 artırılmıştı. Arsa metrekare birim
değerleri ise bazı belediyelerce yüzde 70
bazılarında yüzde 300 oranına kadar artırıldı.
Bu durumda emlak vergisi artışı yüzde 50’yi
bulacak hatta bazı belediyelerde yüzde 100’ü de
aşabilecek. Ancak emekli, işsiz ve ev hanımları
ile özürlülere, 2010 yılında da sahip oldukları
tek konut için sıfır oran devam ediyor.
Köprü ve otoyol ücretlerine de ortalama yüzde 14
zam geldi. Akaryakıt ürünleri, tütün mamulleri
ve alkollü içkilerdeki özel tüketim vergisi
tutarları da artırıldı. Sigaradaki nispi vergi
oranı yüzde 58’den yüzde 63’e, asgari maktu ÖTV
tutarı da 0.1025 liradan 0.1325 liraya çıktı. 95
oktan kurşunsuz benzinde ÖTV tutarı, litrede 20
kuruş, motorinde 15 kuruş, LPG’de ise 18 kuruş
arttı.
Bu vergi artışlarının vatandaşa yansıması satış
fiyatına KDV de ekleneceği için bu rakamların da
üstünde olacak. Şimdiden akaryakıt pompa
fiyatlarında litre başına 200 kuruşu geçen
artışlar yaşandı. Doğalgaz zammının da eli
kulağında.
Birçok kişinin farkına varmadığı, bir artış daha
oldu. Zamdan önce maaş, ücret, gündelik,
ikramiye, yemek, harcırah gibi ödemelerde damga
vergisi Ocak 2010’dan itibaren yüzde 10 zamla
binde 6.6 oldu. Artık ücretliler ayda 50 kuruş
ila 2.5 TL arasında fazla vergi ödeyecekler.
Tapudan pasaport harcına trafikten yargı harcına
kadar harç oranlarındaki artışı da yine
enflasyonun üzerinde yüzde 10 oldu.
Denetim baskısı olmasın
FİŞ ve fatura vermeyenlere uygulananlar başta
olmak üzere, özel usulsüzlük ve usulsüzlük ile
idari para cezaları da 2010 yılında arttı. 1
Ocak’tan itibaren, fiş verme sınırı, 680 TL’ye
yükseltildi. Buna göre, 680 TL’yi aşan
satışlarda müşteri istemese de fatura
düzenlenecek. Aksi takdirde fatura tutarının
yüzde 10’u kadar ceza kesilecek. Ancak bu
cezanın tutarı, her fatura için 160 TL’den aşağı
olamayacak. Fatura almayana da 32 TL özel
usulsüzlük cezası var. Ancak, bir tespitte
kesilecek ceza 7 bin 700, bir yılda kesilecek
ceza da 77 bin lirayı aşamayacak.
Dileyelim 2010 vergi ve ceza artışları bunlarla
sınırlı kalsın. Bütçedeki hedefi tutturabilmek
için geniş halk kesimlerinin kullandığı mal ve
hizmetlerin KDV oranları arttırılmak zorunda
kalınmasın. Ayrıca krizden dolayı henüz
toparlanamamış esnaf, sanatkar ağır ceza ve
inceleme baskısıyla gene hayali beyan
artışlarına zorlanmasın, yoksa piyasanın bunu
kaldırabileceğinden o kadar emin olmayalım.
ARİF ŞİMŞEK
arif.simsek@tercuman.com.tr
/ Tercuman / 09.01.2010 |
|
| |
|
|
|
|
|
