Geçici vergi beyanı

Son geçici vergi beyanı ile 2009 yılı işlemleri önemli ölçüde kapatılacak.2009 yılı kazançları 15 Şubat 2010 tarihinde sona erecek olan 2009 yılı son çeyreğine ilişkin geçici vergi beyanı ile beyan edilecek. Yani bir anlamda 2009 yılı hesap ve işlemleri 15 Şubat 2010 tarihine kadar tamamlayıp beyan edilmesi gerekir.
Mali müşavirler açısından şubat ayında geçici beyandan hemen kısa bir süre sonra Gelir ve Kurumlar Vergisi beyanının tekrar hazırlanması gerekiyor. Bu da son yıllarda her geçen gün yükleri artan mali müşavirler için ilave bir yük. Belki bu durumda yapılacak düzenleme ile geçen yıla ilişkin son geçici vergi beyanı ile yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi beyanının birleştirilmesi ve böylelikle bir miktar mali müşavirler üzerindeki yükü hafifletmek mümkün. Bu olayın bir başka yönü. Bizim bu haftaki yazı konumuz geçici vergi beyanlarının yıllık beyan titizliğinde hazırlanması.
Geçici vergi beyan ekinde verilen gelir tablolarının dikkatli bir şekilde hazırlanması ve yıllık beyan ekinde yer alan gelir tablosu ile çok büyük farklılık göstermemesi gerekir. Kısaca geçici vergi beyannamelerini adı gibi geçici olarak algılamamak gerekir. Son geçici beyan ekinde yer alan bildirimler ile yıllık beyan ekindeki bildirimlerin aşırı derecede uyumsuz olması vergi inceleme sebebi olabilir.
Özellikle yılın son dönemine ilişkin geçici vergi beyanında yapılması gereken tüm dönem sonu işlemlerin yapılması gerekir. Yıl sonu değerlemeler, amortisman ve itfa paylarının hesaplanması, karşılıkların ayrılması gibi dönem kazancını doğrudan etkileyecek işlemlerin tamamının yapılmasında fayda var. Aksi halde geçici vergi beyanları ile Mart ve Nisan 2010 döneminde verilecek yıllık beyannameler ve ekleri ile uyumsuzluklar olacak.
Geçici verginin %10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergiler terkin edilir ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edilir.
Geçici verginin eksik beyan edilip edilmediği yıllık beyanların incelenmesi ile kolayca ortaya çıkar. Geçmiş yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi Gelir İdaresi son yıllarda bilgi işleme en çok yatırım yapan kurum. Özellikle e-beyanname ile beyan edilen her beyanname ve ekleri çok kolayca çapraz kontrole tabi tutuluyor. Beyanlar arasındaki uyumsuzluk çok kısa sürede tespit ediliyor. Özellikle işletmelerin faaliyetlerini özetleyen gelir tabloları ve bilançolar elektronik ortamda tanımlanmış kriterlere göre kısa sürede incelenip tutarsızlıklar ortaya çıkıyor.
Beyannameleri hazırlayan mali müşavirlerin üzerindeki yüklere rağmen özellikle son dönem geçici vergi beyannamelerinin yıllık beyan titizliğinde hazırlanmasında fayda olduğunu bu haftaki yazımızda hatırlatmak istedik. İsmail KÖKBULUT ikokbulut@bugun.com.tr