Gecikme zammı-tecil faizi oranları çok yüksek

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 51'inci maddesi uyarınca amme (kamu) alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayrı ayrı gecikme zammı uygulanmaktadır. Bu bağlamda da ay kesirlerine isabet eden gecikme zammı günlük olarak hesaplanmaktadır.
Yasal düzenleme gereği olarak gecikme zammı, Vergi Usul Yasası'na göre uygulanan vergi ziyaı cezalarında, öngörülen oranda, mahkemeler tarafından verilen ve ceza mahiyetinde olan amme alacaklarında ise yasal faiz oranının yarısı oranında gecikme zammı asgari tutarını iki katına kadar artırmaya, ayrıca gecikme zammı oranını aylar itibariyle farklı olarak belirlemeye ve gecikme zammını bileşik faiz usulüyle aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık olarak hesaplatmaya yetkilidir.
Bakanlar kurulu son olarak 2009/15565 sayılı kararı ile amme alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayrı ayrı yüzde 1,95 oranında gecikme zammı uygulanmasına karar vermiş ve bu karar 19.11.2009 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır. (19.11.2009 gün ve 27411 sayılı Resmi Gazete)
Yıllar itibariyle uygulanan gecikme zammı oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Mevcut düzenlemeler çerçevesinde 19.11.2009 tarihinden önce vadesi gelen ve bu tarihe kadar ödenmemiş olan amme alacaklarının bu tarihten sonra ödenen veya ödenecek olan kısımlarına her ay için ayrı ayrı yüzde 1,95 oranında gecikme zammı uygulanmaktadır.
Diğer yandan aylık olarak yüzde 1,95 olarak belirlenmiş bulunan gecikme zammının günlük oranı ise (1,95/100/30) 0,00065 olarak hesaplanmaktadır.
Gecikme zammı oranında 19.11.2009 tarihinden geçerli olarak yapılan indirime paralel olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan seri C.(1) sıra numaralı tahsilat genel tebliğ ile 21.11.2009 tarihinden itibaren de Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 48'inci maddesi uyarınca uygulanan tecil faizi yıllık yüzde 19'a indirilmiş bulunmaktadır. (21.11.2009 gün ve 27413 sayılı Resmi Gazete)
Tebliğ ile yapılan düzenleme gereği olarak 21.11.2009 tarihinden sonra yapılan tecil işlemlerinde Maliye Bakanlığı yıllık yüzde 19 oranında tecil faizi uygulamaktadır.
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 48'inci maddesi uyarınca "amme borcunun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse borçlu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla alacaklı amme idaresince veya yetkili kılacağı makamlarca amme alacağı 36 ayı geçmemek üzere ve faiz alınarak tecil olunabilmektedir.
Söz konusu yasa maddesinde amme borçlusunun alacaklı tahsil daireleri itibariyle tecil edilen borçların toplamının 50 bin Türk Lirası'nın (Bu miktar dahil olmak üzere) aşmadığı takdirde teminat aranmamasını öngörmektedir. Bu bağlamda da 50 bin liranın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde, gösterilmesi zorunlu teminat tutarı 50 bin Türk Lirası'nı aşan kısmın yarısı olmaktadır.
Bakanlar kurulu, bu tutarı on katına artırmaya, yarısına kadar indirmeye, yeniden yasal miktarına yükseltmeye yetkilidir.
Borcunun tecilini talep eden ancak, talepleri uygun görülmeyerek reddedilen borçlular söz konusu borçlarını reddin borçluya tebliğ tarihinden itibaren 30 güne kadar verilebilecek ödeme süresi içinde ödedikleri takdirde bu amme alacağı ödendiği tarihe kadar faiz alınmak suretiyle tecil olunmaktadır.
Gerek gecikme zammı ve gerekse tecil faizi oranları günümüz ekonomik koşulları dikkate alındığında fahiş denilebilecek kadar yüksektir. Kaldı ki tecil faizi ile gecikme zammı ödemelerinin gider olarak safi kazancın tespitinde kabul edilmemesi, söz konusu faiz yükünü artırmakta, bir süre sonra ödenemez hale getirmektedir.

Veysi Seviğ / referans