Gelir İdaresi'ne özerklik verilecek

IMF ile tartışma noktalarından birisi olan Gelir İdaresi Başkanlığı'nın yeniden yapılandırılması çalışmaları hızlandırıldı. Yapılacak değişikliklerin 2008 yılında "tek çatıyı" düzenleyen ve halen Meclis'te bekleyen tasarıya eklenerek yapılmasının planlandığı belirtildi. Ancak tek çatı uygulamasında kesin karar verilmiş değil. Yasal değişiklikten sonra Gelir İdaresi bütçesini kendisi yapabilecek, personele ilişkin kendi inisiyatifinde kararlar alabilecek.
IMF ile Gelir İdaresi'nin yeniden yapılandırılması konusunda büyük ölçüde anlaşıldığı belirtiliyor. Yapılacak yasal değişiklikle "idare"ye bütçesi üzerindeki harcama ve kaydırmalar konusunda yetki verilecek. Çalışanlarla ilgili de "idare" daha rahat hareket etme imkânına kavuşacak. Ayrıca denetim elemanlarına yönelik de teşvik edici bazı politikaların gündeme gelmesi bekleniyor. İdare'de "bölgesel" örgütlenme modeline de geçilmesi planlanıyor.

Bölgesel örgütlenme
2005 yılında Gelir İdaresi Başkanlığı'nın kurulmasına ilişkin yasanın hazırlık çalışmaları kapsamında bölgesel örgütlenme modeli vardı. Bu model 1998-2005 yılları arasında uygulanmaya çalışıldı. 12 bölge müdürlüğü kurulması gündeme geldi ancak 6 tanesi kurulabildi. 2005 yılında da bölge müdürlüğünün 22'ye çıkarılması üzerinde çalışmalar yapıldı. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın kurulmasına ilişkin yasa tasarısı Meclis'e bu haliyle sunuldu. Ancak TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyon çalışmaları sırasında düzenleme metinden çıkarıldı. Şu anda Gelir İdaresi'nin teşkilat modeli merkez ve 29 vergi dairesi başkanlıklarından oluşuyor.
Vergi daireleri, başkanlıklara bağlı faaliyet gösteriyor. Vergi dairesi başkanlığı olmayan illerdeki vergi daireleri ise defterdarlıklara bağlı olarak faaliyet gösteriyor. Yani şu anda aslında karmaşık bir yapı var. Yeniden yapılandırma çalışmalarında öncelikle örgütlenme modelinin ele alınması bekleniyor. Bölgesel örgütlenme modelinin Başbakanlık'ta da değerlendirildiği belirtildi.

Vergi anlaşmazlığı
Belediyelerin öz gelirlerine ilişkin çalışmada da İçişleri Bakanlığı çalışmalarını sürdürüyor. Ancak çalışmalarda oranların çok yüksek tutulduğu ifade ediliyor. Örneğin rant vergisinde hem binadan hem arsadan yüksek oranlı vergiler alınıp bunun ortalamasının nihai vergi olarak ortaya konulduğu kaydediliyor. Maliye'nin de ortaya çıkan oranların kişilerin ödeme gücüyle orantılı olmayacağını gündeme getirdiği dile getiriliyor. Ayrıca arabaların satışı üzerinden alınacak vergiye de Maliye'nin karşı çıktığı, tasarıdan muhtemelen çıkarılacağı belirtiliyor.

05.01.2010