FATURA CİLDİ KAYBOLURSA NELER YAPILIR

Anadolu illerinde satış görevi olan elemanlarımızdan birisi kendisine verilen fatura cildini kaybetmiş bulunmaktadır. Bu kayıp nedeni ile mahkemeye başvurarak söz konusu faturanın zayiine yönelik karar talebinde bulunduk. Ancak mahkeme bu talebimizi reddetti.

Türk Ticaret Kanunu'nun 68'inci maddesinin son fıkrası uyarınca bir tacirin saklamakla mükellef olduğu defter ve kâğıtlar; yangın, su basması veya yer sarsıntısı gibi afet sebebiyle ve kanuni müddet içinde ziya uğrarsa, tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yerin salahiyetli mahkemesinden kendisine bir vesika verilmesini isteyebilir. Mahkeme lüzumlu gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. Böyle bir vesika almamış olan tacir defterlerini ibrazdan kaçınmış sayılır.
Oluşan yargı kararları doğrultusunda "Boş fatura koçanı kaybı nedeniyle Türk Ticaret Kanunu'nun 68/son maddesi uyarınca faturaların iptaliyle zayi belgesi verilmesi mahkemeden istenemez." (Yargıtay 11. HD 08.05.2006 gün ve E.No: 5235, K.No: 5347)
Araç sürücüsünün veyahut da yetkili elemanın boş fatura koçanını kaybetmesi için mahkemeden zayi belgesinin istenmesini engelleyen konu zayi olan faturaların, tacirin alacaklılık hakkını ortadan kaldıran bir olay olarak kabul edilmemesi ve zayiin kanun maddesinde belirtilen olaylardan oluşmamasıdır.
Bu tür boş fatura zayileri nedeniyle yapılan başvurularda görevli elemanların zayi konusu belgeleri korumak için gerekli özeni göstermediklerini gerekçe göstererek mahkemeler red kararı vermektedirler.
Gerçekte boş fatura defterlerinin veyahut da sayfalarının zayii mükellef için önemli bir risk oluşturmaktadır. Çünkü bu tür faturalara uygulamada başkaları tarafından düzenlenerek dolaşıma sokulabilmekte ve hatta para karşılığı satılabilmektedir.
Bu durumda kaybolan faturaya ilişkin seri ve sıra numaralarını da belirten bir ilanın gazetelerde yayımlatılması ve ilan örneğini de ekleyerek vergi dairesine müracaatınızda yarar vardır

YARGI KARARLARINDA SERBEST MESLEK KAZANCI

1. Danıştay 3. Dairesi'nin E.2000/4801, K.2002/1797 sayı ve 1.5.2002 tarihli kararı
"Noterlik Kanununun 109. maddesi ve Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 50. maddeleri hükümlerinden, noterlerin noterlik faaliyetleri sonucu elde ettikleri serbest meslek kazancının belli bir kısmını bu Kanunda öngörülen esaslar dahilinde Noterlik Ortak Cari Hesabı'na yatırdıkları, bu şekilde ortak hesapta toplanan paralar ile bu tutarların Noterler Odası tarafından mevduat olarak veya menkul kıymetlere yatırılarak değerlendirilmesi sonucu elde edilen faiz vb. gelirlerin eşit olarak üç ayda bir noterlere dağıtıldığı ve hisselerine düşen kısmının yasal defterlere noterlik geliri olarak kaydedildiği anlaşılmaktadır. Olayda da davacının noterlik faaliyetinden elde ettiği kazancından Noterler Ortak Cari Hesabına yatırılan tutarı serbest meslek kazancının bir bölümünü oluşturmakta olup bu paraların bankada ... Noterler Odası Ortak Cari Hesabı adı altında açılan hesapta değerlendirilmesi sonucu, diğer noterlerle birlikte eşit olarak elde edilen faiz gelirlerinin de davacının serbest meslek faaliyeti nedeniyle elde ettiği gelir olduğu açık bulunduğundan, mahkemece bu gelirin, menkul sermaye iradı olarak nitelendirilerek, elde edilen menkul sermaye iradının da istisna hadleri içerisinde kalması nedeniyle beyana dahil edilmemesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle yapılan cezalı tarhiyatın kaldırılmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır."www.muhasebenet.net

2. Danıştay 9. Dairesi'nin E.2000/6763, K.2003/366 sayı ve 4.2.2003 tarihli kararı
"(...) yapımcı şirketin defter, belge ve kayıtlarında yapılan incelemelerde davacıya yapılan ödemelere ilişkin olarak düzenlenen gider pusulasında katma değer vergisi tevkifatının yapılmadığının tespiti üzerine düzenlenen inceleme raporuyla, davacının televizyon dizisindeki oyunculuğu karşılığı elde ettiği gelirini katma değer vergisi beyannameleriyle beyan etmediğinden bahisle adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığının anlaşıldığı, davacının ihtilaf konusu yılda sadece televizyon dizisinden gelir elde ettiği, kendisine bir kısmı gider makbuzu karşılığında bir kısmı ücret bordrosu üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılarak ödemede bulunulduğu, serbest olarak kendisinin organize ettiği tiyatro ya da dizi film oyunculuğu faaliyetinde bulunmadığı, yapımcı film şirketi nam ve hesabına gerçekleştirilen yapım işinde işverenin organizasyonunun gerekleri uyarınca vermiş olduğu direktif ve reji yönetiminde senaryo dahilinde yapmış olduğu hizmetin, serbest meslek faaliyeti olmadığı, ayrıca elde edilen gelirin de serbest meslek kazancı olarak kabulüne imkan bulunmadığı gerekçesiyle, tarhiyatı terkin eden vergi mahkemesi kararı, hukuka uygundur."

3. Danıştay 9. Dairesi'nin E.2005/3837, K.2006/4029 sayı ve 19.10.2006 tarihli kararı
"Dosyanın incelenmesinden, 4 milyar tutarındaki iki adet yemek faturasının serbest meslek kazanç defterine gider olarak kaydedildiği, davacının bunların dışında da yasal çerçevede kabul edilen yemek giderleri bulunduğu anlaşılmakta olup, ilgili yılda serbest meslek faaliyetiyle ilgili 119 milyar lira gayrisafi hasılat ve 107 milyar lira gider beyan eden davacının kısa aralıklarla 4 milyar lira tutarında yemek giderinin bulunması iktisadi hayatın gereklerine aykırı düştüğünden söz konusu giderlerin mesleki kazancın elde edilmesi ve idamesine ilişkin olduğunun ispatı VUK'un 3. maddesinde yer alan kural gereğince davacıya ait olduğundan, bu hususa ilişkin bir kanıt sunmayan davacıdan tarhiyatın bu giderlerden kaynaklanan indirim konusu Katma Değer Vergisi ile ilgili olarak söz konusu giderlerin mesleki faaliyetiyle ilgili olduğunu ispatlayacak kanıtlar istendikten sonra yapılacak incelemede ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği halde, bu hususta hüküm kurmamış olan vergi mahkemesi kararının bozulması gerekmektedir." (Velsi Seviğ Referans)