2009 beyanını veren yatırımcı indirim hakkından yararlanır

Yatırım indirimi hakkından yararlanma imkânı, Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 69. madde ile elinden alınan tam anlamı ile yatırım indirimi mağduru bir kurumuz. Anayasa Mahkemesi'nin konuya ilişkin olarak vermiş bulunduğu karardan yararlanmamız mümkün müdür? Bu konuda basında ve bazı mesleki dergilerde yer alan görüşler birbirinden farklı olduğundan tereddüt içindeyiz.

Bilindiği üzere Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesiyle 01.01.2006 tarihinden önce yatırım indirimine başlandığı halde tamamlanamayan indirimlerden bazı koşullarla ve 2006, 2007 ve 2008 yılları ile sınırlı olmak üzere yararlanma olanağı sağlanmıştır. Sözü edilen madde kapsamında yatırım indirimi istisnasından yararlanılması durumunda, bu yıllarda gelir ve kurum kazançlarının hesaplanmasında geçerli olacak vergi oranının (vergi oranına ilişkin hükümler dahil sözcükleri kullanılmak suretiyle) 31.12.2005 tarihi itibariyle sabitlenmesi öngörülmüştür. Bir başka anlatımla "vergi oranına ilişkin hükümler dahil" sözcükleri kullanılmak suretiyle yürürlükteki oranların uygulanmasına ilişkin genel hükme istisna getirilmiştir.
Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesi kapsamında, hem 31.12.2005 tarihi itibariyle indirilememiş yatırım indirimi istisnası tutarlarının hem de daha önce başlanmış yatırımlarla ilgili olarak 01.01.2006 tarihinden sonra yapılacak yatırım harcamalarının beyan edilen kazançtan indirilmesi yükümlülerin tercihine bırakılmıştır.
Esasında Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesinde yer alan mükelleflerin yatırım indirimi haklarını sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirilebilecekleri yönündeki hükmü, yatırımcıların yatırım aşamasında kendilerine tanınan indirim hakkını süre olarak sınırlı hale getirmiş, bunun sonucunda kazanç yetersizliği nedeniyle indirim hakkından yararlanamayanların bu haklarını bir daha kullanamamaları sonucunu ortaya çıkarmıştır.
Oysa yatırımcılar yatırım indirimi istisnasından yararlanacaklarını düşünerek yatırımlarını gerçekleştirmişler, Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69. maddesinin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bu beklenti ile yatırımlarını gerçekleştirmişlerdir.
Anayasa Mahkemesi'nin 15.10.2009 gün ve E.No: 2006/95, K. No: 2009/144 sayılı kararı ile Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesinde yer alan "sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait" ibaresi anayasaya aykırı olduğunu kabul etmiş, ayrıca iptal edilen bu hükmün yürürlüğe girmiş bulunduğu 08.04.2006 tarihine kadar aynı yasanın 19. maddesi kapsamında bulunan yatırım harcamalarının da indirim hakkından yararlanmalarına imkân sağlamıştır.
Anayasa Mahkemesi'nin vermiş bulunduğu iptal kararı ile yatırım indiriminden yararlanma hakkı bulunan mükelleflerin verecekleri beyannameler üzerinde bu indirim haklarını kullanabilir hale gelmişlerdir. Eğer 2009 yılı son geçici vergi beyannamesi üzerinde söz konusu indirim hakkını kullanamayan mükellefler varsa, bu haklarını 2009 yılına ilişkin olarak verecekleri yıllık beyannameleri üzerinde indirim haklarını kullanabileceklerdir. (V. Seviğ)

FİNANSAL KİRALAMAYA KONU GAYRİMENKULÜN DEVRİNDEN SAĞLANAN KAZANÇ
Finansal kiralama yolu ile edinmiş bulunduğumuz bir gayrimenkulü haklar hesabında takip etmiş bulunuyoruz. Söz konusu gayrimenkulün kiralama yoluyla edinim tarihi 2007 yılı ortalarıdır. Söz konusu gayrimenkulü bize finansal kiralama yoluyla satan şirketle yapmış olduğumuz protokol uyarınca söz konusu hakkımızı devrederken belli bir kazanç ortaya çıktı. Kurumlar Vergisi Yasası'nın 5'inci maddesinde yer alan gayrimenkul satış istisnasından yararlanabilir miyiz?

Kurumlar Vergisi Yasası'nın "istisnalar"ı düzenleyen 5'inci maddesinde yer alan hüküm gereğince "Kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlar", Kurumlar Vergisi'nden bağışık tutulmuş bulunmaktadır.
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 5'inci maddesinde yer alan hükmün içerdiği "taşınmazlar" kavramı (1) Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nde tanımlanmış bulunmaktadır. Bu tanımlamaya göre aşağıdaki varlıklar Türk Medeni Kanunu'nun 704'üncü maddesinde taşınmaz olarak kabul edilmektedir.
* Arazi
* Tapu siciline ayrı ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar
* Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler
Türk Medeni Kanunu'nun 705'inci maddesi gereği olarak taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olmaktadır. Bu bağlamda miras, mahkeme kararı, cebri icar, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde, mülkiyet tescilden önce kazanılmaktadır. Ancak bu hallerde malikin tasarruf işlemlerini yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.
Mevcut yasal düzenleme çerçevesinde elden çıkarılacak olan taşınmazlardan doğan kazancın Kurumlar Vergisi uygulaması açısından istisna kapsamında kayıt altına alınabilmesi için söz konusu taşınmazın Türk Medeni Kanunu'nun 705'inci maddesi kapsamında kuruma adına tescil edilmiş olması, bilahare yapılan devir ve/veya satış sonrasında devir veya satın alan adına tapuya tescili gerekmektedir.
Şirketiniz adına henüz tescil işlemi yapılmamış bulunan ve sadece yapımcı firma ile aranızda özel nitelikte "finansal kiralama" sözleşmesi bulunan bir kiralama ile kiralama hakkınızı söz konusu varlığı size kiraya verenin izniyle bir başkasına devrinizden doğan kazancın söz konusu istisnadan yararlandırılması mümkün değildir. Bir başka anlatımla mükelleflerin taşınmazları aktiflerinde bulundurdukları iki yıllık süre taşınmazların tapuya tescil edildiği tarihten itibaren başlamaktadır. Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz  / referans