Defterini tasdik ettirmeyen mükellef, hem para cezasına çarptırılır hem de mahkemelik olur

Sene sonu yaklaştıkça mükelleflerin hem bu yıl hem de önümüzdeki yıl için yapmaları gereken birtakım işlemler ortaya çıkıyor. Örneğin işletme ile ilgili her türlü mal alış-satışlarıyla mali işlemlerin takip edildiği defterler, kanun gereği bu ay tasdik ettirilmek zorunda. Kanun, tacirlerin işletmeleriyle ilgili işler dolayısıyla aldıkları mektup, yazı telgraf, fatura, cetvel, senet gibi vesika ve kâğıtlarla ödemelerini gösteren vesikaları da saklamayı mecbur tutuyor. Tacirler ayrıca yazdıkları mektup yazı ve telgrafların kopyalarını ve mukaveleleri, taahhüt, kefalet ve sair teminat senetleri, mahkeme ilamları gibi belgeleri saklamalı. İşletmeler bu sayede hesap durumlarını daha iyi takip edebilme ve kendileri hakkında ileri sürülen iddiaları defter kayıtlarını göstererek cevaplayabilme imkânı elde edebilir. Ayrıca Maliye'nin ödenen vergilerin gerçekliğini araştırmak istemesi halinde başvurulacak ilk kaynak, mükelleflerin bu defterleridir. Bu defterlerin muteber olarak kabul edilmesi ve mükellef lehine delil teşkil edebilmesi için tasdik işleminin yapılması mecburidir. Türk Ticaret Kanunu ile Vergi Usul Kanunu, hemen hemen aynı defterlerin tutulmasını şart koşuyor. Buna göre hükmi şahıslar ile bilanço esasına tabi gerçek kişiler yevmiye, envanter ve defter-i kebir tutmak zorunda. Türk Ticaret Kanunu'na göre, kurumların ayrıca karar defteri tutmaları gerekiyor. İşletmeler de işletme defteri tutmalı. Defter tutma mecburiyeti olan meslek grupları ise; ticaret ve sanat erbabı, ticaret şirketleri, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler, serbest meslek erbabı ve çiftçiler. Ancak Gelir Vergisi'nden muaf olan esnaf ve çiftçiler, Gelir Vergisi Kanunu'na göre, kazançları götürü olarak tespit edilenler ile götürü gider usulüne tabi olan çiftçiler ve Kurumlar Vergisi'nden muaf olan; iktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutmayabilirler. Ayrıca serbest meslek erbabının tuttuğu serbest meslek kazanç defteri ile zirai kazanç elde edenlerin tuttuğu çiftçi işletme defteri mevcuttur. www.muhasebenet.net

Defter-i kebir hariç tüm bu defterlerin noterlere tasdik ettirilmesi gerekiyor. Tasdikler genellikle aralık ayında yapılır. Faaliyetine devam eden bir işletme, özel hesap dönemine tabi değilse defterlerini aralık sonuna kadar işyerinin bulunduğu yerdeki notere tasdik ettirmeli. Şubeleri bulunan mükellefler defterleri şubelerin bulunduğu yerdeki notere de tasdik ettirebilirler. Hesap dönemleri Maliye tarafından tespit edilenler, tasdik işlemini defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda yerine getirebilir. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler; defterlerini bu işlemlerden önce tasdik ettirmeli. Bu sene kullandıkları defterleri önümüzdeki yıl içerisinde kullanmak isteyen mükellefler ise tasdik işlemini ocak ayı içerisinde yapabilir.

Defter tasdik ettirmemek, usulsüzlük cezasıyla cezalandırılıyor. Ayrıca hiç tasdik ettirilmemesi, ilgili dönemin vergi matrahının re'sen takdir edilmesine sebep teşkil ediyor. Hatta bazı inceleme elemanları tasdiksiz defterlere kaydedilen faturalardaki KDV'lerin indirim konusu yapılmasını kabul etmiyor. Bu şekilde indirimi reddedilen KDV'ler sebebiyle mükellefler, yüklü vergi ve cezalarla karşı karşıya kalabiliyor. Her ne kadar bu yorumlar mahkemelerce kabul görmese de basit bir tasdik işleminin ihmal edilmesi gereksiz yere uzun yıllar mahkemelerle ve davalarla uğraşmaya sebep olabiliyor. AHMET YAVUZ