|
Kurum kazancının
tespitinde indirilebilecek giderler
Hesap dönemi bir takvim yılı olan
kurumlar yarından itibaren kurumlar vergisi
beyannamelerini vermeye başlayacaklar. 1 Nisan'da
başlayıp 25 Nisan akşamına kadar sürecek olan beyanname
verme döneminde beyannameler kurumun kanuni veya iş
merkezinin bulunduğu yerin vergi dairesi olacaktır.
Bununla birlikte Maliye Bakanlığı'nın bağlı olunan vergi
dairesini ayrıca belirleme yetkisi de bulunmaktadır.
Beyanname dönemi takvim yılı olmayan, kendileriyle
ilgili özel hesap dönemi belirlenen mükellefler ise
beyannamelerini özel hesap dönemlerinin kapandığı ayı
izleyen dördüncü ayın başından yirmi beşinci günü
akşamına kadar verebileceklerdir. Ödeme zamanı ise
beyannamenin verilmesi gereken ayın sonuna kadar
olacaktır.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre ticari kazanç
çerçevesinde hesaplanacak kurum kazancının
belirlenmesinde hasılattan indirim konusu yapılacak
giderler hem aynı kanunun 8. maddesinde sayılan giderler
hem de Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinde yer alan
giderler olacaktır.
Bu çerçevede Gelir Vergisi Kanunu'na göre
indirilebilecek giderler:
· Amortismanlar
· Aynî vergi, resim ve harçlar
· Genel giderler
· İşle ilgili zarar, ziyan ve tazminatlar
· İşveren sendikalarına ödenen aidatlar
· İşveren sıfatıyla ücretliler adına ödenen bireysel
emeklilik katkı payları
· Seyahat giderleri
· Sosyal giderler
· Taşıt giderleridir.
Gelir vergisi ile ilgili bu giderler mart ayının gelir
vergisi beyan dönemi olması sebebiyle basında detaylı
olarak incelenmişti. Bunun yanında Bankacılık Kanunu
gibi özel kanunlarda da TMSF'ye ödenen sigorta primleri
ve ayrılan karşılıklar kapsamında bazı indirimlerle
Sigortacılık Kanunu kapsamında devam eden riskler
karşılıkları ile ikramiyeler ve indirimler
karşılıklarının da şartlar mevcutsa indirimi mümkün
bulunmaktadır. Bugün ise temel olarak Kurumlar Vergisi
Kanunu kapsamında yer alan indirimlere değinilecektir.
Bu kapsamda Kurumlar Vergisi Kanunu çerçevesinde
indirilecek giderler ve bunlarla ilgili bazı özellikler
şöyledir:
· Menkul kıymet ihraç giderleri: Burada yer alan menkul
kıymetler hisse senetleri ve geçici ilmuhaberleri, özel
sektör tahvilleri, hisse senedi ve tahvil kuponları,
banka ve finansman bonolarıyla banka garantili bonolar
ve varlığa dayalı menkul kıymetlerdir. Bu kapsamda
yapılacak, örneğin senetlerin kâğıt ve basım giderleri,
banka komisyonları, borsaya kayıt giderleri, tasdik ve
tescil giderlerini indirmek mümkündür.
· Kuruluş ve örgütlenme giderleri: Bu kapsamda
sayılabilecek giderler ana sözleşme hazırlama, kuruluş
genel kurul toplantısı, yeni şube açılması, tanı ve
reklam giderleri, kuruluş harçları, noter masrafları,
seyahat giderleri, ayni sermaye ile ilgili ekspertiz ve
bilirkişi ücretleri, eğitim giderleri ve bazı hazırlık
giderleridir.
· Genel kurul toplantıları giderleri, birleşme, devir,
bölünme, fesih ve tasfiye giderleri: Genel kurul
toplantıları için yapılan ilan, posta ve salon kirası bu
kapsamda sayılabilir. Birleşme, devir ve bölünme
giderleri bu durumlar sebebiyle infisah edecek kurumdaki
giderler bakımındandır.
· Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde
ortağın kâr payı: Söz konusu kazanç Gelir Vergisi
Kanunu'nun 37. maddesi kapsamında ticari kazanç olarak
vergilendirilmekte olduğundan indirilebilecek giderler
arasındadır.
· Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında
ödenen kâr payları:
· Sigorta teknik karşılıkları: Sigorta ve reasürans
şirketlerinin bilanço gününde hükmü devam eden sigorta
sözleşmelerine ilişkin ayırdıkları aşağıda yer alan
karşılıklardır:
1. Muallâk hasar ve tazminat karşılıkları
2. Kazanılmamış prim karşılıkları
3. Hayat sigortalarında matematik karşılıklar
4. Dengeleme karşılıkları
Bu indirimlerin yanında Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10.
maddesinde safi kurum kazancının tespitinde
indirilebilecek diğer indirimler de söz konusudur.
Bunlar:
· Ar-Ge indirimi
· Sponsorluk harcamaları
· Bağış ve yardımlardır.
Bahsedilen indirilebilecek giderler yanında
indirilemeyecek giderler de bulunmaktadır. Bir kanun
düzenlemesi içerisinde hem indirilebilecek hem de
indirilemeyecek giderler bulunması tedvin tekniği
açısından doğru olmamakla birlikte Gelir Vergisi
Kanunu'nun 41. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun
11. maddesinde yer alan giderler safi kurum kazancının
tespitinde indirilemeyecek giderlerdendir. Bunların
yanında, detaylarına çok kapsamlı olmaları sebebiyle
bugün yer veremediğimiz, Gelir Vergisi Kanunu'nun ve
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun diğer maddelerinde yer alan
çeşitli düzenlemeler yanında diğer vergi kanunları ve
özel kanunlar kapsamındaki düzenlemelerle bazı
giderlerin indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Hakan ÜZELTÜRK / VERGİ ve HUKUK
huzelturk@superonline.com
Dünya/31.03.2009 |
