|
Küresel
mali
krizin
istihdamda
da
kendisini
hissettirmesi
üzerine,
işten
çıkarmaları
önlemeye
dönük
tedbirler
de
gelmeye
başladı.
1-Kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) nedir? Kısa çalışma ödeneği, bir işyerinde en fazla üç ay boyunca çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya en az dört hafta süreyle işyerindeki faaliyetin tamamen ya da kısmen durdurulması durumunda verilen ödenektir. Ödenek işverene değil, doğrudan işçiye ödenir. 2-KÇÖ hangi şartlarla verilir? Bir işyerinde çalışan işçilere kısa çalışma ödeneği verilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Bunlar; Burada birinci şart, kısa çalışma ödeneği talebinde bulunan işyeri ya genel ekonomik krizden etkilenmiş olacak ya da işvereni ödeme güçlüğüne düşüren zorlayıcı bir sebep (deprem, yangın, su baskını vs.) bulunacak. İşverenin kısa çalışma talebi Bakanlıkça uygun bulunacak. Ödenek alacak işçi, kısa çalışmanın başladığı tarihte, 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesine göre işsizlik ödeneğine hak kazanmış olacak. İşveren kısa çalışma ödeneği talebinde bulunmuş olacak. Burada en kritik nokta, işverenin talebinin Bakanlıkça uygun bulunmasıdır. Zira pek çok firma kısa çalışma ödeneği için talepte bulunmakla birlikte, gerekli şartları yerine getirmediği için ödenekten yararlanamıyor. 3-KÇÖ'nin miktarı ve süresi nedir? Kısa çalışma ödeneği ile ilgili son değişiklilere kadar ödeneğin üst sınırı, aylık asgari ücretin neti (477,18 TL) kadardı. Ancak yapılan değişiklik ile üst sınır işsizlik sigortası ile eşitlendi ve 532,8 TL oldu. KÇÖ alacak kişi bu parayı, işsizlik sigortasından faydalanma süresi kadar alacak. Örneğin bugün işsiz kalan bir işçi 6 ay işsizlik maaşına hak kazanmışsa, KÇÖ'yü de 6 ay boyunca alacak. 4-KÇÖ'de süreç nasıl işliyor? Kısa çalışma ödeneği uygulaması üç aşamada sonuçlanıyor. Bunlar; İşveren, işyerinin genel ekonomik krizden etkilendiğini ya da işyerinde yangın, deprem gibi zorlayıcı sebeplerin ortaya çıktığını İş- Kur'a bildiriyor. Bu bildirimle birlikte varsa iddiasını kanıtlayıcı somut belgeleri de başvuru formuna ekliyor. İşverenin başvurusunu sebep ve şekil açısından inceleyen İş-Kur, bu talebi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na iletiyor. Bakan tarafından, işyerinin dahil olduğu sektörle ilgili yaygın bir kriz halinin olup olmadığına açıklık getiriliyor. İşverenin talebinin Bakanlıkça da ciddi bulunması durumunda işyerine bir denetim elemanı gönderilerek uygunluk denetimi yapılıyor. Böylece işverenin iddia ettiği gibi işyerinde gerçekten bir kısa çalışma ya da faaliyetin geçici durdurulması hali olup olmadığı kontrol ediliyor. Bu kontrol sonucu işverenin talebi uygun bulunursa İş-Kur tarafından, kısa çalışma ödemesi başlatılıyor. 5-Hangi başvurular reddediliyor? Öte yandan tabii ki İş-Kur'a yapılan bütün müracaatlar kabul edilmiyor. Bu anlamda; Yapılan başvuru şekil şartına uymuyorsa, Başvuru nakit sıkıntısı, stoklardaki artış, ödeme güçlüğü, pazar daralması gibi sebeplerle yapılmışsa kabul edilmiyor. Dolayısıyla yapılacak başvuruların hem "Kısa Çalışma Ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelikte belirtilen şekil şartlarına uygun hem de geçerli sebebe dayanıyor olması gerekir. Yurt dışı borçlanmada ne kadar öderim? Soru: Sadettin Bey, ben hali hazırda yurt dışında bulunuyorum. Bu yıl içerisinde kesin dönüş yapmak istiyorum. Daha önce yapılan hesaplamaya göre 2750 gün borçlanma yapmam gerekiyor. Bu borçlanma sonucu benim ödeyeceğim meblağ ne kadar olur? Semih Altunga Cevap: Değerli okurum, borçlanma sonucu ödeyeceğiniz en az miktar brüt asgari ücretin %32'sidir. Yani 2009'un ilk alt ayında borçlanma yaparsanız ödeyeceğiniz toplam borçlanma tutarı (666 x 0,32 x 2750 / 30) 19.536 TL olur. Ne zaman emekli olurum? Soru: Ben 1.4.1948 doğumluyum. Şimdiye kadar tarım Bağ-Kur'a 11 yıl 6 ay ödedim. Askerlik borçlanması da bunun içinde. Ne zaman emekli olurum? Ramiz Ocak Cevap: Prim günü olarak 15 tam yılı doldurduğunuz gün emekli olursunuz.
Sadettin ORHAN Bugün/29.01.2009 |
|
|
