Polisler için
çalışma ve emeklilik rehberi -1
Başlarken...Bu yıl 164. kuruluş yıl dönümünü kutlayan
Polis Teşkilatı, aynı zamanda ülkemizin en büyük meslek
camialarından birisini oluşturuyor. 210 bini Emniyet
Hizmetleri Sınıfı'ndan olmak üzere yaklaşık 250 bin
kişilik bir aileden bahsediyoruz. İç güvenlik hizmetleri
gibi önemli bir görevi ifa eden böylesine büyük bir
camianın sorunlarının olmaması düşünülemez. Bu anlamda
çalışma hayatının yazarı olarak bana polis
kardeşlerimizden sık sık e-postalar gelir. Bunların
hemen hepsine köşemizden cevap veriyoruz. Ancak herkesin
bireysel sorularına cevap vermektense, mesleğe girişten
emekliliğe kadar polislerin yaşadığı sıkıntıları,
sorunları ve çözüm önerilerini içeren derli toplu bir
dizi hazırlamak istedik. Nitekim yazılı basını
taradığımızda, şimdiye kadar polislerle ilgili bu derece
kapsamlı bir çalışmanın yapılmadığını gördük.
Anlayacağınız, pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da
Bugün Gazetesi olarak bir ilke imza atıyoruz.
Dizide neler var?
Yazı dizimiz kapsamında aşağıdaki soru ve sorunlara
cevap arayacağız...
· Polislerin çalışırken ve emeklilikte yaşadığı sorunlar
neler?
· Polisler hangi mesai şartlarında çalışıyorlar?
· Polislere hak ettikleri fazla mesai ücretleri
veriliyor mu?
· Yılan hikâyesine dönen "polislerin askerlik sorunu"
çözülecek mi?
· Sosyal Güvenlik Reformu polisleri nasıl etkiledi? Eski
polislerle, yeni polisler arasında hangi farklar var?
· Polislerin emeklilik tarihi nasıl hesaplanıyor?
Polislikten önceki çalışmalar, emekliliği nasıl
etkiliyor?
· Canları pahasına görev yapan polisleri emeklilikte
hangi şartlar bekliyor?
· Şehit ve gazi polislerle ailelerine hangi yardımlar
yapılıyor?
· İstanbul'da polis olmak, ne demek?
Bu sorulara ilaveten dizimiz boyunca çalışan ya da
emekli polislerimizden gelen sorulara da cevap
vereceğiz.
Polisin bilmediği kavram: Mesai düzeni
Devlet memurları, normalde haftada 40 saat mesai yapar.
Bu da genelde sabah 8 ila akşam 5 arasıdır. Bunun
dışında istisnai hallerde fazla mesai yapar ve
karşılığında da fazla mesai ücreti alır. Ancak polisler
için aynı şartlar söz konusu değil. Emniyet Hizmetleri
Sınıfı'na dahil olan polislerin en uzak olduğu kavram
mesai düzeni.
12-12 mesaisi perişan ediyor
Emniyet Teşkilatı'nda en iyi mesai olarak bilinen
çalışma düzeni 12-24 sistemi. 12 saat çalışma 24 saat
dinlenme şeklindeki bu sistemde polis memuru hafta izni
kullanmıyor ve haftada 60 saat çalışıyor. Bundan daha
beteri ise 12-12 mesaisi olarak ifade edilen 12 saat
çalışma 12 saat dinlenme düzeni. Bu şekildeki çalışma
düzeninde haftada toplam 72 saat, yılda ise 3756 saat
hizmet veriyor. Normal bir devlet memuru ise yılda 1992
saat çalışıyor. Yani polis memuru, normal memura göre
neredeyse iki katı mesai yapıyor. Peki, aldığı ücret iki
katı mı? Hayır, ancak bu konuya yarın değineceğiz.
Karakolda ayna değil, mesai var!
Polisler arasında belki de en zor çalışma şartlarına
karakol polisleri maruz kalıyor. Örneğin bir karakol
amiri sabah 10'da başladığı mesaisini gece 24'te
bırakabiliyor. Peki, 24'te mesai bitince her şey bitiyor
mu? Hayır! Bu amir gece 2'den önce telsizini
kapatamıyor. Yani bu iki saat içinde kendisine ihtiyaç
olursa hemen görev başına dönmesi gerekiyor. Bu da 16
saat görev yapmak anlamına geliyor. Hele karakolun
bulunduğu semt suç oranının fazla olduğu ya da hareketli
bir yer ise, amirin telsizi yatarken de açık kalıyor.
Polis eşi AİHM'e başvurdu
Geçtiğimiz yıllarda Trabzon'da görev yapan bir polis
memurunun eşi, eşine fazla mesai yaptırıldığı ve insani
şartlar haricinde çalıştırıldığı gerekçesiyle Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurdu. Henüz bir karar
çıkmış değil fakat konuyla ilgili Türkiye'nin taraf
olduğu uluslararası sözleşmeler ve hukuki metinler
dikkate alındığında, polisler lehine karar çıkması
kuvvetle muhtemel.
Öte yandan bir başka polis memuru da İzmir İl İnsan
Hakları Kurulu'na yaptığı başvurusunda çalışma
şartlarının düzensizliğinden ve insan haklarına aykırı
çalışma şartlarından yakınıyordu. Konuya dair Dokuz
Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nce hazırlanmış
mütalaada;
· Polisin çalışma şartlarına ilişkin uygulamaların
Anayasa'ya, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne ve
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı olduğu,
· Polisin çalışma şartları ve özlük haklarına ilişkin
yapılacak iyileştirmenin sadece polisin değil toplumun
da yararına olacağı, hususlarına yer veriliyordu.
Son 10 yılda 300'e yakın polis memuru intihar etti. Bu
durum, mevcut çalışma şartlarının polisleri nasıl
etkilediği sorusuna en anlamlı cevap olsa gerek.
Dolayısıyla medyada işkence ve kötü muamele haberleriyle
gündeme gelen polisin aslında bizzat kendisi adeta
işkence altında çalışıyor.
Yarın: Polis zam değil, hakkını alsa yeter!
Sadettin ORHAN
sorhan@bugun.com.tr
Bugün/28.12.2009 |