|
Sıfır stopaj sorununa 'çifte vergilendirme' çözümü
Anayasa Mahkemesi'nin iptal
ettiği 'faiz gelirlerinden yabancılarda kesilen sıfır
stopaj' için nasıl bir çözüm yöntemi izleneceği
konusunda ilk fikir alışverişleri yapılmaya başlandı.
Anayasa Mahkemesi, faiz gelirlerinden kesilen stopajın
yabancılara 'sıfır' olarak uygulamasını geçtiğimiz
günlerde iptal etmişti. Şimdi gerekçeli kararın çıkması
bekleniyor. Gerekçeli kararın yayınlanmasının ardından
yeni düzenleme için Maliye'nin 9 aylık süresi var.
Düzenleme için ilk görüşler ise oluşmaya başladı.
Uygulama ilk başladığında yabancılardan da stopaj
kesilmesi hükmünün yer aldığını hatırlatan yetkililer,
aynı düzenlemenin gündeme gelebileceğini, ancak bu sefer
de çifte vergilendirme anlaşmalarının devreye gireceğini
söyledi. Çifte vergilendirme anlaşmaları sayesinde
yabancılara Türkiye'de stopaj uygulanmayacağı üzerinde
duruluyor. Bu ülkelere ilk örnek ise Hollanda.
Yerliden stopaj alınıyor
Faiz gelirlerinden stopaj alınmasını içeren düzenleme
2006 yılında yürürlüğe girdi. "Geçici 67" olarak bilinen
düzenlemenin ilk halinde hem yerli hem de yabancı
yatırımcıdan yüzde 15 oranında stopaj kesilmesi
düzenlemesi yer alıyordu. Ancak yaşanan sorunlar
nedeniyle yabancılardan kesilecek stopaj aradan geçen 6
aylık süre sonunda sıfırlandı. Geçen yıl ise yerli
yatırımcıların hisse senedi piyasasında yani borsada
yaptıkları işlemlerden elde ettikleri gelirlerden de
stopaj alınmaması kararlaştırıldı. Mevcut sistemde yerli
yatırımcıdan başta bono olmak üzere repo ve yatırım
fonlarından yüzde 10 stopaj kesiliyor. Çünkü Bakanlar
Kurulu, yasada yüzde 15 olarak belirtilmesine rağmen
aldığı yetki ile oranı yüzde 10 olarak uygulamıştı.
Anayasa Mahkemesi ise yabancılardan stopaj kesilmemesine
ilişkin düzenlemeyi yaklaşık 10 gün önce iptal etmişti.
Çifte vergilendirme olur
Bundan sonrası için Maliye ya yabancılardan yüzde 10
stopaj almaya başlayacak ya da yerlilerin stopajını
yabancılarla eşit hale getirip sıfırlayacak. Üçüncü
çözüm önerisinin ise stopaj oranının yüzde 5 gibi bir
orana düşürülüp eşitlenmesi olabileceği ifade ediliyor.
Eğer yerli yatırımcının stopajı sıfırlanırsa bu sefer
bütçede gelir kaybı oluşacak. Maliye, oranı düşürerek
hem yerli hem de yabancı yatırımcılardan eşit stopaj
alma yoluna da giderse gelirini dengeleyebilecek. Maliye
Bakanlığı'nda ilk yapılan değerlendirmeler yerli
yatırımcının yanı sıra yabancıya da stopaj uygulanması
yönünde. Böyle bir düzenleme yapılsa bile zaten çifte
vergilendirme anlaşmalarının devreye gireceği
söyleniyor.
Maliye ispat istemişti
Türkiye'nin ABD, Hollanda, Belçika, İsrail, Arnavutluk
ve Pakistan'la çifte vergilendirme anlaşmaları var.
Ancak bu sefer de çifte vergilendirme anlaşması
yapılmamış ülkelerden, anlaşma yapılmış ülkelere kayış
söz konusu olabilecek. Örneğin bir şirket aslında
İngiltere merkezliyse Hollanda üzerinden işlem yaptırıp
mahsuptan yararlanabiliyor. Stopaj uygulamasının ilk
günlerinde bu durum tartışma konusu olmuştu. Maliye
Bakanlığı da çifte vergilendirme anlaşmalarının
takibinde kişi ya da kurumların gerçek hak sahibi (Beneficial
owner) olup olmadığının belgelerle ispat edilmesini
istemişti. Ancak yabancılardan kesilen stopaj daha sonra
sıfırlandı.
MALİYE'NİN ÜÇ ALTERNATİFİ
Yabancılardan da yüzde 10 stopaj alınması: Bu
uygulanırsa çifte vergilendirme anlaşmaları devreye
girecek.
Yerlilerin de stopajının sıfırlanması: Bu uygulamanın
bütçede gelir kaybı oluşturmasından endişe ediliyor.
Stopajın düşürülerek yatırımcılar için eşitlenmesi:
Maliye bu durum da gelirini dengeleyebilecek.
Referans/28.10.2009 |
