|
Kıdem tazminatına sahip çık
Kıdem tazminatı, bugünkü
uygulaması gereğince sahip olduğu bir çok fonksiyonunu
ve özelliğini kıdem tazminatı fonu getirilmesiyle
kaybedecek. Kıdem tazminatı fonunun getirilmesiyle
öncelikle çalışanlar zarar görecek, sonra işverenler
zarar görecek. Buna karşın fondan en kârlı çıkacak olan
ise devlet. Nedenlerini ise bugün çalışanlardan
başlayarak anlatacağız
Son 10 yılda ve özellikle de son aylarda çalışanlara
ödenen kıdem tazminatının kaldırılması konusu sık sık
gündeme getirilmektedir. Bazı hallerde kıdem
tazminatının tamamen kaldırılması bazı hallerde de
yerine devlet kontrollü fon getirilmesi dile
getirilmektedir. Fakat, kıdem tazminatının bugünkü
uygulaması gereğince sahip olduğu bir çok fonksiyonunu,
kıdem tazminatı fonu getirilmesiyle kaybedecek. Kıdem
tazminatı fonunun getirilmesiyle öncelikle çalışanlar
zarar görecek, sonra işverenler zarar görecek bu işten
en kârlı çıkacak olan ise devlet olacaktır.
DEVLETE ÖNEMLİ FON
Tıpkı TTF (Tasarrufu Teşvik Fonu) tıpkı KEY (Konut
Edindirme Fonu) gibi devletin eline iç borçlanma için
kullanabileceği bir fon daha getirilmiş olacak ve
kurulacak kıdem tazminatı fonu ile devlet, 10 yıl
süresince tepe tepe tek başına kullanacağı bir fona
sahip olacak. 10 yıl sonra ise işçilerle birlikte
kullanmaya başlayacak. O zaman geldiğinde ise TTF ve KEY
gibi fonun tasfiyesi ile karşı karşıya kalacağımız da
geçmiş tecrübelerimizden anlaşılmaktadır. İster kıdem
tazminatı tamamen kaldırılsın isterse de yerine kıdem
tazminatı fonu getirilsin sanmayın işverenler çok karlı
çıkacak, fon işverenleri de üzer çünkü işçilerini
işyerlerinde tutamazlar.
Grafikte sayılan Kıdem tazminatı fonu ile kim kazanır,
kim kaybeder? İlk olarak işçiden başlayalım:
A-Kıdem tazminatı fonu çalışanları da üzer.
Kıdem tazminatı fonu yanda açıkladığımız ve alt
başlıklarıyla 5'i bulan nedenlerle en çok işçileri
üzecek. Evlenen kadınlarla, askere giden erkekler bu
işten en çok zararı görecek.
Kıdem almal halleri 7'den 4'e düşürülecek
1-
Şu anda
geçerli kanunlara göre çalışanlar işten çıkarılma, haklı
nedenle işi bırakma, askerlik,emekli olmak için,
emeklilikte primi dolup yaşı bekleme, ölüm ya da
kadınlar için evlendikten sonra 1 yıl içerisinde işi
bırakma olmak üzere 7 hal ve şartta kıdem tazminatını
alıp işi bırakabiliyorlar. Kıdem tazminatı fonu
kurulursa bunun sayısı 4'e düşürülecek. Yeni durumda da
erkeklerin askere giderken, bayanların evlendikten
sonraki bir yıl içinde işini bırakması hallerinde kıdem
tazminatı ödenmesine son verileceği gibi işçinin işveren
tarafından işten çıkarılması veya işçinin haklı sebeple
işin bırakması hallerinde kıdem tazminatı alınması
imkanı ortadan kaldırılacak.
Bu imkanın dışında ayrıca emeklilikte yaş hariç diğer
şartları taşıyanların emekliliklerini evlerinde beklemek
üzere işlerinden ayrıldıklarında da kıdem tazminatı,
kıdem tazminatı fonundan sonra ödenmeyecek.
Kıdeme esas ücret düşecek!
2-Halen
kıdem tazminatı ödenirken 30 günlük ücret hesabında,
geriye doğru bir yıl içinde işçiye ödenen her türlü
maddi menfaatler dikkate alınmaktadır. Yani, servisler,
işyerinde verilen yemekler, özel sigorta yardımları gibi
para ve para ile ölçülebilen her türlü ödemeler kıdem
tazminatında dikkate alınıyor ama fon gelirse bu iş
bitecek. Ayrıca basın çalışanları gibi kıdem tazminatı
hesabında ücret üst sınırı bulunmayan kesimlere de fonla
birlikte sınır gelecek.
Kayıtdışı çalışanlar kaybedecek
3-Gerçekte
ücreti 1.500 lira olan bir çalışanın, SSK'ya asgari
ücret olan 608 liradan bildirilmesi en bilinen
kayıtdışılık. Bu işçi şu an işten kıdem tazminatı alma
hakkıyla ayrıldığında muhatap işveren olduğu için gerçek
ücretinden ödenmesini temin edebilmektedir. Kıdemi
işveren değil de 10 yıl sonra fon öderse 608 lirayı
dikkate alarak ödeyecektir. Tamamen kayıtdışı olanlar da
işyerlerinden ayrılırken, sigortasız da olsalar
işverenden tazminat alabilmektedirler. Ama fon gelirse,
fondan tek kuruş alamayacaklardır.
Yarın: Kıdem tazminatı fonu işvereni de üzer.
Bireysel emeklilik
ve kıdem tazminatı
*Şirketimizde ödenen, Bireysel Emeklilik İşveren payının
kıdem tazminatı hesabında dikkate alınıp, alınamayacağı
hakkında değerli görüş ve yorumunuzu istiyorum.İsmi
Mahfuz
-Anladığım kadarıyla şirketiniz siz çalışanlar adına
Bireysel Emeklilik prim katkısı yapmaktadır. Kıdem
tazminatı uygulaması gereğince para ve para ile
ölçülmesi kabil olan her türlü gelirlerinizin kıdem
tazminatının hesabında dikkate alınacağından Bireysel
Emeklilik işveren katkıları da kıdem tazminatı hesabında
dikkate alınmalıdır.
Yabancı ülke
sigortalısınız
*Gemide çalışırken kaza geçirdim gemi yabancı bandıralı
olduğu için sigorta yoktu. Amerika'da doktora gittiğimde
vücudunda ezikler var deyip 10 gün rapor verdiler. 40
gün sonra da Türkiye'ye döndüm, geldiğimde doktora
gittim bel kemiğimde ve ayak bileğimde kırık olduğunu
söylediler! Derhal ameliyat olmam gerektiğini de
eklediler. Emekliliğime az kaldığı için sigortamı
dışarıdan ödüyordum. Amerika'daki doktorun verdiği
raporda kırık yazdığı halde ezik denildi. Kırık raporum
elimde ne yapabilirim?Can CANO
-Yabancı bandıralı gemide çalışırmışsınız gemi hangi
ülkenin bayrağını taşıyorsanız o ülkenin sosyal güvenlik
sistemine tabisiniz. O ülke sosyal güvenlik kanunlarına
göre haklarınızı o ülkeden talep edebilirsiniz. (Ülke
belirtmediğinizden ayrıntı veremeyeceğim) Ancak,
yazınızdan isteğe bağlı prim ödediğinizi anlıyorum,
şayet kırıklar sizi malül edecek (çalışamayacak hale
getirecek) kadar ise malülen emeklilik talebinde
bulunabilirsiniz. Mustafa Varlık-Bandırma- Siz, emekli
albaysınız ve oğlunuz Mustafa Varlık, 1998 yılında
Astsubay olarak mezun olmuş ve Kıbrıs'a tayin edildikten
sonra da 2002 yılında burada görev yaparken evinde kalp
krizi geçirerek şehit olmuş. Genelkurmay Başkanlığı emri
ile devlet töreni ile Band rma Şehitliği'ne defnedilmiş.
Bekar olan oğlunuz üzerinden size aylık bağlanması için
sizin emekli olmamanız gerekirdi. Oğlunuzun 10 yılı
olsaydı bile aylık alamazdınız. Tarafıma gönderdiğiniz
şehadet belge asıllarının hepsini size postayla
gönderiyorum.
Ali TEZEL
Habertürk/28.05.2009 |
