|
Orta Vadeli Mali
Plan ve vergi gelirleri
Gecikmeli olarak yayımlanan 2010-2012 Orta Vadeli
Program'a göre Türkiye ekonomisinin 2010 yılında tekrar
büyüme sürecine girmesi, 2011 yılından itibaren ise
büyümenin ivme kazanması beklenmektedir.
2010-2012 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'ın temel
amacı, küresel krizin etkisinden çıkış sürecinde
ekonomik ve sosyal yapımızın güçlü yönlerini avantaj
olarak kullanarak, ekonomimizin yeniden sürdürülebilir
büyüme dönemine girmesini sağlamak olarak
belirlenmiştir. (16.09.2009 gün ve 27351 sayılı Resmi
Gazete)
Program döneminde izlenecek maliye politikasının temel
hedefi, kamu kesiminin kaynak kullanımındaki artan
payını azaltmak amacıyla, ekonomik krizin de etkisiyle
yükselen kamu açıklarını tedrici olarak makul seviyelere
indirmektir. Bu kapsamda:
* Vergi politikalarının uygulanmasında istikrar ve
vergilendirmede öngörülebilirlik esas olacaktır. Vergi
mevzuatı ve uygulamalarında sadeliği ve istikrarı
sağlamak amacıyla yasal altyapı güçlendirilecektir.
* Vergi harcamalarının mali boyutunun tespitine yönelik
çalışmalar sonuçlandırılacaktır.
* Yüksek oranda vergilendirilen ürünler başta olmak
üzere vergi kayıp ve kaçağını önlemeye yönelik
denetimler artırılacaktır.
* Vergi ve diğer mali yükümlülüklerin zamanında
ödenmesini sağlamak amacıyla etkin bir tahsilat sistemi
oluşturulacaktır.
* Vergiye gönüllü uyumun artırılması ve vergi tabanının
genişletilmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
* Maktu vergi ve harçlar genel ekonomik koşullar göz
önüne alınarak güncelleştirilecektir.
* Vergi idaresinin denetim ve uygulama kapasitesinin
güçlendirilmesiyle ilgili çalışmalara devam edilecektir.
* Vergi uyuşmazlıklarına dair idari yargılama alanında
gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
* Belediye ve il özel idarelerinin mali yapılarının
güçlendirilmesi ve hemşerilerine karşı yönetim
sorumluluklarının artırılması amacıyla, öz gelirlerinin
artırılmasına yönelik düzenleme hayata geçirilecektir.
Yerel idarelerin öz gelirlerinin artırılmasında imar ve
altyapı hizmetleri sonrasında varlıkların değerinde
ortaya çıkan artışlardan daha fazla yararlanılacaktır.
* Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin geçmiş yıllara ilişkin
vergisel yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
doğrultusunda gerekli tedbirler alınacaktır.
Diğer yandan "Çok yıllı bütçe hazırlık sürecini
yönlendiren ikinci önemli belge olan Orta Vadeli
Program'a uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin
toplam gelir ve gider tahminleriyle birlikte hedef bütçe
açığını ve borçlanma durumunu belirleyen Orta Vadeli
Mali Plan"dır.
Mali plan döneminde uygulanacak bütçe gelir
politikalarının temel amacı; büyüme, yatırım ve
istihdamın desteklenmesi ve ekonomide kayıtdışılığın
azaltılmasına katkıda bulunmaktır. Bu bağlamda da
2010-2012 Orta Vadeli Mali Plan'da ifade edildiği üzere,
"Vergi politikalarının uygulanmasında istikrar ve
vergilendirmede öngörülebilirlik esas olacaktır."
(18.09.2009 gün ve 27353 sayılı Resmi Gazete)
Vergi yasalarında yer alan istisna, muafiyet ve vergi
indirimi hükümleri, ekonomik ve sosyal politikalar
çerçevesinde yeniden değerlendirilerek vergi mevzuatı
sadeleştirilecektir. Vergi harcamalarının mali boyutunun
tespitine yönelik çalışmalara devam edilecektir. Ayrıca
Avrupa Birliği mevzuatı ile uyum çalışmaları
sürdürülecektir.
Vergi kayıp ve kaçağını önlemeye yönelik olarak idari
kapasite artırılacak ve vergi denetimleri ile vergi ve
diğer mali yükümlülüklerin tahsilatında etkinlik
sağlanacaktır.
Orta Vadeli Mali Plan'da, "Merkezi yönetim bütçe
gelirleri, makroekonomik göstergeler ile gelir
politikalarının bütçe gelirlerine etkileri, plan
döneminde sürekli nitelikte gelir artışı sağlamak üzere
yapılması kararlaştırılmış hususlar, ulusal ve
uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve gelirlerin
geçmiş yıllarda gösterdiği eğilimler dikkate alınarak
belirlenmiştir." Buna göre 2010 yılında Merkezi Yönetim
Bütçe Gelirleri net 236.794 milyon lira olarak
hesaplanmış olup bu miktarın 193.324 milyon lirası vergi
gelirinden oluşması beklenmektedir. 2010 yılında vergi
gelirlerinin bütçe gelirleri içerisindeki payı yüzde
18,8 olacaktır. Buna karşılık aynı yıl içerisinde bütçe
giderlerinin toplam 280.828 milyon lira olması
beklenmektedir. Dolayısıyla 2010 yılında bütçenin 50.034
milyon lira açık vermesi beklenmektedir. Bu bağlamda da
bütçe harcamalarının ancak 2010 yılında yüzde 67,4'ü
vergi gelirleri ile karşılanabilecektir.
Veysi Seviğ
Referans/26.09.2009 |
