|
Faturası önceden düzenlenen konutlarda
KDV
iadesi
Net alanı 150 m2 ve üzerindeki
konutların 15 Haziran 2009 tarihine kadar yapılacak
tesliminde uygulanacak KDV oranının yüzde 18'den yüzde
8'e indirilmesinin, müteahhit ve alıcı açısından
doğuracağı sonuçları salı günü yazmıştık.
Gelen tepkilere göre, en çok duraksama yaratan konu,
çeşitli nedenlerle faturası önceden düzenlenmiş, ancak
henüz teslim edilmemiş konut alımlarında indirimli KDV
uygulamasının nasıl olacağı...
Bu bağlamda en temel soru da, faturası 17 Mart 2009
öncesi yüzde 18 oranında KDV uygulanmak suretiyle
düzenlenmiş olup da teslimi 15 Haziran 2009 tarihine
kadar gerçekleşecek konutlar için ödenen fazla KDV iade
edilecek mi, iade edilecek ise bu nasıl olacak?
Faturası daha önce düzenlenmiş ve yüzde 18 oranında KDV
hesaplanmış olan konutların 17.03.2009 ile 15.06.2009
tarihleri arasında teslim edilmesi halinde, teslim
tarihinde KDV oranın yüzde 8 olması nedeniyle 10 puanlık
KDV farkının iade edilmesi gerekiyor.
Faturası önceden düzenlenmiş olmakla birlikte teslimi 15
Haziran 2009'dan sonra gerçekleşen konutlar için ise
iade söz konusu olmayacak.
NEDEN İADE EDİLMESİ GEREKİYOR?
KDV açısından vergi doğuran olay, KDV Kanunu'nun 10.
maddesinin (a) ve (b) bentleri gereği, mal teslimi
halinde, malın teslimi anında meydana geliyor. Bu genel
hükmün istisnası, malın tesliminden önce fatura
düzenlemesi halidir. Bu durumda ise vergiyi doğuran
olay, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere,
faturanın düzenlenmesi anında meydana geliyor. Buradaki
amaç da vergi alacağının zamanında kavranması ve emniyet
altına alınmasıdır.
Gayrimenkul teslimlerinde, prensip olarak satış
işleminin tapuya tescili veya gayrimenkulün alıcıya
teslimi ya da yapı kullanma izninin alındığı tarihte
vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir. Teslimden önce
ödeme yapılması ve bu ödeme nedeniyle fatura
düzenlenmesi halinde ise vergiyi doğuran olay, faturanın
düzenlendiği anda meydana gelmektedir. Bu gibi
durumlarda ödenen tutar 'avans' niteliğinde olup KDV,
vergi emniyeti gereği kanunen faturanın düzenlendiği
anda doğmaktadır.
Faturanın önceden düzenlendiği bu gibi durumlarda
hesaplanan KDV, gayrimenkul teslimine değil, ödenen
avansa ilişkindir. Çünkü ortada henüz bir gayrimenkul
teslimi söz konusu değildir. Nihai vergilendirmenin,
gayrimenkulün teslim tarihinde yapılması gerekir.
Dolayısıyla, faturası daha önce düzenlenen işlemlerde
nihai vergilendirme, malın teslim tarihi dikkate
alınarak yapılacaktır.
Avans ödemesi için fatura düzenlenmemiş olsaydı,
vergilendirme yine teslim tarihine göre yapılacaktı.
Faturanın düzenlendiği durumlarda KDV istenmesinin
nedeni, verginin satıcı üzerinde bırakılmak
istenilmemesidir. Nihai vergilemenin lehe veya aleyhe
olması durumu değiştirmemektedir.
Gayrimenkul teslimlerinde, faturası daha önce düzenlenip
düzenlenmediğine bakılmaksızın KDV yönünden
vergilendirmenin, teslim tarihi esas alınarak yapılması
ve teslim tarihindeki KDV oranı üzerinden KDV
hesaplanması, Kanunun 10. maddesinin de bir gereğidir.
Avans için fatura düzenlenmesi nedeniyle özel hüküm
gereği hesaplanan yüzde 18 KDV, nihai bir vergi
değildir.
Buna göre, daha önce yapılan ve avans niteliğinde olan
ödeme nedeniyle hesaplanan yüzde 18 KDV'nin, teslim
tarihinde geçerli olan yüzde 8 oranı esas alınarak
düzeltilmesi ve 10 puan farkın alıcıya iade edilmesi
gerekir.
MALİYE DAHA ÖNCE DE İADE ETMİŞTİ
2005 yılında eğitim ve öğretim hizmetlerine ilişkin KDV
oranları indirildiğinde, benzer bir durum yaşanmış,
peşin ödeme nedeniyle önceden düzenlenmiş faturalara
istinaden fazla ödenen KDV'lerin, indirim oranının
yürürlüğe girdiği tarihten sonraki hizmetlere ilişkin
kısmı iade edilmişti.
Gelir İdaresi yayımladığı 06.01.2005 tarih ve KDVK-23/2005-2
sayılı Sirkülerde 'Faturası kesilmiş olmasına karşın
henüz tamamlanmamış hizmetlere indirimli oranın
uygulanması gerektiği ve önceden yapılmış KDV
ödemelerinin, indirimli oranın uygulandığı döneme isabet
eden kısmının iadesi gerektiği' görüşünü ortaya
koymuştu.
Faturası önceden düzenlenmiş olup, teslimi 15 Haziran
2009 tarihine kadar gerçekleştirilecek 150 m2 ve
üzerindeki konutlar için de aynı durum söz konusu.
Aynı görüşten hareketle, faturası kesilmiş olmasına
karşın henüz teslim edilmemiş konutlara da indirimli
oranın uygulanması, indirimli oran uygulanacak dönemde
yapılacak konut teslimleri için önceden yapılmış KDV
ödemelerine ilişkin 10 puanlık farkının iade edilmesi
gerektiği görüşündeyiz.
Maliye Bakanlığı'nın yine aynı şekilde benzer bir
sirküler yayımlayarak, konuyu açıklığa kavuşturmasında
yarar var.
Eğitim ve öğretim hizmetlerine ilişkin olarak fazla
ödenen KDV'nin iadesinde izlenen yoldan hareketle,
iadenin, biri vergi dairesince, diğeri doğrudan
müteahhit tarafından olmak üzere iki şekilde yapılması
mümkün.
GÜNÜN SÖZÜ
'Atalarından kalanı hak etmeye bak! Yoksa senin
olmazlar.' (Goethe)
İadenin vergi dairesince yapılması
Bedelİ peşin alınmış ve karşılığında yüzde 18 oranında
KDV hesaplanarak fatura düzenlenmiş olup, 17.03.2009 ile
15.06.2009 tarihleri arasında teslim edilecek net 150 m2
ve üzerindeki konutlar için 10 puanlık KDV farkının
alıcıya iadesi için, alıcı ile müteahhit kurumun
birlikte, 23 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde
belirtildiği şekilde vergi dairesine başvurarak iade
talebinde bulunmaları gerekiyor. Fazla vergiye muhatap
olanların indirim hakkına sahip olmadığının tespit
edilmesi halinde fark vergi, alıcıya intikal ettirilmek
üzere müteahhide iade edilecektir.
İadeyi müteahhit de yapabilir
Müteahhİtlerİn fazla vergiyi doğrudan iade etmek
istemeleri halinde;
l Konut alıcısı adına iade edilecek tutarı içeren bir
gider pusulası düzenleyecek,
l Bu pusulada; 'Adıma düzenlenen .... tarih ve ....
sayılı faturada % 18 olarak hesaplanan katma değer
vergisinin, 2009/14802 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararındaki oran indirimi nedeniyle iade edilmesi
gereken .... TL tutarındaki kısmı, ............'nca
(müteahhidin adı, soyadı veya unvanı yazılacak) tarafıma
ödenmiştir.' şeklinde bir açıklama yer alacak,
l Konut alıcısının adı, soyadı, vergi kimlik numarası ve
imzasının yer aldığı bu belgede gösterilen iade tutarı,
müteahhit tarafından belgenin düzenleme tarihini içine
alan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde
indirim konusu yapılacak.
150 metrekare ve üzerindeki konut, KDV mükellefleri
tarafından indirim hakkı tanınan işlemlerinde
kullanılmak üzere satın alınmışsa, hesaplanacak fazla
verginin iadesi 91 Seri No.lu KDV Genel Tebliği'nin (I)
bölümündeki açıklamalar çerçevesinde
gerçekleştirilecektir.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Akşam/26.03.2009 |
