|
Bu maaştan haberiniz
var mı?
Ülkemiz sosyal güvenlik sisteminde, kişilerin
çalışmaları karşılığı olarak emekli, dul ve yetim
aylıkları bağlanıyor.
Öte yandan bu aylıkları alamayıp da muhtaçlık ve
özürlülük durumları gereği aylık bağlananlar var. Bu
muhtaçlık ve özür durumu sebebiyle bağlanan aylıklardan
en bilineni 2022 sayılı Kanun kapsamında bağlanan
aylıklar.
Halk arasında 65 yaş aylığı ve özürlü aylığı olarak
bilinen bu aylıklar, 65 yaşını dolduran veya en az %40
özür durumu olan vatandaşlara bağlanıyor. Ancak bunların
yanında muhtaç ve özürlü vatandaşlarımıza bağlanan bir
aylık daha var ki bundan pek çok kimsenin haberi
bulunmuyor. İşte bu aylık Vakıflar Genel Müdürlüğü (VGM)
tarafından muhtaç aylığı adı altında veriliyor.
Başvurular VGM’ye
VGM tarafından verilen bu aylığın miktarı 2022 sayılı
Kanun kapsamında bağlananlardan daha yüksek. Örneğin %40
özür raporu olan bir kişiye 2022 kapsamında 2008 yılında
ödenen aylık 166 TL iken, VGM tarafından verilen muhtaç
aylığı 261 TL idi. Aylığın 2009'daki tutarı ise 283 TL.
65 yaş ve özürlü maaşı için Defterdarlıklara
başvurulurken, muhtaç aylığı için VGM Bölge
Müdürlükleri'ne başvurulması gerekiyor.
Aylık için hangi şartlar aranıyor?
VGM muhtaç aylığını;
Sosyal güvenlik kurum ve kuruluşlarından her ne ad
altında olursa olsun bir gelir ve aylık almayanlar,
Herhangi bir geliri, nafaka geliri, menkul ve
gayrimenkul malı olmayanlar,
Özürlüler için ilk iki şarta ilaveten çalışma gücünü %
40'ın üzerinde kaybetmiş olanlar,
Ayrıca annesi veya babası olmayan 18 yaşından gün
almamış yetim çocuklar alabiliyor. Aylık başvurusunda
istenilen belgeler ise dilekçe, nüfus kayıt örneği,
sağlık kurulu raporu (aylık alacak sakat ve amalar
için), tapu ve vergi dairesi müdürlükleri ile belediye
başkanlığından alınacak belgeler, SSK, Bağ-Kur ve Emekli
Sandığı'ndan maaş alınmadığını tevsik eden belgeler ve
mal bildirim beyanı.
Neden yoğun talep yoktu?
"Böyle bir aylık imkanı varken şimdiye kadar neden bu
aylıktan çok kişinin haberi olmadı veya yoğun başvuru
olmadı?" diye sorulabilir. Bize göre bunun iki tane
sebebi var. Birincisi VGM tarafından verilen bu aylık,
Maliye Bakanlığı'nın görüşü doğrultusunda yıllık belirli
bir sayıda kişiye verilebiliyor. Dolayısıyla söz konusu
aylığın çok fazla reklamını yaparak, belirlenen kotanın
aşılması istenmemiş olabilir. İkincisi de bu aylığı
alanların sağlık yardımlarını nasıl alacağı konusundaki
belirsizlik olabilir.
Zira aylıkla ilgili hükümleri düzenleyen VGM
mevzuatında, bu aylığı alan kişinin sağlık güvencesi
düzenlenmemiş, sadece VGM'ye ait hastanelerden ücretsiz
yararlanacağı belirtilmiş. Bunun yanında bu kişiler
dilerlerse yeşil kart için ayrıca başvuruda bulunarak bu
kapsamda genel sağlık sigortalısı sayılacaklardır. Ancak
2022 sayılı Kanun kapsamında 65 yaş ve özürlü aylığı
alanlar otomatikman yeşil kart sahibi olduklarından, bu
kişiler VGM aylığı daha yüksek olduğu halde 2022'yi
tercih ediyorlar.
Oysa 1 Temmuz 2008 tarihinde yürürlüğe giren Genel
Sağlık Sigortası hükümleri gereği, VGM'den muhtaç aylığı
alanların "aile içi kişi başı net gelirleri asgari
ücretin üçte birinden az" olacağından, bu kişiler de GSS
kapsamında ücretsiz-primsiz sağlık yardımı alacaklar
Önce VGM’ye sorun
Bu arada yukarıda da belirttiğimiz gibi muhtaçlık aylığı
için her yıl kota belirleniyor. Dolayısıyla eğer başka
bir kapsamda (örneğin 2022 kapsamında) aylık
alıyorsanız, bu aylığı kestirmeden önce VGM Bölge
Müdürlükleri'ne giderek söz konusu kotanın dolup
dolmadığını ve başvurunuzun kabul edilme ihtimalini
sorun. Buradan tatmin edici bir cevap aldıktan sonra
gerekli prosedürü yerine getirirsiniz.
Özürlü anne ve babama aylık var mı?
Soru: Sadettin Bey, ben özürlülere maaş ödendiğini
duydum. Annem %85, babam %100 özürlü. Maaş alabilirler
mi? Hangi kuruma başvurmamız gerekmektedir? Şartları
nelerdir? Ayhan Korkmaz
Cevap: Ayhan Bey, öncelikle geçmiş olsun ve Allah
sizlere sabır versin diyorum. Anneniz ve babanız SGK'dan
(SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) herhangi bir ad altında
maaşgelir almıyorsa, 2008 rakamlarıyla aylık her türlü
gelirleri kişi başı 83 TL'nin altındaysa, özür durumları
%70'in üzerinde olduğu için 2022 sayılı Kanun kapsamında
bakıma muhtaç özürlü aylığı alırlar.
Bunun için bulunduğunuz ilin defterdarlığına müracaat
etmeniz gerekiyor. Ayrıca yine bakıma muhtaç oldukları
için il sosyal hizmetler müdürlüğüne başvurursanız
kendilerine evde bakım ücreti verilebilir. Ancak her iki
yardımı bir arada alamazlar.
Sadettin ORHAN
Bugün/26.01.2009 |
