|
Yeni
Dönemde Askerlik Borçlanması Uygulaması ve Bilinmesi
Gerekenler
Askerlik borçlanması emeklilik hesaplarında
sigortalıların emekliliğini çoğunlukla önceleyen bir
hak.
Bahse konu hakka esas borçlanılacak askerlik süresinin
4/a sigortalıları (SSK) için ilk sigortalılık tarihinden
önceki süreye ait olması; 4/b sigortalıları için
(Bağ-Kur) 01.06.2002 öncesinde ve 4/c sigortalıları için
(Emekli Sandığı iştirakçileri) 23.05.2002 öncesinde ifa
edilmiş olması durumunda yapılacak borçlanma emeklilik
hesabını sigortalı lehine geliştiren bir nitelik
taşıyor.
Söz konusu hakkın 01.10.2008 tarihi öncesindeki
uygulamasında Emekli Sandığı iştirakçileri ile SSK
sigortalıları ihtiyaçları kadar askerlik borçlanması
yapabilirlerken, Bağ-Kur sigortalıları askerlik
borçlanması yapmak istiyorlarsa tamamını borçlanmak
zorunda bulunuyorlardı. Yeni dönemde Bağ-Kur
sigortalıları da askerlik sürelerinin diledikleri
kadarını borçlanma hakkını elde ettiler.
Şimdi de tüm çalışanlar için askerlik borçlanmasının
yeni dönemdeki uygulamasında bilinmesi gerekenleri
sıralayalım.
Hava değişimi süreleri
Yapılacak askerlik borçlanmalarında hava değişimi
sürelerinin 17.12.1927 tarihinden sonrasına ait olanlar
için 3 ayı aşan kısmı ile hastalık veya cezai bir
sebeple uzayan süreler borçlandırılmayacak.
Askeri liselerden mezun olduktan sonra harp okuluna
giden veya Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına yüksek
okullara devam edenlerin bu okullardan, istekleri
dışında, disiplinsizlik veya başka bir nedenle
ayrılanların, sadece harp okulu veya yüksek okulda geçen
sürelerinin (emsallerinin tabi olduğu askerlik süresini
geçmemek üzere) borçlandırılması, askeri lisede geçen
sürelerin ise borçlanma dışında bırakılması gerekiyor.
Er öğretmenler
Askerlik hizmetini er öğretmen olarak yapanların
yalnızca kıtada maaşsız olarak geçen süreleri
borçlandırılacak.
Askerdeyken 4/b primi ödeyenler
Fiili askerlik hizmeti silah altına alınmakla başlayıp
terhis tarihinde sona erdiğinden,
4/b sigortalısı sayılanlardan ticari kazanç veya serbest
meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir
vergisi mükellefi olanlarla anonim şirketlerin yönetim
kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş
komandit şirketlerin komandite ortakları ile diğer
şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarının
sigortalılıkları askerlik yaptıkları sürede de devam
edebileceğinden, askerlik yaparken söz konusu
sigortalılıkları devam edenlerin askerlik süreleri
borçlandırılmayacak.
Sonradan Vatandaş olanlar
Türk vatandaşlığına alınanlardan vatandaşlığa
alındıkları tarihte 22 yaşını doldurmuş olanlardan
geldikleri ülkelerde yaptıkları askerlik sürelerini
belgeleyenler belgede kayıtlı süreyi, belgede kayıtlı
sürenin olmaması veya Türkiye’deki emsallerinin yaptığı
askerlik süresinden fazla olması hallerinde emsalleri
kadar borçlandırılacaklar.
Türk vatandaşı olduğu halde vatandaşlıktan çıkıp yeniden
vatandaşlığa alınanlardan vatandaşlığa alındıkları
tarihte 22 yaşını doldurmuş olanların da askerlik
yapmaları zorunlu olduğundan bu durumdakilerden
yaptıkları fiili askerlik sürelerini belgelemeleri
istenerek borçlanma işlemleri buna göre
sonuçlandırılacak.
Asteğmen okullarında geçen sürelerin borçlanma
sürelerinin hesabında başlangıç askeri okula teslim
tarihi olacak. Yani 01.08.1987’de yedek subaylık
sınavına girip asker sayılmaya başlayan kişi yalnızca
yedeksubay okuluna teslim olduğu 17.08.1987 tarihinden
asteğmenliğe nasbedildiği 30.11.1987 tarihi arasındaki
süreyi borçlanabilecek.
Örneğin 10.05.1964 doğumlu, 19.04.1988 ilk sigortalılık
girişli okurum Furkan ELİUS ilk sigortalılık tarihinden
önce yaptığı askerlik süresinin tamamını borçlanması
halinde 49 yaşını dolduracağı 10.05.2013 tarihinde 4/a
sigortalılığından (SSK) emekli olabilecektir.
Yine örneğin 22.03.1985’den beri Bağ-Kur’lu olan
08.10.1962 doğumlu okurum Y.Ç. da 20 aylık askerlik
süresinin yalnızca 16 ayını 3 bin 410 TL karşılığı
borçlanarak emekli olacağı tarihi bir yıl öne çekip 47
yaşını dolduracağı 08.10.2009 tarihinde emekli olabilir.
Şevket TEZEL
Sözcü/26.01.2009 |
