|
Karşılıksız çekte
hapisten kurtulma yolları
Aylardır tartışılan “karşılıksız çek ve hapis cezası”
olayı, 20 Aralık 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan
5941 sayılı yasayla,
bazı koşulların gerçekleşmesine bağlı olarak, belli
ölçüde çözümlendi. Bu arada, yeni yasa ile birlikte
ilave bazı sorunlar da ortaya çıktı.
Yeni yasaya göre, iki yoldan birini seçenler, gereğini
de yerine getirmek koşuluyla kesinleşen hapis cezaları
ya da devam eden soruşturma ve kovuşturmalardan
kurtulabilecekler.
BİRİNCİ YOL
Alacaklı ile “anlaşma” yoluna gitmek oluyor.
Karşılıksız çek nedeniyle şikâyetçi olan kişi ya da
kurumlar ile borçlu arasında;
1) Belirlenen tutarın belirli vadelerle ödenmesi
konusunda anlaşmaya varılması,
2) Anlaşmanın bir nüshasının, şikâyetçi ya da yasal
temsilcisi tarafından Cumhuriyet Başsavcılığı’na veya
mahkemeye verilmesi,
halinde anlaşmada öngörülen süre kadar soruşturma veya
kovuşturmanın durmasına, hükmün infazının ertelenmesine
veya durdurulmasına karar verilecek.
Çek alacaklısı bakımından, anlaşmaya varılmış olması
şikâyetin geri alınması anlamına gelmiyor. Anlaşmaya
uyulmaması halinde tekrar başa dönülüyor, yani her şey
eskisi gibi oluyor.
İKİNCİ YOL
Alacaklıya, borçlunun bir “taahhütname” vermesi.
Yasanın geçici ikinci maddesine göre; cezaevinde
yatmakta olanlar veya haklarında soruşturma ya da
kovuşturma yapılanlar, çek bedelini, üzerinden
hesaplanacak faiziyle birlikte belli tarihlerde (en geç
iki yıl içinde) ödeyeceklerini imzalarıyla taahhüt
ederlerse, hemen salıverilecekler. Taahhütname
imzalamayanlar, cezaevinde kalan mahkûmiyet süresinin
dolmasını bekleyecek.
Taahhütname tarihinden itibaren birinci yıl içinde,
toplam borcun en az üçte birinin ödenmesi gerekiyor.
Hazırlanacak olan taahhütname, Cumhuriyet
Başsavcılığı’na veya mahkemeye verilecek, bir örneği de
alacaklıya gönderilecek.
KİMLERİ KAPSIYOR?
Karşılıksız çek nedeniyle 1 Kasım 2009 tarihi
itibariyle;
1- Haklarında soruşturma açılmış olanların,
2- Haklarında kovuşturmaya başlanılmış olanların,
3- Haklarında mahkûmiyet hükmü verilmiş olan kişilerin,
en geç 1 Nisan 2010 tarihine kadar, çek alacaklısı ile
anlaşmaya varıp anlaşmayı ya da hazırlayacakları
taahhütnameyi, ilgili makama vermeleri gerekiyor.
DİĞER HUSUSLAR
Yeni yasaya göre, bundan böyle karşılıksız çek verenler;
bedelini bir yıl içinde ödemeyi taahhüt ederek teminat
göstermeleri durumunda, bu süre zarfında hapse
girmeyecekler. Ancak taahhüt ettikleri sürede borcunu
ödemeyenler, hapse girmekten kurtulamayacaklar.
Yeni yasa ile karşılıksız çeklere, asliye ceza
mahkemeleri yerine sulh ceza mahkemelerinin bakacak
olması, yargılama sürecini uzatacağa benziyor.
Şükrü Kızılot
hürriyet/24.12.2009 |
