|
|
|
|
Gurbetçilere çifte emeklilik formülü |
|
Türkiye'de
emekli olabilmek için temelli gelmek gerekiyor
mu? Daha az prim ödeyerek yüksek maaş almak
mümkün mü? Türkiye'de erken emekliliğe nasıl hak
kazanılabilir? Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel
anlattı.
Binlerce gurbetçi
için hem yurtdışında, hem de Türkiye'de emekli
olma imkanı var. Ancak pek çok gurbetçi böyle
bir imkanın farkında değil ve ne yapması
gerektiğini bilmiyor. |
|
|
Sosyal Güvenlik Müşavirleri
Derneği Başkanı Ali Tezel, bu konudaki boşluğu görerek
Almanya'nın Köln kentinde 2-3 Ocak'ta gurbetçilerle
buluşuyor.
Tezel, emeklilik ve yurtdışı borçlanması konusunda iki
gün sürecek bir eğitim ve danışmanlık programıyla
Almanya'da yaşayan Türk vatandaşlarını bilgilendirecek.
2008 yılında sadece İstanbul'da 16 bin kişinin yurtdışı
borçlanması için müracat ettiğini belirten Tezel, bu
rakamın en az 5-6 katının Almanya'da olduğunu söyledi.
Almanya'ya gitmeden önce Tezel şöyle konuştu:
"Avrupa'daki ekonomik sıkıntılar nedeniyle özellikle
Almanya'da çalışan vatandaşlarımız yurtdışı
borçlanmasına daha çok itibar etmeye başladılar.
Aslında geçmiş yıllarda da böyle hakları vardı ama
burada alınan aylık gelir genelde 600 liradan başlayıp
1000-1200 liraya gidiyordu. Onlar için çok önemli rakam
gibi görülmüyordu.
Ama artık Avrupa'da da para kazanmak o kadar kolay
olmadığı için Avrupa'da yaşayan vatandaşlarımız yurtdışı
borçlanmasını öğrenmek ve yurtdışı borçlanması yaparak
Türkiye'den emekli olmak istiyorlar."
AZ PRİM ÖDEYEREK DAHA ÇOK MAAŞ MÜMKÜN MÜ?
1 Ekim 2008'den itibaren yurtdışı borçlanmasıyla prim
ödeyenler 4B'li yani Bağ-Kur'lu sayılıyor. Ancak 4B'li
sayılanlar, emeklilik hakkı kazanabilmek için 9 bin gün
prim ödemek zorunda; üstelik daha az maaş alıyor.
Tezel'in bu konuda yurtdışında çalışanlara bir tavsiyesi
var: "Türkiye'ye gelin birkaç gün SSK'lı olarak çalışın.
Böylece daha az prim ödeyerek daha fazla maaş alın."
Sosyal Güvenlik Uzmanı Tezel ile konuyla ilgili şu
bilgileri verdi: "Yurtdışında çalışan vatandaşlarımız
bilgi eksikliği sebebiyle hatalar yapıp daha sonra
milyarlarca lira para ödemekle karşı karşıya kaldıkları
gibi doğru işlem de yapamıyorlar.
Mesela, az para ödeyip çok maaş alma imkanlarını
kullanamıyorlar. Sadece 2008 yılı içinde İstanbul
İhtiyarlık Sigorta Müdürlüğü'ne yaklaşık 16-17 bin kişi
yurtdışı borçlanması için müracaat etmiş ve emekli
olmuş.
Böyle bir hakkı olduğunu bilmeyen en az bunun 5-6 katı
Almanya'da var. Biz hem bunlara haklarını öğretmek, hem
de yurtdışı borçlanmasında doğru insanlardan doğru
bilgileri almalarını temin etmek istiyoruz.
Çünkü birçoğu bu konuda dolandırıcı diyebileceğimiz,
gurbetçi vatandaşlarımızın iyi niyetlerinden
yararlanarak onların paralarını ellerinden almaya
çalışan insanlar da var.
Onların eline düşmelerini engellemek istiyoruz.
Ayaklarına kadar gidip onlara yurtdışı borçlanmasının
her şeyini anlatıp daha sonra isteyen varsa, herbirine
tek tek danışmanlık yaparak haklarını en iyi şekilde
nasıl kullanacaklarını öğreteceğiz; amacımız bu.
KESİN DÖNÜŞ YAPMAK 'EŞYANI TOPLA GEL' DEĞİL
Yurtdışı borçlanması yapmakla yurtdışı borçlanmasıyla
emekli olmak iki farklı olay. Birbirine karıştırılmaması
gerekiyor. Birçoğu bunu karıştırıyor.
Yurtdışı borçlanması yapmak için yurda kesin dönüş
yapmak gerekmiyor. Almanya'dayken bile borçlanma
müracatı yapıp paralarını ödeme imkanları var.
Öte yandan yurtdışı borçlanmasıyla emekli olmak için
yurda kesin dönüş yapmış olmak gerekiyor. Ama herkesin
yanlış bildiği birşey bu yurda kesin dönüş demek,
"oradan eşyalarını kamyona yükle Türkiye'ye gel bir daha
da Almanya'nın yüzünü görme" değil.
Yine Almanya'da ikamet edebilirler ama 3 şeyi
yapmayacaklar: 1. Yurtdışında çalışmayacaklar 2.
Yurtdışından işsizlik parası almayacaklar 3. Yurtdışında
ikamete dayalı sosyal yardım almayacaklar. Bu üçü
gerçekleşirse yurda kesin dönüş yapmış sayılıyor ve
emekli olabiliyorlar.
YÜKSEK PRİM ÖDEMEK YÜKSEK MAAŞ DEMEK DEĞİL
Yurtdışı borçlanmasında 2. olay para konusu. Herhangi
bir vatandaş 1 Ekim 2008 gününden sonra yurtışı
borçlanma sisteminde yapılan değişiklikle asgari
ücretle, asgari ücretin 6.5 katı arasında değişen bir
rakamdan dilediğini seçip ödeme hakkına sahip.
Burada 6.5 kat fark var. Ama 1 ödemekle 6.5 kat ödemek
arasındaki maaş farkı ise sadece bire bir olabilir. Yani
1000 TL yerine 6500 TL ödeyen birisi "ben buradan 6.5
kat maaş alacağım" diye beklemesin.
Hata ediyor, çok yüksek paralar ödüyorlar ama hayal
kırıklığına uğruyorlar ve bekledikleri paranın ancak
beşte biri kadar para alıyorlar.
En doğru parayı ödeyerek en yüksek maaşı almaları için
birkaç yöntem var. Bu yöntemleri kendilerine
anlatacağız.
BAĞ-KUR'DAN KURTULMAK İÇİN BİRKAÇ GÜN SSK'LI ÇALIŞIN
Yurtdışı borçlanmasıyla ilgili şöyle bir değişiklik daha
var. Eskiden Türkiye'de yurtdışı borçlanması için
ödedikleri prim, SSK'ya yeni adıyla 4A’ya sayılıyordu.
Sistem şimdi değişti.
Türkiye'de hiç çalışması yoksa ve borçlanma yapıyorsa
bir kişinin ödediği primler Bağ-Kur'a yani 4B'ye
sayılıyor. Bağ-Kur'dan emekli olmak SSK'dan emekli
olmaya göre daha uzun ve daha düşük maaşı içeriyor.
Ama bundan kurtulmanın yolu da var. Türkiye'ye gelip
birkaç gün SSK'lı olarak çalışıp sonra yurtdışı
borçlanması yaparlarsa o zaman Bağ-Kur'dan kurtulup
SSK’dan daha düşük ücret ödeyerek daha yüksek maaş
alarak emekli olma hakkını elde edebilecekler.
YURTDIŞI BORÇLANMASIYLA EMEKLİ OLANLAR ÇALIŞAMAZ
İster Türkiye'de olsun ister başka bir ülkede yurtdışı
borçlanmasıyla emekli olan birisi -ki yurtdışı
borçlanması numarası 4 ile başlar- emeklilik numarası 4
ile başlayanlar dünyanın hiçbir yerinde çalışamaz, vergi
mükellefi ve şirket ortağı olamazlar.
Şayet olurlarsa yurtdışı borçlanmasından dolayı
aldıkları emekli maaşı kesilir. Vergi mükelleflikleri,
şirket ortaklıkları, sigortalılıklarını sonladırırlarsa
yeniden talepte bulunmak şartıyla emekli aylıkları
tekrar bağlanır.
Ntvmsnbc24.12.2009 |
|
|
|
|
