|
Vergide oran indirimine tamam mı, devam mı
BAŞBAKAN Yardımcısı Ali
Babacan, orta vadeli ekonomik programı açıklarken
yaptığı konuşmada, “Ekonomik kriz nedeniyle oranları
indirilen vergilerde, oran indiriminin devam ettirilip
ettirilmeyeceğinin, Eylül sonuna doğru belli olacağını”
açıkladı.
Şimdi merakla, oran indiriminin devam etmeyeceğine dair
açıklama bekleniyor.
BAZI GÖRÜŞLER
Vergi oranları ile ilgili çoğunuzun bildiği Haldun-Laffer
teorisine göre; marjinal vergi oranlarındaki
değişiklikler, göreli fiyatları pozitif (negatif) olarak
etkiler. Sonuç olarak toplam vergi geliri artar
(azalır). Yani vergi oranlarındaki artış, vergi
gelirleri üzerinde olumsuz etki yaratırken, azalışlar da
vergi gelirleri üzerinde olumlu etki yaratır.
Adam Smith ise “Milletlerin Zenginliği” adlı eserinde şu
görüşü savunuyor: “Yüksek vergiler, bazen vergiye tabi
malların tüketimini azaltmak ve bazen vergi
kaçakçılığını teşvik etmek suretiyle, düşük vergilerden
sağlanacak hasılattan daha düşük bir hasılat sağlar.
Gelirin azalması, tüketimin azalmasının bir sonucu
olarak ortaya çıkmışsa, çözüm yollarından birisi, vergi
oranlarını indirmektir.”
Diğer klasik iktisatçılar da düşük vergi oranlarının
yüksek vergi hasılatı sağlayacağı ve ekonomik büyümeyi
teşvik edeceğini ifade etmişlerdi. Örneğin J.R.
McCulloch’a göre; “... Vergilerin indirilmesi, vergi
gelirlerinin artması sonucunu doğurur… Vergilerin
artırılması da gelirin azalması sonucunu doğurur.”
BAZI GERÇEKLER
3 yıl önce Kurumlar Vergisi oranı yüzde 30’dan 20’ye
düşürüldüğünde, 2007 yılı kurumlar vergisi tahsilat
hedefi 11 milyar 924 milyon TL idi.
Oran indiriminden sonra toplanan vergiye bakıyoruz; 2007
yılı sonunda hedef 1 milyar 827 milyon TL aşıldı. 13
milyar 751 milyon TL tahsil edildi.
Sonuç olarak, Kurumlar Vergisindeki oran indirimi, vergi
gelirlerini olumlu yönde etkilemişti.
Şarapta ÖTV oranı indirildiğinde de kayıtdışılık azaldı
ve ÖTV gelirleri arttı. Otomobil, beyaz eşya,
bilgisayar, elektronik eşya ve mobilya gibi vergi oranı
indirilen ürünlerde, hem satışlar arttı hem de vergi
gelirleri... Gayrimenkullerle ilgili “tapu harcı” oranı
indirildi, satışlarda patlama yaşandı.
2008 yılına kıyasla yüzde 20.2 artış hedeflenen 2009
yılı vergi gelirleri, Ocak-Ağustos döneminde, 2008’in
aynı dönemine göre yüzde 2.3 geriledi. Buna karşılık
ekonomik kriz nedeniyle piyasaları canlandırmak için
bazı mallarda KDV oranı indirilince, Dahilde Alınan
KDV 2008 yılının ilk 8 ayına göre, yüzde 16 arttı.
Olaya yalnızca KDV ya da ÖTV gelir artışı olarak
bakmamak gerekiyor. Gelir ve Kurumlar Vergisi gelirleri
de artıyor, kayıtdışılık azalıyor. Piyasalara bir
canlılık geliyor.
Sonuç olarak, vergi oranları yüksek olduğunda ya da
artırıldığında, Fransızların dediği gibi “Fazla vergi
vergiyi öldürüyor”.
Vergi indirimlerinin önümüzdeki aylarda da hatta
yıllarda da devam etmesinde yarar var.
Şükrü Kızılot
Hürriyet/24.09.2009 |
