Bazı
kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun ve af
hükümleri
"İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki" 5838 sayılı
yasa TBMM'de kabul edilmiş bulunmaktadır.
Söz konusu yasanın geçici 1, 2 ve 3'üncü maddeleri
kanımızca anayasa hukuku açısından ayrıca
değerlendirilmesi gereken konuları kapsamaktadır. Şöyle
ki;
"Geçici üçüncü madde uyarınca Özel Tüketim Vergisi
Yasası'na ekli II sayılı listede yer alan ve
01.8.2002-21.7.2005 tarihleri arasında 87.03 GTIP
numarasından Özel Tüketim Vergisi beyan edilmesi
gerekirken 87.04 GTIP numarasından Özel Tüketim Vergisi
beyan edilen araçlarla ilgili olarak bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için Özel
Tüketim Vergisi tarhiyatı yapılmayacak, daha önce
yapılan tarhiyatlardan vazgeçilecek, tahakkuk eden
tutarlar ise terkin edilecek yani silinecektir. Ancak
konuya ilişkin olarak vergi dairesince tahsil edilen
tutarlar ret ve iade edilmeyecektir.
Bilindiği üzere (II) sayılı listede 87.03 GTIP
numarasında binek otomobilleri ve esas itibariyle insan
taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar yer
almaktadır. 87.04 GTIP pozisyonunda ise eşya taşımaya
mahsus motorlu taşıtlar bulunmaktadır.
Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 15'inci maddesinin (2)
numaralı fıkrasında yapılan değişiklikler uyarınca
yasaya ekli II sayılı listedeki malların kayıt ve
tescile tabi olanların beş yıl içinde 87.02 pozisyonunda
yer alan otobüs ve midibüs hariç, 87.03 ve 87.04
"diğerleri" grubu hariç tarife pozisyonunda yer alan
mallara dönüştürülmesi halinde, daha önce ödenen vergi
mahsup edilmek suretiyle bu malların ilk iktisabındaki
matrah esas alınarak değişiklik dolayısıyla adına kayıt
ve tescil yapılandan, kayıt ve tescil tarihinde geçerli
olan oran üzerinden hesaplanacak Özel Tüketim
Vergisi'nin bu tarihte tahakkuk ettirilmesi
öngörülmüştür.
Buna bağlı olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan
14 seri numaralı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği'nin
"15.3.2 Kayıt ve Tescil Edilmiş Olan Araçların
Tadilatında Ek ÖTV Tarhiyatı" başlıklı bölümünde yapılan
açıklamalar çerçevesinde 01.8.2002 tarihinden sonra ilk
iktisabı yapılan;
* 01.08 tarihinden itibaren 87.03,
* 03.8.2004 tarihinden itibaren 87.04 ("Diğerleri" grubu
hariç)
* 31.12.2004 tarihinden itibaren 87.02 (Otobüs ve
midibüs hariç)
tarife pozisyonunda yer alan mallara dönüştürülmesi
halinde, değişiklik uyarınca adına kayıt ve tescil
işlemi yapılacak olan kişi veya kuruluşlar tarafından,
kayıt ve tescil işleminden önce, bu işlemin yapılacağı
yerde tek vergi dairesi varsa bu vergi dairesine, birden
fazla vergi dairesi varsa motorlu vergisi ile yetkili
vergi dairesine konuya ilişkin olarak (2A) numaralı Özel
Tüketim Vergisi beyannamesi verilmesi öngörülmüştür. Söz
konusu tebliğde yer alan açıklamalar çerçevesinde bu
suretle yapılacak beyanda, aracın ilk iktisabındaki
matrah üzerinden kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan
orana göre hesaplanacak vergiden, ilk iktisapta ödenen
vergi mahsup edilebilmektedir.
Ancak ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçtikten
sonra yukarıda belirtilen araçlara dönüştürülen araçlar
için Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 7'nci maddesinin 2
numaralı fıkrasının (b) bendi hükmüne göre Özel Tüketim
Vergisi tarhiyatı yapılmamaktadır.
Diğer yandan "kombi ve panelvan tipi araçlardan çift
sıra koltuklu veya arka bölümünün yanlarında da cam
bulunanlar (8) sıra numaralı Gümrük Genel Tebliğ (tarife
ve sınıflandırma kararları) ile 21.7.2005 tarihinden
itibaren 87.03 tarife pozisyonunda değerlendirilmesi
üzerine yüzde 10 vergi oranının değişmemesi için Özel
Tüketim Vergisi Yasası eki (II) sayılı listesinde
değişiklik yapılarak 87.04 tarife pozisyonunda yer alan;
genellikle üç kapılı hatcback tipi binek otomobili
özelliğinde olup, şoför mahallindeki iki koltuk dışında
arkada koltuğu ve yan camı bulunmayan, şoför mahalli ile
arka bölümü arasında ağ veya sactan bariyer olan ticari
araçların vergi oranı da yüzde 10 olarak"
belirlenmiştir. (Oktar, Kemal "Özel Tüketim Vergisi
Yorum ve Açıklamaları" Savaş Yayınları, 2008 Ankara, Sf:
63)
Yukarıdaki konular uygulamada zaman içinde devamlı
duraksama yaratmış, oldukça karmaşık bir biçimde bu
duraksamalar süregelmiştir. Ancak buna karşılık "Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki" yasanın
geçici üçüncü maddesi ile yapılan düzenleme ile
ödenmeyen vergilerin aranmayacağı, buna paralel olarak
da daha önce ödenmiş bulunan vergilerin ise iade
edilmeyeceği konusu hükme bağlanmaktadır. Bu durumda
yasa maddesinden de anlaşılacağı üzere kesinleşmiş bir
kamu alacağından vazgeçilmesi söz konusudur ki bu durumu
af olarak kabul etmek gerekmektedir. Bir başka anlatımla
söz konusu yasa maddesinin yürürlüğe girmesi ile
birlikte, daha önceki dönemler için konuya ilişkin
tarhiyat yapılmayacak, tahakkuk eden tutarlar
silinecektir. Ancak ödenen vergiler iade edilmeyecektir.
Bu hüküm bir af düzenlemesi özelliği taşımaktadır.
Konuya ilişkin olarak söz konusu maddenin TBMM'de kabulü
aşamasında anayasanın 87'nci maddesinde öngörülen
çoğunluk dikkate alınmamıştır. (Bu konuda bakınız
Doğrusöz, Bumin "Bir bardak su iç hukuk" Referans,
19.02.2009 Üzeltürk, Hakan "Torba Kanun Tasarısı",
Veysi Seviğ
Referans/24.02.2009 |