|
Bağ-Kur'lu ve memurlar, 31 Mart'a kadar prim borçlanması
yapabilir
Sosyal Güvenlik Reformu
çerçevesinde eski 1479 sayılı Bağ-Kur kapsamına
girmeleri gerektiği halde 1.10.2008 gününe (5510 sayılı
kanunun yürürlük tarihine) kadar Bağ-Kur'a hiç
kaydolmamış olanların Bağ-Kur kayıtları 1.10.2008 günü
başlayacak.
Geçmiş süreler için prim borcu çıkarılmayacak ama
isteyenler geçmişi 31.3.2009'a kadar dilekçe vererek
borçlanabilecek.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu'nun '1479 sayılı kanuna ilişkin geçiş hükümleri'
başlıklı geçici 8. maddesinde, "... sigortalılık
niteliği taşıdıkları halde bu kanunun yürürlük tarihine
kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların
sigortalılık hak ve yükümlülüğü bu kanunun yürürlük
tarihinden itibaren başlar. Ancak, ... bu kanunun
yürürlük tarihinden itibaren sigortalılıkları
başlatılanların, bu kanunun yürürlük tarihi ile
4/10/2000 tarihi arasında geçen vergi mükellefiyet
süreleri bulunmak kaydıyla, sigortalının bu kanunun
yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde talepte
bulunması halinde vergi mükellefiyet sürelerinin tamamı
için 80. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendine göre
talep tarihindeki prime esas kazancının yüzde 32'si
üzerinden borçlanma tutarı hesaplanır ve sigortalıya
tebliğ edilir. Sigortalının kendisine tebliğ edilen
borçlanma tutarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren
6 ay içinde ödemesi halinde bu süreler sigortalılık
süresi olarak değerlendirilir. Sigortalıya tebliğ edilen
borç tutarının bu süre içerisinde tam olarak ödenmemesi
halinde bu süreler sigortalılık süresi olarak
değerlendirilmez ve ödenen tutar bu kanunun 89.
maddesine göre iade edilir..." deniyor.
Yani, 5510 sayılı kanun, 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe
girmiş olup 4-1/(b) bendi kapsamındaki (Bağ-Kur'lu)
ticari kazanç veya serbest meslek kazancı sebebiyle
gerçek ve basit usulde Gelir Vergisi mükellefleri ile
anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin
komandite ortakları, diğer şirket ve donatma
iştiraklerinin ise tüm ortaklarından, sigortalılık
niteliği taşıdıkları halde 1.10.2008 tarihinden önce
kayıt ve tescilini yaptırmamış (Bağ-Kur kayıt ve
tescilini yaptırmamış) olanların sigortalılıkları,
kanunun yürürlüğe girdiği 1.10.2008 tarihi itibarıyla
başlayacaktır. Ancak, 1.10.2008 tarihi ile 4/10/2000
tarihi arasında vergi mükellefiyet süreleri bulunmak
kaydı ile sigortalının 1.10.2008 tarihinden itibaren 6
ay içinde talepte bulunması halinde vergi mükellefiyet
sürelerinin tamamı için talep tarihindeki prime esas
kazancının yüzde 32'si üzerinden borçlanma tutarı
hesaplanır ve sigortalıya tebliğ edilir. Sigortalının
kendisine tebliğ edilen borçlanma tutarının tamamını
tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödemesi halinde
bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Sigortalıya tebliğ edilen borç tutarının bu dönem içinde
tam olarak ödenmemesi halinde ise bu süreler,
sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve ödenen
tutar iade edilir.
Öte yandan anonim şirketlerin kurucu ortaklarından daha
önce 1479 sayılı kanunun 24. maddesine tabi olanlardan
sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin 5510
sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008'den
itibaren 6 ay içinde yazılı talepte bulunmaları halinde
sigortalılıkları aynen devam ettirilecek. Bu süre
içerisinde talepte bulunmayanların sigortalılıkları ise
01.10.2008 itibarıyla sona erecek. Yani AŞ'lerde sadece
kurucu ortak olan, yönetim kurulunda görev almayanlar da
31.3.2009 gününe kadar dilekçe vermek zorunda.
Borçlanacak Bağ-Kur'lular nelere dikkat etmeli?
Talep tarihinde beyan edilen kazancın yüzde 32'si
üzerinden borçlanma bedeli hesaplanacak. Bu borcun altı
ay içinde ödenmesi şart. Tutarın üst sınırı 30.9.2008
tarihinde geçerli olan prim tablosundaki 24. basamağın
sağlık primi dâhil tutarı olacak. Borçlanacak
Bağ-Kur'lu, "Ben vergi kayıtlarımın hepsini değil sadece
bir kısmını ödeyeyim." diyemeyecek. Bu borçlanma türünde
tebliğ edilen borç tutarının süresi içerisinde tam
olarak ödenmemesi halinde bu süreler sigortalılık süresi
olarak değerlendirilmeyecek ve ödenen tutarlar iade
edilecek.
Memurların borçlanma şartları neler oldu?
Sicil affından yararlanan memur, boşta geçen sürelerini
31.3.2009'a kadar borçlanabilecek. Disiplin cezası
sebebiyle memuriyetten atılan-çıkarılan memurlardan 2006
yılında çıkarılan sicil affı sonrasında memuriyete geri
dönenlerin de açıkta geçen sürelerini borçlanma hakkı
için 6 aylık süreleri 31.3.2009 günü sona eriyor.
Bir müddet sürelerini açıkta geçiren memurlar için
8.5.2008 tarih ve 26870 sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan 5754 sayılı kanunun 68. maddesiyle gerekli
düzenleme yapılmıştır. İlgili kanunun geçici 4.
maddesinin son fıkrasına göre; "Personel mevzuatına göre
almış oldukları disiplin cezası sonucu 23/4/1999 tarihi
ile 14/2/2005 tarihleri arasında memuriyetleri sona
erenlerden, 22/6/2006 tarihli ve 5525 sayılı kanun
uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün
sonuçları ile ortadan kaldırılanların, bu kanunun
yürürlük tarihinden itibaren altı ay içerisinde kuruma
müracaatları halinde görevlerinden ayrıldıkları tarih
ile göreve başladıkları tarih arasındaki prim veya
kesenek ödenmemiş süreleri, istekleri halinde,
görevlerinden ayrıldıkları derece ve kademelerine prim
veya kesenek ödenmemiş veya borçlanmak istedikleri
sürenin her üç yılına bir derece ve her yılına bir
kademe verilmek ve öğrenim durumları itibarıyla 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesindeki
yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit
edilecek derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli
keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların
toplamının müracaat tarihinde yürürlükte olan katsayı
ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak,
yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranları
borçlandırılmak suretiyle hizmetten sayılır. Bundan
doğacak borç tutarının tamamı borcun tebliğ edildiği
tarihten itibaren iki yıl içinde kendileri tarafından
eşit taksitlerle veya defaten ödenir." deniyor.
Madde metninden de görüleceği üzere; 23.4.1999 tarihi
ile 14.2.2005 tarihleri arasında aldıkları disiplin
cezaları sonrasında memuriyetleri sona erenler, 5525
sayılı kanun uyarınca yeniden göreve başlamışlarsa boşta
geçen sürelerini borçlanabilecekler. 5510 sayılı SS ve
GSS Kanunu'nun 1.10.2008 günü yürürlüğe girmesini
müteakip 6 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na müracaat
edebilecekler. Borçlanılan tutar 2 yıl içinde eşit
taksitlerle ödenebileceği gibi bir defada da
yatırılabilecek.
Ziya Perver
24.01.2009 |
