|
Sigortasız işçiler ne yapmalı ?
Gerek bu köşeden gerekse de
kendi web sayfamdan bir çok okurumuzdan sigortasız
çalışmayla ilgili neler yapabilecekleri soruluyor.
Geçtiğimiz 3 Mart’ta
Etiler’deki bir çöp konteynerinde cesedi bulunan
Münevver Karabulut’un katil zanlısı Cem Garipoğlu’nun
sigortalılığının gerçek çalışmaya dayalı olup olmadığı
tartışılırken, bazı kişiler de yıllarca çalıştıkları
işyerinde sigorta primlerinin ödenmediğinden yakınıyor.
Gerek bu köşeden gerekse de kendi web sayfamdan bir çok
okurumuzdan sigortasız çalışmayla ilgili neler
yapabilecekleri soruluyor. Gerçekten de, emeğin en büyük
kazancı sigortalılıktır. İşçiler sigortalı olmanın
getirdiği yararların farkında olup, hiç kimse sigortasız
çalışmak istemiyor.
Sigortasız çalışılan işyerinin ilgili SGK müdürlüne ve
Bölge Çalışma Müdürlüğüne şikayet edilmesi halinde
gerekli inceleme ve teftişler yapılabileceği gibi, işten
ayrılanlar için de sigortasız çalışılan sürelerle ilgili
hizmet tespit davası açılması mümkündür.
İşverenler, çalıştıracağı kimseleri (istisnalar dışında)
işe başlatmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumunca
hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle bildirmekle
yükümlü kılınmıştır.
www.muhasebenet.net
Prim belgeleri işverenleri tarafından Sosyal Sigortalar
Kurumuna verilmeyen çalışanların, fiilen veya iş yeri
kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da
kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan
bilgilerden bu işyerindeki çalışmalarının saptanması
durumunda bu işyerindeki sosyal sigorta hakları,
sigortalının işe giriş tarihinden veya çalışmalarının
fiilen veya işyeri kayıtlarından ya da kamu kuruluşları
tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden
saptanabildiği tarihten itibaren sağlanmaktadır. Ancak
genellikle, kayıt dışı çalışan sigortalılar işten
çıkartılma korkusu nedeniyle çalışırken sosyal güvenlik
haklarını aramamakta, çoğunlukla işten çıkartıldıktan
sonra işyeri hakkında şikayet yoluna başvurmaktadırlar.
Çalışmaları fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit
edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları
tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden
tespit edilemeyen sigortalılar çalışmalarını yetkili bir
mahkeme açacakları hizmet tespit davasıyla ve yargı
kararıyla ispatlayabilirler. Belirtilen yetkili mahkeme,
iş mahkemesi veya iş mahkemesi bulunmayan yerlerde bu
davalara iş mahkemesi sıfatıyla bakan asliye hukuk
mahkemeleridir. Kendileri için prim belgeleri
işverenleri tarafından verilmeyen veya çalıştıkları
Sosyal Sigortalar Kurumunca fiilen veya iş yeri
kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da
kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan
bilgilerden tespit olunamayan sigortalıların,
hizmetlerinin tespiti maksadıyla mahkemeye başvurmaları
için kendilerine tanınan süre beş yıl olarak
belirlenmiştir. Bu beş yılık süre, zaman aşımı süresi
olmayıp hak düşürücü süredir.
Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından
verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen
sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın
sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine
başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse,
bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç
toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.
Sigortalının çalıştığı bir veya birden fazla işte, bu
Kanunda yazılı şartları yerine getirmiş olmasına rağmen,
kendisi için verilmesi gereken aylık prim ve hizmet
belgesinin işveren tarafından verilmediği veya verilen
aylık prim ve hizmet belgesinde kazançların veya prim
ödeme gün sayılarının eksik gösterildiği Kurumca tespit
edilirse, hastalık ve analık sigortalarından gerekli
ödemeler yapılır.
Resul KURT
info@resulkurt.com
23.09.2009 |
