|
Yeminli mali
müşavirlik ve 'TÜRMOB'
Ülkemizde serbest muhasebeci mali müşavirlik ve
yeminli mali müşavirlik mesleğinin yasal düzenleme
çerçevesinde ifasına yönelik güvence altına alınmasından
bu yana yirmi yıl geçmiş bulunmaktadır. Söz konusu
yasanın ikinci maddesi uyarınca gerçek ve tüzelkişilere
ait teşebbüs ve işletmelerin;
* Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili
mevzuat hükümleri gereğince defterlerini tutmak,
bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer
belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak,
* Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek,
işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların
uygulamaları ile ilgili işlemlerini düzenlemek veya bu
konularda müşavirlik yapmak,
* Yukarıda belirtilen konularda, belgelerine
dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali
tablo ve beyannamelerle ilgili konularda, tahlil,
denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili
konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini
düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri
yapmak,
yasal tanımlamadan anlaşılacağı üzere serbest muhasebeci
mali müşavirlik mesleği olarak kabul edilmiş olup, bu
işleri bir işyerine bağlı olmaksızın yapanlara "serbest
muhasebeci mali müşavir" denilmektedir.
Diğer yandan muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek,
işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların
uygulamaları ile ilgili işleri düzenlemek veya bu
konularda müşavirlik yapmak, bu konularda belgelerine
dayanılarak, inceleme tahlil, denetim yapmak, mali tablo
ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek,
rapor ve benzerlerini düzenlemek, mevcut yönetmelik
çerçevesinde yetkilendirilmiş konularda tasdik
işlemlerini yapma yetkisi alanlara "yeminli mali
müşavir" unvanı verilmektedir.
Ancak yasal düzenleme gereği yeminli mali müşavirler
muhasebe ile ilgili defter tutamazlar, muhasebe bürosu
açamazlar ve muhasebe bürolarına ortak olamazlar.
Yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya
bunların teşebbüs ve işletmelerinin mali tablolarının ve
beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri
ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların
denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik
etmektedirler.
Yeminli mali müşavirlern tasdik edebilecekleri belgeler,
tasdik konuları ile tasdike ilişkin usul ve esaslar;
gerçek ve tüzelkişilerin mükellefiyet şekilleri
işkolları ve ciroları, döviz kazandırıcı işlemleri,
ithalat ve ihracatları, yatırımların miktarları ve
nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas
alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığı tarafından
çıkartılan yönetmeliklerle belirlenmektedir.
Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin
doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru
olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak
üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek
cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve
müteselsilen sorumlu olmaktadırlar. Bu bağlamda yeminli
mali müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını
düzenleyecekleri raporda açıkça belirtirler.
Mesleğin örgütlenmesinde liderliği üstlenen üst kuruluş
"Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli
Mali Müşavirler Odaları Birliği" (TÜRMOB) tarafından
"Meslek yaşamında 20. yıl" kutlamaları çerçevesinde
geçen günlerde düzenlenen birinci "Yeminli Mali
Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumu"nda;
* Yeminli mali müşavirlik mesleğinin tarihsel gelişimi
ve denetime katkıları,
* Yeminli mali müşavirlik mesleğinin vergi denetimindeki
yeri,
* Yeminli mali müşavirlik mesleğinin bağımsız
denetimdeki yeri,
* Türk Ticaret Yasası Tasarısı ile denetim standartları
kurulu ve kamu gözetimi kurulu kanun tasarısında yeminli
mali müşavirlik,
* Yeminli mali müşavirlik mesleğinin tarihsel gelişimi
ve işlevi,
tartışılmıştır.
Ülkemizde yirmi yıllık süreç içinde bir yandan serbest
muhasebeci mali müşavirlik mesleğinin kalitesi
uluslararası düzeye erişme başarısını gösterirken, diğer
yandan yeminli mali müşavirlerin yapmış oldukları tasdik
raporları özellikle vergi iadeleri açısından doğruluk
tasdiki niteliğinde olduğundan vergi idaresinin ve
denetiminin yükünü azaltmıştır.
Ancak özellikle denetim mesleğinin dünyanın gelişmiş
ülkelerindeki faaliyet güvenceleri dikkate alındığında
ülkemizdeki hukuki oluşumun yan düzenlemelerle
desteklenmesi ve korunması gerektiği anlaşılmaktadır.
Özellikle yeminli mali müşavirlere verilen tasdik
yetkisi ve bu yetkiye bağlı sorumluluk çoğu kez tasdik
işlemlerinin yapılmasında bazı duraksamaların ortaya
çıkmasına neden olduğu ve mesleki faaliyette bulunanları
tedirginliğe sürüklediği gözlenmektedir.
TÜRMOB kısa sürede uluslararası düzeyde saygınlık
kazanmış yasal tanımlaması ile "tüzelkişiliğe sahip kamu
kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur." TÜRMOB bir
yandan muhasebe mesleğinin hizmet kalitesi açısından
daha üstün bir düzeye gelebilmesi için başta eğitim
çalışmalarına öncelik verirken, diğer yandan ülkemizde
üretilen mali tabloların tasdikini üstlenen yeminli mali
müşavirler aracılığı ile güvenilir mali tablo üretimine
katkı sağlamaktadır.
Veysi Seviğ
Referans/23.05.2009 |
