Ücretsiz izne gönderilen işçi tazminat alabilir
Son zamanlarda en çok sorulan
sorulardan birisi de, işçilerin ücretsiz izne gönderilip
gönderilemeyeceğidir.
İş Kanunu'nda ve diğer mevzuatta günümüzde tarafların
anladığı anlamda ücretsiz izinle ilgili bir düzenleme
yapılmamıştır.
İşçi ve işveren arasında yapılan hizmet akdinde veya
işyerinde yapılan toplu iş sözleşmesinde ücretsiz izinle
ilgili bir düzenleme yapılmış ise bu düzenlemeye uygun
olarak ücretsiz izin hakkı kullanılabilecektir.
Fakat, bu yönde bir düzenleme yapılmamış ise ücretsiz
izinle ilgili olarak işçinin mazeretini belirtmek
suretiyle yazılı olarak işverenden ücretsiz izin
talebinde bulunması ve işverenin de bu ücretsiz izin
talebini kabul etmesi gerekmektedir.
Yargıtay'ın kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre;
ücretsiz izin hizmet akdinin feshi niteliğindedir.
Yargıtay 9.H.D. E: 2006/19354, K: 2007/4794, Tarih:
21.02.2007 sayılı kararına göre; "Davalı işyerinde
çalışan davacının 31.12.2004 tarihinde işveren
tarafından iki ay süre ile ücretsiz izine çıkarıldığı ve
1.3.2005 tarihinde iki ay süre uzatıldığı, davacının bu
ücretsiz izinlere karşı çıkmadığı, bu nedenle ücretsiz
izine çıkarmak suretiyle işveren tarafından sona
erdirildiği hususundaki mahkeme kabulünün dosya
içeriğine uygun düşmediği, ancak ücretsiz izin
uygulamasının uzun sürmesi sebebiyle işyeri ve iş
koşullarının davacı aleyhine değiştiği, davacının dava
açmak suretiyle fesih iradesini ortaya koyduğu, bu
sebeple akdin davacı tarafından haklı nedenle
feshedildiği kabul edilmelidir. Böyle olunca kıdem
tazminatının hüküm altına alınması yerinde ise de ihbar
tazminatı isteğinin reddedilmesi gerekirken yazılı
şekilde kabulü hatalıdır.
Feshin dava tarihinde davacı tarafından
gerçekleştirildiği kabul edildiğinden kıdem tazminatına
bu tarihten itibaren faize karar verilmesi gerekirken,
ücretsiz izin tarihinden itibaren faize karar verilmesi
de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir" denilmek
suretiyle uzun süreli ücretsiz izin uygulamasının iş
koşullarını değiştirdiği ve bu sebeple akdin davacı
tarafından haklı nedenle feshedilmesi nedeniyle kıdem
tazminatının hüküm altına alınması gerektiği
belirtilmiştir.
Yargıtay 9.H.D. E.2004/7127 K.2004/25124 T.08.11.2004
sayılı kararında; "davalı işverenin davacı ile birlikte
bir kısım çalışanları ücretsiz izine çıkarttığı
sabittir. Esasen bu olgu mahkeme kararının gerekçesinde
de kabul edilmiştir. Davacı işçinin rızası ve yazılı
muvafakati bulunmadan işverence davacının tek taraflı
ücretsiz izine çıkarılması eylemli bir fesih olup,
dairemizin yerleşik içtihatlarına göre bu durum davacı
işçi açısından iş akdinin haksız fesih halini oluşturur
ve işçi ihbar tazminatına da hak kazanır. Açıklanan
nedenlerle davacı yararına ihbar tazminatının hüküm
altına alınması gerekirken, mahkemece bu isteğin
reddedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir" hükmü
verilmiştir.
Ekonomik krizin en az zararla atlatılabilmesi için
devlete ve işverenlere önemli yükümlülükler düşmektedir.
Şirketler için kriz dönemlerinde maliyetleri ve
giderleri kısmanın en kısa yolu olarak işçi sayısının
düşürülmesi olarak görülüyor. Şüphesiz kriz ortamında en
büyük sıkıntıyı çalışanlar çekmektedir. Kriz
dönemlerinde en kolay alınan karar işçi çıkarılmasıdır.
İşverenler bu yolu seçmemeli, ekonomik krizin toplumda
daha ağır sonuçlara yol açması önlenmelidir. Ülkede
yaşanan ekonomik kriz geçerli bir neden olarak kabul
edilmekle birlikte, her zaman feshe son çare olarak
bakılmalıdır.
Resul KURT /
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
info@resulkurt.com
23.01.2009 |