Hiçbir işte çalışmayanlar SGK’lı olabilir mi?
SOSYAL güvenlik reformu öncesinde çalışanlardan işçiler
SSK, memurlar T.C Emekli Sandığı, esnaf ve diğer
bağımsız çalışanlar Bağ-Kur, banka ve meslek odaları
çalışanlarının 506 s. Kanunun Geçici 20. maddesine
istinaden kurulmuş olan sandıklara tabi olarak emekli
olmuşlardır. 20.05.2006 tarihinde kurulan “Sosyal
Güvenlik Kurumu Başkanlığı” da belirtilen tüm kurumlara
tabi çalışanları kapsam alanına almıştır.
SGK’lı olarak emekli olmak için kural olarak bir işte
çalışmak ya da faaliyette bulunmak gerekirken bu kuralın
istisnası hiçbir işte çalışmadan isteğe bağlı olarak
kendi primini yatırarak emeklilik koşullarını yerine
getirerek emekliliğe hak kazanmaktır.
Gerekli şartlar
- 1. Türkiye’de ikamet etmek
01.10.2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalı
olabilmek için Türkiye’de ikamet etme şartı
aranmaktadır. Ancak, uluslararası sosyal güvenlik
sözleşmelerinden dolayı yurtdışından da ülkemizde isteğe
bağlı sigortaya devam etme hakkı olanlar için Türkiye’de
ikamet şartı aranmamaktadır.
- 2. 18 yaşını doldurmuş olmak
İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için SGK’ ya müracaat
tarihinde 18 yaşın doldurulmuş olması gerekmektedir. 18
yaşın tespiti isteğe bağlı sigortalılık müracaat
tarihinden doğum tarihinin çıkartılması suretiyle
belirlenmektedir.
Örnek- 01.10.1992 tarihinde doğan sigortalı S.HAREM,
Kurum kayıtlarına 01.10.2010 tarihinde intikal eden
isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ile isteğe bağlı
sigortalı olmak için başvurmuştur. Bu sigortalının
isteğe bağlı sigortalılık müracaat tarihindeki yaşı
01.10.2010-01.10.1992 = 18 yaş olduğundan isteğe bağlı
sigortalı olabilecektir.
- 3. Zorunlu sigortalı olmamak veya 4/1-a (SSK)
kapsamında sigortalı olup ay içinde 30 günden az
çalışmak
İsteğe bağlı sigortaya müracaat edenlerin,
sigortalılıklarının başlayacağı tarihte (4/1-a), (4/1-b)
ve (4/1-c) ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine
tabi sandıklarda sigortalı olarak çalışmamaları
gerekmektedir.
(4/1-a) kapsamında sigortalı olarak çalışanlardan ay
içinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmaması
nedeniyle ay içindeki gün sayısı 30 günden az olan
sigortalılar isteğe bağlı sigortaya pim ödeyerek noksan
sürelerini 30 güne tamamlayabileceklerdir.
- 4. Kendi sigortalılıkları nedeniyle aylık almamak
a) SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve SGK’dan malullük,
yaşlılık aylığı almayanlar,
b) Sürekli iş göremezlik geliri alanlar ile ölen
sigortalıdan dolayı ölüm geliri/aylığı alanlar, diğer
koşulları taşımaları halinde isteğe bağlı sigortalı
olabileceklerdir.
Başvuru nasıl yapılacak?
İLK defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin
örneği SGK tarafından hazırlanan “İsteğe Bağlı Sigorta
Giriş Bildirgesi” ile ikametgâhlarının bulunduğu sosyal
güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine
başvurmaları gerekmektedir. Tekrar isteğe bağlı
sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep
dilekçesi ile müracaatları yeterli olacaktır. Söz konusu
belgelerin adi posta veya kargo ile gönderilmesi halinde
Kurum kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli
taahhütlü veya acele posta ile yapılan bildirimlerde ise
postaya veriliş tarihi başvuru tarihi olarak kabul
edilecektir.
- Sigortalılık ne zaman başlamış sayılmaktadır?
İSTEĞE bağlı sigortalılık, isteğe bağlı sigortalı giriş
bildirgesinin veya tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak
isteyenlerin talep dilekçesinin SGK kayıtlarına intikal
ettiği tarihi takip eden günden itibaren
başlatılmaktadır. Söz konusu belgelerin adi posta veya
kargo ile gönderilmesi ya da SGK’ya doğrudan verilmesi
halinde isteğe bağlı sigortalılık bildirge veya
dilekçenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip
eden günden, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele
posta servisi olarak gönderilmesi halinde ise postaya
verildiği tarihi takip eden günden itibaren
başlatılacaktır.
Örnek 1- Sigortalı (Z. Tecir) isteğe bağlı sigorta giriş
bildirgesini 07.12.2009 tarihinde adi posta ile Kuruma
göndermiş söz konusu belge 03.01.2010 tarihinde SGK
kayıtlarına intikal etmiştir. Bu sigortalının isteğe
bağlı sigortalılığı 04.01.2010 tarihinde
başlatılacaktır.
Örnek 2- Sigortalı (C. Celtik) isteğe bağlı sigorta
giriş bildirgesini 11.11.2009 tarihinde SGK’ya elden
vermiştir. Bu sigortalının isteğe bağlı sigortalılığı
11.11.2009 tarihinde başlatılacaktır. İsteğe bağlı
sigortalı olarak prim ödenen tarihler arasında başlayıp
biten zorunlu sigortalılık sürelerinin bulunduğu tespit
edilen sigortalıların, zorunlu sigortalılık süreleri ile
çakışan isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal
edilmektedir. Sigortalının talebi halinde, iptal edilen
isteğe bağlı sigortalılık süresine ait primleri iade
veya doğacak borçlarına mahsup edilmektedir.
İSA KARAKAŞ
isakarakas@gmail.com
22.10.2009 |