|
Bilindiği gibi elektronik ortamda gönderilme
mecburiyeti getirilen beyannamelerin, elden veya
posta ile gönderilmesi halinde Vergi Usul
Kanunu'nun mükerrer 355. maddesine istinaden
özel usulsüzlük cezası uygulanıyor. Ayrıca
Maliye, bazı bildirimlerin elektronik ortamdan
verilmesini şart koşabiliyor. Mesela her
mükellefin 8 bin TL'yi aşan mal ve hizmet
alış-satışlarını bildirmek zorunda olduğu Form
Ba-Bs'nin vergi dairesine elektronik ortamda
verilmesi gerekiyor. Uygulamada bu formların ya
hiç verilmediği veya verilse bile elektronik
ortamda değil kâğıt olarak verildiği görülüyor.
Süre geçtikten sonra verildiği ve eksik veya
yanıltıcı şekilde verildiği de görülebiliyor.
Maliye Bakanlığı'nca yayınlanan genel tebliğe
göre, bu durumların hepsinde mükerrer 355.
maddeye göre özel usulsüzlük cezası kesiliyor.
Bazı mükellefler oldukça ciddi cezalara
muhatap oluyor. Birçok mükellef ve muhasebeci
kesilen bu cezalar sebebiyle maliye ile
mahkemelik oldu. Daha önce dile getirdiğim bu
davalarda mahkemeler bilgi vermemekten dolayı
ceza kesilebilmesi için öncelikle talep edilen
bilginin yetkili makamlarca yazılı olarak
istenilmesi ve cevap için uygun bir süre
tanınması gerektiğinin altını çiziyordu. Ayrıca
zamanında cevap verilmemesi, eksik veya yanlış
bilgi verilmesi halinde ceza kesileceğinin
bildirilmesi özel usulsüzlük cezasının
uygulanması için gerekli olan şartlardan birisi
olarak gösteriliyordu. İdarece bu şartlara
uyulmadığı durumlarda kesilen özel usulsüzlük
cezaları mükellef lehine iptal ediliyordu.
Yapılan değişiklikle söz konusu cezanın
uygulanması için mükellefe bunun yazılı olarak
bildirilmesi şartına istisna getiriliyor. Bu
ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin usul ve
esasların Maliye Bakanlığı'nca yapılan
düzenleyici idari işlemlerle duyurulması
halinde, ilgililere ayrıca yazılı olarak
bildirilme şartı aranmayacağı hükmü kanun
metnine konulmuş durumda. Yani bakanlığın
tebliğ, sirküler gibi düzenleyici idari
metinlerinde duyuru yapılması yeterli olacak.
Her bir mükellef için uyarıcı bir özel yazı
çıkarılması gerekmeyecek. Ayrıca form Ba-Bs
bildirimleri tebliğle getirilen mesuliyetler
olmaktan çıkarılarak kanun metnine eklendi. Bu
formların eksik verilmesi halinde belirli bir
sürede tamamlamak şartıyla ceza ödenmemesi için
de bir imkan tanınıyor. Kanuna eklenen fıkraya
göre elektronik ortamda verilme zorunluluğu
getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak
süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen
bildirim ve formların, belirlenen sürelerin
sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi
halinde özel usulsüzlük cezası kesilmiyor. Takip
eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise
kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/2
oranında uygulanır deniyor.
Beyannamelerin elektronik ortamdan
verilmesinin mükellef ve idarenin işlerini ciddi
manada kolaylaştırdığı bir gerçek. Öte yandan Ba
ve Bs formları, kayıt dışılıkla özellikle de
sahte fatura ile mücadelede önemli işlev
görüyor. Ancak beyanname ve bildirimlerin
zamanında yapılmaması veya eksik yapılması
sebebiyle böylesine ağır cezaların kesilmesi ne
kanunilik ne de orantılılık ilkeleriyle
bağdaşıyor. Öncelikle bu bildirimlerle ilgili
ayrı bir düzenleme yapılması ve özellikle ilk
ihlalde daha makul bir ceza kesilerek
mükelleflerin uyarılması uygulaması getirilmeli.
Düşük tutarlı cezadan sonra bildirimlerde
bulunulmamaya devam edilmesi halinde kesilecek
ceza cironun belli bir oranı şeklinde
belirlenebilir. Ayrıca bildirimlerin neler
olduğunun kanuna konulması gerekiyor. Çünkü bu
bildirimlerin neredeyse tamamı tebliğlerle
belirlenmiş durumda.
www.muhasebenet.net
CEZAYI MALİ MÜŞAVİRLER ÖDÜYOR
Öte yandan bu cezaların çoğunu mali
müşavirler ödemek zorunda kalıyor. Çünkü mali
müşavirler her ay hemen hemen tüm
mükelleflerinin beyanlarını ve bildirimlerini
elektronik ortamdan yapmak zorunda. Hastalık,
teknik arıza gibi elde olmayan sebeplerle bu
görevin ihmali mükellef başına en az bin 600 TL
ceza ödemeye sebep olabiliyor. Tabii olarak
mükellefler kendilerinden kaynaklanmayan bu
hataların ceremesini çekmek istemiyor ve yükü
meslek mensuplarının sırtına atıyor. Bu durumda
da gerçekten üstesinden gelinmesi oldukça zor
bir ceza ile karşı karşıya kalan mali müşavirler
ne yapacaklarını şaşırıyor. Ceza miktarı
belirlenirken bu durumların da nazarı dikkate
alınmasında fayda var. Son olarak, daha önce
yaşanan uyuşmazlıklar sebebiyle konu ile ilgili
kanun maddesinin Anayasa'ya aykırılık iddiasıyla
Anayasa Mahkemesi'ne taşındığını ve usul
yönünden kabul edildiğini hatırlatayım.
Ahmet Yavuz
22.06.2009 |
