|
Toplu iş mevzuatı
değişiklikleri bekliyor
Son birkaç yıldır, toplu iş mevzuatının değiştirilmesine
yönelik çalışmalar yoğun bir şekilde sürüyor. Özellikle
sendikaların 30 yıla yakın bir süredir yürürlükte olan
ve artık günümüz ihtiyaçlarına cevap vermeyen ve
sendikalar önünde büyük bir engel olarak görülen bazı
maddelerden dolayı bu yönde beklenti ve talepleri vardı.
İşte tarafların uzlaştıkları ve tasarı taslağında yer
verilen değişikliğe ilişkin hükümler;
· Sendika kurucusu olabilmek için Türk vatandaşı olma
koşulu kaldırılması öngörülmektedir.
· Federasyon kurma hakkı tanınması öngörülmektedir.
· Federasyon ve konfederasyonlara çerçeve anlaşma yapma
yetkisi verilmesi öngörülmektedir.
· Üyelerin sendikalara ödeyecekleri aidatlara getirilen
sınırlama kaldırılarak üyelik aidatı miktarını belirleme
yetkisi sendika tüzüklerine bırakılması öngörülmektedir.
· Uluslararası faaliyet konusunda Dernekler Kanunu'na
uygun düzenleme yapılarak, sendikal kuruluşların
uluslararası faaliyette ve işbirliğinde
bulunabilmelerine, temsilcilik açabilmelerine, sendika
veya üst kuruluş kurabilmelerine, uluslararası
sendikaların da Dışişleri Bakanlığı'nın görüşü alınarak,
İçişleri Bakanlığı'nın izniyle Türkiye'de faaliyette
bulunabilmelerine imkan sağlanması öngörülmektedir.
· Anayasa'da belirtilen Cumhuriyetin niteliklerine ve
demokratik esaslara aykırı faaliyetlerde bulunan
konfederasyon, sendika ve sendika şubelerinin başkanları
ve yöneticileri, merkezlerinin bulunduğu yer Cumhuriyet
Başsavcısı'nın istemi üzerine iş davalarına bakmakla
görevli mahalli mahkeme kararı ile işten el çektirilir
ifadesi eklenerek, sendika ve konfederasyonların
kapatılmasının önlenmesi öngörülmektedir.
· Sendikaların radyo ve televizyon kurmalarına imkân
sağlanması öngörülmektedir.
· Sendikaya üyelikte ve istifada noter şartının
kaldırılması öngörülmektedir.
· Sendika yöneticisi olabilmede aranan ilgili işkolunda
fiilen çalışma koşulu kaldırılarak, fiilen çalışıyor
veya çalışmış olma şartları konusunda sendikalara tercih
imkânı verilmesi öngörülmektedir.
· Yetkili sendikanın tespitinde yüzde on barajı
kaldırılarak, en fazla temsil gücüne sahip üç
konfederasyondan birine üye olma koşulu ile birlikte
toplu iş sözleşmesi yapılacak işyeri veya işyerlerinde
yarıdan bir fazla çoğunluk aranması öngörülmektedir.
· Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin başlangıçta
tıkanması halinde taraflara otuz gün içinde, resmi
arabulucunun katılması halinde ise kırk beş gün
içerisinde durumu görevli makama bildirme zorunluluğu
getirilerek uyuşmazlığın ve görüşmelerin gereksiz yere
uzatılmasına çözüm getirilmesi amaçlanması
öngörülmektedir.
. Uyuşmazlığın çözülemediğinin işçi sendikasınca görevli
makama bildirilmesinden sonraki altı iş günü içinde grev
kararı alınması öngörülerek, grev kararının arabuluculuk
şartına bağlı tutulmasından vazgeçilmesi
öngörülmektedir.
· Grev ve lokavt yapılamayacak işler kapsamında termik
santrallerini besleyen linyit üretimi, üretimi nafta
veya tabii gazdan başlayan petrokimya işleri, kamu
kuruluşlarınca yürütülen şehir içi deniz, kara ve
demiryolu ve diğer raylı toplu yolcu ulaştırma
hizmetleri, bankacılık ile petrol sondajı, üretimi,
tasfiyesi, dağıtımı, üretimi, çıkarılması
öngörülmektedir.
· Grev ve lokavt yapılamayacak yerler kapsamından eğitim
ve öğretim kurumları, çocuk bakım yerleri ve huzurevleri
çıkarılması öngörülmektedir.
. Grev ve lokavt yasağının kapsamı dışında kalan
işyerlerinde varılan anlaşma sonucu imzalanan toplu iş
sözleşmesinin, işletme toplu iş sözleşmesi niteliği
kazanacağı ve işletmeye dahil tüm işyerlerinde
uygulanacağı kabul edilmiştir. Bu şekilde sözkonusu
işyerlerinde zorunlu tahkime gidilmesi önlenmesi
öngörülmektedir.
· Bakanlar Kurulu'nca altmış gün süre ile ertelenecek
bir grevin ya da lokavtın genel sağlığı veya ulusal
güvenliği bozucu nitelikte olup olmadığı konusunda
önceden Yüksek Hakem Kurulu'ndan istişari mütalaa isteme
zorunluluğu getirilerek uyuşmazlığın çözümüne katkı
sağlanması amaçlanması öngörülmektedir.
· Grev gözcüleri üzerindeki kısıtlamalar azaltılması
öngörülmektedir.
· Her iki kanunun nispeten sadeleşmesi ve grev
uygulamasından önceki bekleme süresinin azalması
sağlanması öngörülmektedir.
Resul KURT
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
22.05.2009 |
