|
Vergi cennetleri
adres değiştiriyor
G-20 vergi cennetlerinin sonunu getirme konusunda
oldukça ciddi önlemler alırken, Doğu Avrupa ve
Balkanların yeni vergi cennetleri olarak ortaya çıkma
olasılığı belirdi.
Oxford Üniversitesi’nden 1000’den fazla uzmanın
işbirliği içinde olduğu bağımsız stratejik danışmanlık
şirketi Oxford Analytica’nın, “G-20 Stamps Out Tax
Havens” başlığıyla, Forbes dergisinde yayımlanan haber
analizinde, gevşek düzenleme çağında ortaya çıkan vergi
cennetlerinin küresel krizle birlikte sonlarının
geldiğine dikkat çekildi.
Singapur’un Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün
(OECD) vergi standartlarına uygun olarak şikayetlerin
yükseldiği en son ülke olduğuna değinilen haber
analizde, Nisan 2009’undan bu yana yapılan 15 şikayetin
G-20 ülkelerinin düzenlemelerin bu denli sıkı olmadığı
zamanlarda ortaya çıkan vergi cennetlerinin sonunu
getirme konusunda ne kadar kararlı olduğunu gösterdiği
belirtildi.
İsviçre ile öne çıktı
Vergi cennetlerinin büyümesinin temel nedeni küresel
işbirliğinin olmamasıydı ve dağınık düzenleme çabaları
ise sadece işletmelerin yalnızca bir vergi cennetinden
bir diğer vergi cennetine kaçmasına neden oldu.
Düzenleme konusunda ciddi olunması gerekliliği ise
İsviçre’nin UBS davasında öne plana çıktı. Yalnızca iki
küresel bankaya (UBS ve Credit Suisse) sahip, küçük bir
ekonomi olan İsviçre, gizli bankacılık işlemleri yapma
avantajından bir hayli faydalanmıştı. Ancak ülke özel
bankacılık işlemleriyle dikkatleri üzerine çekti. UBS,
ABD’li bireylerin vergi kaçırmasına yardım etmek için
bankacılık işlemlerini ABD’ye taşıdı.
2007-2008 yıllarında baş gösteren küresel mali kriz ise
oyunun kurallarını tamamen değiştirdi. İsviçre ve diğer
düzenleyiciler ise yatırım bankaları ve dengesiz bilanço
araçlarından oluşan gölge bankacılık sisteminden
haberdar olmadıklarını fark etti. Sonuç olarak, bu
bankalar küresel finans sistemine ve aşırı risk taşıyan
menkul kıymetlere sağladıkları desteği hafife aldı.
Gölge bankacılık
Vergi cennetleri, işletmelerin deniz aşırı ülkelerdeki
yan şirketleriyle karmaşık bir ağda işlem yapmasını izin
vererek, gölge bankacılıkta önemli bir rol oynadı. Ancak
gelen şikayetlerin ardından, İsviçre hükümeti bankalara
verdiği desteğe müdahale etmek zorunda kaldı ve aynı
anda deniz aşırı birimlerini maksimum kaldıraç
oranlarıyla dizginlemeye karar verdi. Farklı ülkelerin
de gölge bankacılık konusunda bir takım önlemler aldığı
görüldü.
İngiltere hükümeti, Man Adası’na gelecek yıla kadar
adaya transfer edilen katma değer vergisi gelirini 50
milyon sterlin azaltacağının açıkladı. Fransız bankaları
vergi cenneti olarak bilinen yerlerdeki birimlerini
kapatmaya başladı. Almanya’da, Liechtenstein banka
hesaplarında bir takım fonların saklanması ülkede vergi
cennetlerine karşı tepkinin doğmasına neden oldu. ABD’de
ise Beyaz Saray danışmanı Paul Volcker’ın Aralık ayında
vergi cennetlerinin gelir kayıplarını sonlandırma
yollarını dile getireceği bir rapor yayınlaması
bekleniyor.
Vergi cennetlerinin geleceği
Serbest sermaye akışının ve bağımsız vergi
otoritelerinin olduğu bir küresel ekonomide, her zaman
vergi rekabeti yaşanacaktır. Bankalar ve işletmeler her
zaman işlemlerini sürdürdükleri yerel bölgeye katkı
sağlama karşılığında, vergileri indirmeleri için
hükümetlerle iyi geçinmeye çalışacaktır.
Singapur, İsviçre, Avusturya, Belçika ve Lüksemburg bu
yıl bütün şikâyetlerin geldiği ülkeler oldu. Malezya’da
kısa bir süre içinde G-20’nin düzenleyici hareketlerine
maruz kalabilir. Bu durumda, Doğu Avrupa ve Balkanlar
gibi bölgeler yeni vergi cennetleri olarak belirebilir.
Gözlem
21.11.2009 |
