|
15 yılı dolduran
kıdem tazminatı alabiliyor mu
Okurların en çok merak ettiği konulardan biri de
bu...
Normal koşullar altında kıdem tazminatı, en az bir yıl
çalışılmış olması koşuluyla;
- İşveren, çalışanın işine haksız yere son verdiğinde,
- Çalışan erkek sigortalı askere giderse,
- Bayan sigortalılar, evlendikleri tarihten itibaren bir
yıl içinde işten ayrılırlarsa,
- Sigortalı işçi, emekliliğini talep ederse,
ödeniyor.
Olayın bu yönünü çok kişi biliyor.
Merak edilen konu 15 yıl sigortalı çalışanlarla
ilgili...
TAZMİNAT ALABİLİYOR
İlk sigortalı olduğu tarihten itibaren;
- 15 yıl geçen,
- Bu süre içinde en az 3.600 gün prim ödeyen,
sigortalılar, emeklilik için aranan yaş, prim günü ve
sigortalılık süresi koşullarından, yaş dışındaki
koşulları yerine getirdiklerinde, son çalıştıkları
işyerinden (en az bir yıl çalışmış olmak koşuluyla)
kıdem tazminatını almak suretiyle ayrılabiliyorlar.
İşçinin, kıdem tazminatı alabilmesi için son işyerinde
aralıksız olarak 15 yıl çalışmış olması da gerekmiyor.
Toplam sigortalılık süresinin 15 yılı bulması yeterli.
Bu durumda, işçinin son çalıştığı işveren, kendi
işyerinde çalışılan süreye ait kıdem tazminatını öder.
Örneğin, son 15 yılda o işyerinde 8 yıl süre ile
çalışılmışsa, işçiye 8 yıllık kıdem tazminatı ödenir.
Hemen belirtelim, 15 yılı dolduranın kıdem tazminatı
alabilmesi için, çalıştığı işyerinden ayrılması
gerekiyor. Ancak, kıdem tazminatını alıp, ayrıldıktan
sonra, başka bir işyerinde hatta aynı işyerinde tekrar
işe başlayabileceği de kuşkusuzdur.
NE YAPMAK GEREKİYOR?
Talebi üzerine, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili
müdürlüğü tarafından, 15 yıl sigortalılık süresi ve
3.600 gün sayısını dolduran sigortalıya, İş Kanunu’nun
14. maddesine göre
“kıdem tazminatı alabilir” şeklinde
bir yazı veriliyor.
Bu belge ile birlikte işverene başvurulmak suretiyle,
“kıdem tazminatı” alınabiliyor.
KIDEM TAZMİNATININ HESABI
Çalışılan her 360 güne (1 yıla) karşılık en son ücretin
brüt tutarı kadar kıdem tazminatı ödeniyor. İşçiye
sürekli ve düzenli sağlanan ve para ile ölçülebilen
menfaatlerin (ikramiye, prim, ikamete tesis edilen daire
vb.) aylık tutarının da kıdem tazminatı hesabına esas
brüt ücret tutarına ilave edilmesi gerekiyor.
Kıdem tazminatının tavanı 2.365,16 TL. Her yıl
itibariyle ödenecek kıdem tazminatı tutarı 2.365,16
TL’yi aşmadığı sürece gelir vergisine tabi değil. Sadece
binde 6 damga vergisine tabi.
TEFECİ FAİZİ NİHAYET İNDİ
Aylardır ısrarla yazıp, bazı yabancı ülkelerdeki yıllık
oranın bizde aylık olarak uygulandığını ve faizlerin
ciddi anlamda düştüğünü belirtip indirilmesi gerektiğini
vurguladığımız “gecikme zammı oranı”, nihayet Perşembe
gününden itibaren aylık yüzde 2,5’dan, yüzde 1,95’e,
yıllık yüzde 30’dan, 23,40’a indirildi.
Tecil faizi oranı da aylık yüzde 2’den, yüzde 1,58’e
indirildi.
Yapılan indirim olumlu ama yeterli değil. Merkez
Bankası’nın önceki gün borçlanma faiz oranlarını
6,50’ye, borç verme faiz oranını yüzde 9’a indirdiği göz
önüne alındığında, yüzde 23,40 gecikme zammı oranı hala
yüksek!..
Şükrü Kızılot
Yaklaşım/21.11.2009 |
