Anonim ve Limited Şirket Yetkilileri Cezalı Duruma
Düşmeyin
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe
giren 5510 sayılı yasa ile birlikte, eskiden SSK’lı
olanlar 4/a’lı, Bağ-Kurlu olanlar 4/b’li, Emekli Sandığı
mensupları yani memurlar ise 4/c’li sigortalılar olarak
tanımlandı.
Yasa ile 4/a’lı, 4/b’li ve 4/c’li statüde çalışmaya
başlayanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesiyle
ilgili belirli süreler konuldu. Yani çalışmaya başlayan
kişilerin, yasada belirtilen sürelerde ve belirtilen
usule uygun olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi
gerekiyor. Bu anlamda bir işveren, 4/a’lı (eski deyimle
SSK’lı) olarak çalıştırdığı kişiyi, birkaç istisnası
hariç çalıştırmaya başlamadan önce Sosyal Güvenlik
Kurumuna bildirmekle yükümlüdür.
Bildirimle ilgili en önemli değişiklik 4/b (eski
Bağ-Kur) sigortalılarının Sosyal Güvenlik Kurumuna
bildirilmesi konusunda yapılmıştır. Kaldırılan 1479
sayılı Bağ-Kur yasanına göre Bağ-Kur sigortalıları,
Bağ-Kur’a başvurarak tescillerini kendileri yaptırmak
zorundaydı. Yeni yasal düzenlemeye göre 4/b’li
(Bağ-Kurlu) sayılmayı gerektirecek faaliyette
bulunanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim
yapmalarına gerek yok. Örneğin vergi mükellefiyetinden
dolayı 4/b’li olan bir kişinin bildirimini mükellefi
olduğu vergi dairesi 15 gün içinde Sosyal Güvenlik
Kurumuna yapacak ve Kurum da bu kişiye tescil edildiğine
dair tebligat gönderecektir..
1 Ekim 2008 tarihi öncesinde anonim şirketlerin yönetim
kurulu üyesi olmayan kurucu ortakları Bağ-Kurlu
sayılırken 1 Ekim 2008 sonrasında bu kişiler Bağ-Kurlu
sayılmayacaklardır.
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
limited şirketlerin ortakları ile paylı (sermayesi
paylara bölünmüş) komandit şirketlerin komandite
ortakları 4/b’li (Bağ-Kurlu) sayılmakta ve bu kişilerin
Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi ayrı bir özellik arz
etmektedir.
Yasa gereği; anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi
olan ortaklarının sigortalılıkları, yönetim kurulu
üyeliğine seçildikleri tarihte başlamakta ve bu
görevlerinin bittiği tarihte sona ermektedir.
Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan
yeni ortakların sigortalılıkları ortaklar kurulunca
devrin yapılmasına karar verildiği tarihte başlamakta,
eski ortakların sigortalılığı ise aynı tarihte sona
ermektedir.
Bildirim yükümlülüğü
şirket yetkililerinde
Buna göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeliğine
seçilen ortakların, limited şirket ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından
hisse devri alan yeni ortakların 4/b sigortalılığı
seçildikleri tarihte başlamakta ve bu durumun şirket
yetkililerince, düzenlenecek sigortalı işe giriş
bildirimi ile 15 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna
bildirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde anonim şirket
yönetim kurulu üyeliği sona eren, limited şirket
ortaklığı ya da sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerin komandite ortaklarından hisse devrederek
ortaklığı sona erenlerin de sigortalı işten ayrılış
bildirgesi ile 10 gün içerisinde Sosyal Güvenlik
Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir.
Bir diğer husus, bu bildirim yükümlülüğüne uymayan
şirketlere her bir sigortalı için bir asgari ücret
tutarında idari para cezası uygulanacak olmasıdır. İdari
para cezası bildirim yükümlülüğüne uymayan şirketler
adına düzenlenecektir. Genelde küçük firmalarda vergi ve
muhasebe işlemleri muhasebe meslek mensupları tarafından
yürütülmekte iken kapasite olarak daha büyük firmalarda
insan kaynakları ya da personel birimleri de
bulunmaktadır.
Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olan ortakların
değişmesi ile limited şirketlerde hisse devirleri
suretiyle ortakların değişmesi durumunda, şirket
yetkililerinin söz konusu değişiklikleri yasada
belirtilen 15 ve 10 günlük süre içerisinde Sosyal
Güvenlik Kurumuna bildirmeleri gerekmektedir. Uygulamada
bu işleri takip eden muhasebe meslek mensupları yada
insan kaynakları birimlerinin ortakların Sosyal Güvenlik
Kurumuna bildirimi hususunda dikkatli olmaları ve
zamanında bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Aksi
halde, zamanında yapılmayan bildirimler dolayısıyla her
bir kişi için bir asgari ücret tutarında ceza ödenmesi
gerekecektir.
Ahmet ŞERİF
ahmet.serif@yahoo.com
21.10.2009 |