mevzuatı bakımından herhangi bir
sorun yaşamamaları için satın
aldıkları mal ve hizmet karşılığında
fatura vb. belge alırken dikkat
etmeleri gereken hususlar ile
kayıtlarına intikal ettirmiş
oldukları bu fatura vb. belgelerin
arasında vergi mevzuatı bakımından
geçerli kabul edilmeme ihtimali olan
fatura vb. belge bulunduğunu
sonradan fark ettiklerinde
başvurabilecekleri yolları kısaca
açıklamakta fayda görmekteyiz.
I – VERGİ MEVZUATI BAKIMINDAN HANGİ
FATURALAR GEÇERLİDİR?
Bir
Faturanın vergi mevzuatı bakımından
geçerli olabilmesi için;
1- Faturanın
anlaşmalı matbaaya bastırılmış
olması (Maliye Bakanlığı amblemi
olmalı) veya Noter tasdikli olması
gerekir.
2- Düzenlenen
fatura malı satan firmaya ait
olmalıdır. Yani, faturanın üzerinde
satıcı kim ise onun isim, unvan,
vergi dairesi ve numarası basılı
olmalıdır.
3- Fatura malı
satın alan firmanın adına
düzenlenmiş olmalıdır.
4- Fatura,
gerçek bir alış veriş sonucu
düzenlenmiş olmalıdır.
5- Malın veya
hizmetin cinsi, miktarı ve fiyatı
faturada doğru gösterilmiş
olmalıdır.
6-Vergi
mevzuatında belirtilen diğer şekil
şartlarına uygun olarak düzenlenmiş
olmalıdır.
II
– HANGİ FATURALAR VERGİ MEVZUATI
YÖNÜNDEN GEÇERLİ SAYILMAZ?
I.
bölümde belirtilen şartlardan
herhangi birini taşımayan faturalar
vergi mevzuatı yönünden geçerli
sayılmaz. Mesela; anlaşmalı matbaaya
bastırılmış, alıcı firma adına,
bizzat satıcı firma tarafından
düzenlenmiş olsa bile gerçek bir
alış-verişe dayanmayan faturaların
vergi mevzuatı uyarınca gider
belgesi olarak kabul edilmesi ve
faturada yer alan KDV’nin indirim
konusu yapılması mümkün değildir.
III – VERGİ MEVZUATI YÖNÜNDEN
GEÇERLİ SAYILMAYABİLECEK FATURA
ÖRNEKLERİ
1- Hiçbir mal
veya hizmet satın alınmadığı, böyle
bir gider, masraf olmadığı halde,
ödenecek vergi tutarını düşürmek
için başkalarından alınarak gider
yazılan faturalar
(İşyeri asansörü tamir ettirilmediği
halde asansör tamir ettirilmiş gibi
tamirciden alınıp gider yazılan
fatura gibi.)
2 – Mal veya
hizmet gerçekten satın alındığı
halde, mal veya hizmetin satın
alındığı satıcıdan fatura
alınamadığı için, başkasından temin
edilen faturalar. (İşyeri
asansörü gerçekten tamir ettirildiği
halde, tamiri yapan tamirci yerine
başka birinden temin eden tamir
faturası gibi.)
3 - Mal veya
hizmet gerçekten satın alındığı
halde, satın alınan mal veya
hizmetin cins, miktar veya fiyatının
farklı gösterildiği faturalar
(10 TL.’ye
alınan malın, 100 TL.’ye alınmış
gösterildiği faturalar gibi)
IV–VERGİ MEVZUATINCA GEÇERLİ
SAYILMAYAN FATURALARI KULLANANLARIN
TESPİTİ
Teknolojinin ve e-devlet
uygulamalarının gelişmesiyle
birlikte, düzenledikleri faturaların
vergi mevzuatı yönünden kabulüne
imkan bulunmayan firmalar ile bu
firmalarca düzenlenerek verilen
faturaları kullanan mükelleflerin
izlenip tespit edilmesi daha kolay
hale gelmiştir.
Bir
başka ifadeyle, mükelleflerimizin
kayıtlarına intikal ettirdikleri
fatura vb. belgelerin tamamı ile
bunların arasında yer alan ve vergi
mevzuatı yönünden geçerli sayılmayan
faturalar kolayca tespit
edilebilmektedir.
Kaldı
ki, sahte ve muhteviyatı itibariyle
yanıltıcı belge düzenleyen firmalar,
düzenledikleri faturaları sadece bir
firmaya değil, yüzlerce ve hatta
binlerce firmaya vermektedir. Bu
nedenle, Örneğin A firmasının
hukuken geçerli olmayan faturayı
B’den aldığı tespit edilmişse, B’nin
bu tür fatura kestiği diğer yüzlerce
firma da tespit edilmektedir.
Bu
itibarla, vergi mevzuatı yönünden
geçerli sayılmayan faturaları
kullanan mükelleflerin incelemeye
alınma ihtimali, normal bir
mükellefin incelemeye alınma oranına
göre en az 5-10 kat daha yüksek
olmaktadır.
V – GEÇERLİ SAYILMASI MÜMKÜN OLMAYAN
FATURALARI KULLANMANIN SONUÇLARI
Mal
veya hizmeti gerçekten satın
aldıkları halde faturasının geçerli
olamayacağını fark edemeyen
mükelleflerimiz, hem vergi mevzuatı
uyarınca geçerli sayılması mümkün
olmayan faturayı aldıkları kişiye
KDV ödemiş olmakta, hem de bu
faturaların vergi idaresince tespiti
halinde, aynı KDV’yi gecikme faizi
ve cezasıyla birlikte vergi
dairesine ödemek durumunda
kalmaktadırlar.
Bazı
mükelleflerimiz ise, aldıkları
faturanın, faturayı düzenleyen kişi
veya firmanın KDV beyannamesinde
beyan edilmesinin, faturanın geçerli
olması için yeterli olduğuna
inanmaktadırlar. Halbuki, faturayı
düzenleyen kişi veya firmanın,
kestiği faturayı KDV beyannamesinde
göstermesi, faturanın geçerli olduğu
anlamına gelmez. Çünkü bazen
komisyon karşılığı naylon fatura
ticareti yapanlar bile; vergi
dairesine kayıt yaptırıp, verdikleri
faturayı da beyan etmekte, ancak
çıkan vergiyi ödememektedirler.
VI
– VERGİ MEVZUATINA GÖRE GEÇERLİ
SAYILMAYAN FATURADAN NASIL KORUNULUR?
1 - Faturanın,
hukuken geçerli olması için gerekli
6 şartın tamamını taşımasına dikkat
edilmelidir.
2 - Ödemeler
banka kanalıyla hesaptan hesaba
yapılmalıdır.
3 - Çek
düzenlenmesi halinde, çekin mutlaka
nama yazılı olmasına dikkat
edilmelidir.
4 - Hesap sahibi
ile adına çek düzenlenen firma,
faturada yazılı firmayla aynı
olmalıdır.
5 - Alınan mal
ve hizmetle ilgili tüm belgeler
(fatura, serbest meslek makbuzu,
gider pusulası vb.) titizlikle
saklanmalıdır.
Ancak
ödemelerin çekle veya banka
kanalıyla yapılması veya evrakların
muhafaza edilmesi, bir faturanın
vergi mevzuatı yönünden geçerli
olduğu anlamına gelmez. Kullanılan
faturanın gerçek bir alış verişe
dayanması ve malın veya hizmetin
cins, miktar ve fiyatının da mutlaka
doğru gösterilmesi gerekir.
VII– FATURALARIN VERGİ MEVZUATI
YÖNÜNDEN GEÇERLİ
SAYILMAYABİLECEĞİNİN SONRADAN
FARKEDİLMESİ HALİNDE YAPILABİLECEK
İŞLEMLER
1.
Mükelleflerimiz, Vergi Mevzuatı
Yönünden Geçerli Sayılmadığını
Sonradan Fark Ettikleri Faturaları
İsterlerse Kendiliklerinden
Kayıtlardan Çıkartarak Düzeltme
Beyannamesi Verebilirler.
Bu durumda, indirim konusu
KDV tutarının, kayıtlardan çıkarılan
faturada gösterilen tutar kadar
azalması sonucu, ödenmesi gereken
KDV’de artış meydana gelebilecektir.
Bu durumda, daha önce ödenmemiş olan
KDV tutarının gecikme faizi ve
cezasıyla birlikte ödenmesi
gerekmektedir. Örneğin; Ocak 2007
döneminde mükellefin alınan
faturalarının 1.000 TL.lik kısmının
vergi mevzuatı yönünden geçerli
olmadığı anlaşılmışsa, mükellefin
karşılaşacağı mali külfet aşağıdaki
gibi olacaktır.
|
İndirimi
reddedilen
alışlar
(KDV
hariç) |
1.000,00 |
|
Tarh
Edilecek
KDV |
180,00 |
|
|
Vergi
Ziyaı
Cezası |
90,00 |
|
|
Gecikme
Faizi
(Ocak
2007-31/12/2009) |
153,75 |
|
|
Toplam
Tutar
(TL) |
423,75 |
|
2.Mükelleflerimiz,
Vergi Mevzuatı
Yönünden Geçerli
Olmadığını
Sonradan Fark
Ettikleri
Faturaları
İsterlerse
Kendiliklerinden
Kayıtlardan
Çıkartarak
Pişmanlıkla
beyanname
verebilirler.
Beyannamelerin
pişmanlıkla
verilmiş olması
dolayısıyla
çıkabilecek
ödenmesi gereken
KDV için
mükellefler
adına Vergi
Ziyaı Cezası
kesilmez. Vergi
aslının
pişmanlık zammı
ile birlikte
ödenmesi
yeterlidir.
|
İndirimi
reddedilen
alışlar
(KDV
hariç) |
1.000,00 |
|
Tarh
Edilecek
KDV |
180,00 |
|
|
Vergi
Ziyaı
Cezası |
0,00 |
|
|
Pişmanlık
zammı(Ocak
2007-31.12.2009),
(aylık
%2,5) |
153,75 |
|
|
Toplam
Tutar
(TL) |
333,75 |
|
3.Kullandıkları
Geçerli Kabul
Edilemeyen
Faturaları
Kendiliklerinden
Kayıtlarından
Çıkartmayan
Mükelleflerimiz
Hakkında Vergi
İncelemesi
Yapılır.
Rapor
sonucuna göre
mükelleflerimiz,
KDV, gecikme
faizi ve ceza
ile muhatap
kalabilir.
Kayıtlara
intikal
ettirilen
faturanın naylon
olduğu ve
bilerek
kullanıldığı
tespit edilirse
üç kat ceza
kesilir.
Örneğin; Ocak
2007 döneminde
alınan 1.000 TL.lik
faturanın naylon
olduğu ve
bilerek kasten
kullanıldığı
anlaşılmışsa,
karşılaşılacak
mali külfet
aşağıdaki gibi
olacaktır.
|
İndirimi
reddedilen
alışlar
(KDV
hariç) |
1.000,00 |
|
Tarh
Edilecek
KDV |
180,00 |
|
|
Vergi
Ziyaı
Cezası |
540,00 |
|
|
Gecikme
Faizi
(Ocak
2007-31/12/2009) |
153,75 |
|
|
Toplam
Tutar
(TL) |
873,75 |
|
Bilerek
naylon fatura
kullanan
mükelleflerin
uzlaşma hakkı da
bulunmadığı gibi
haklarında
Cumhuriyet
Savcılığına
vergi
kaçakçılığı
yaptığı
iddiasıyla suç
duyurusunda da
bulunulur.
4. Vergi
Mevzuatı
Yönünden Geçerli
Sayılmayan
Faturaları
Kayıtlarına
İntikal
Ettirdikleri
İçin Haklarında
19 Haziran 2009
Tarihinden Sonra
Vergi
İncelemesine
Başlanmış Olan
Mükelleflerimizin
Varlık
Barışından
Yararlanmaları
Mümkündür.
Varlık
barışından
yararlanma hakkı
bulunan
mükelleflerimiz,
beyan ettiği
varlığın %5’i
oranında (varlık
yurt dışından
getiriliyorsa %
2) vergi
ödemekle
yükümlüdür.
Yapılan
incelemede,
beyan edilmiş
olan varlık
tutarı, indirimi
reddedilen
tutardan mahsup
edilir. Mükellef
varlık barışı
kapsamından
ödediği vergi
dışında, KDV,
gecikme faizi ve
vergi ziyaı
cezası ile
karşılaşmaz.
Örneğin,
mükellefin
yapılan
denetimler
sonucunda 2007
Ocak döneminde
1000.- TL’lik
indirimi
reddedilmesi
gereken KDV’si
bulunmaktadır.
KDV açısından
mükellefin
varlık
barışından
yararlanması
durumunda
karşılaşacağı
tablo şöyle
olacaktır.
|
İndirimi
reddedilen
alışlar
(KDV
hariç) |
1.000 |
|
Varlık
Barışı
Kapsamında
Beyan
Edilen
Tutar
(TL.) |
1,000 |
|
Fark |
0 |
|
Tarh
Edilecek
KDV |
0 |
|
Vergi
Ziyaı
Cezası |
0 |
|
Gecikme
Faizi
(Ocak
2007-31/12/2009) |
0 |
|
Toplam
Tutar
(TL)
(Varlık
Barışı
Kapsamında
Beyan
Edilen
Tutar x
%5) |
50 |
Vergi
Mevzuatı
Yönünden Geçerli
Sayılmayan
Faturaları
Kayıtlarına
İntikal
Ettirdikleri
Halde Haklarında
Henüz Vergi
İncelemesine
Başlanılmayan
Mükellefler De
Varlık
Barışından
Yararlanabilir.
Herhangi bir
nedenle farkında
olmadan vergi
mevzuatı
yönünden geçerli
sayılması mümkün
olmayan fatura
vb. belgeleri
kayıtlarına
intikal ettirmiş
olduklarını
sonradan
farkeden
mükelleflerimizin,
kullanmış
oldukları bu tür
faturalar için
herhangi bir
işlem yapmadan
bağlı oldukları
vergi dairesine
başvurarak
Varlık
Barışından
yararlanma
taleplerini
yazılı olarak
iletmeleri
gerekmektedir.
5.Vergi Mevzuatı
Yönünden Geçerli
Sayılmayan
Faturaları
Kayıtlarına
İntikal
Ettirdikleri
Halde Haklarında
Henüz Vergi
İncelemesine
Başlanılmayan
Mükellefler De
Varlık
Barışından
Yararlanabilir.
Herhangi bir
nedenle farkında
olmadan vergi
mevzuatı
yönünden geçerli
sayılması mümkün
olmayan fatura
vb. belgeleri
kayıtlarına
intikal ettirmiş
olduklarını
sonradan
farkeden
mükelleflerimizin,
kullanmış
oldukları bu tür
faturalar için
herhangi bir
işlem yapmadan
bağlı oldukları
vergi dairesine
başvurarak
Varlık
Barışından
yararlanma
taleplerini
yazılı olarak
iletmeleri
gerekmektedir.
VIII. SONUÇ
Mükelleflerimizin,
basiretli bir
işadamı olarak
davranacaklarına,
vergi mevzuatı
yönünden geçerli
kabul edilmesine
imkan bulunmayan
fatura
kullanmakla
karşılaşmamak
için gerekli
tedbirleri
alacaklarına,
özellikle
“naylon fatura”
kullanmak gibi
hem maddi külfet
hem de hapis
cezası ile
sonuçlanabilecek
bir yönteme
başvurmayacaklarına,
bu tür
faturalar için
komisyon ödemek
yerine, biraz
daha fedakarlık
yapıp
vergilerini
ödemeyi tercih
ederek “vergi
idaresi kapımı
ne zaman
çalacak?” stresi
yaşamak
istemeyeceklerine
eminiz.
İstanbul
Vergi Dairesi
Başkanlığı
olarak siz
değerli
mükelleflerimizin
her zaman olduğu
gibi “kayıt dışı
ekonomi” ve
“naylon
fatura”ya karşı
yürütmekte
olduğumuz
mücadelede de
bize vereceği
her türlü destek
için teşkilatım
adına şimdiden
teşekkür eder,
saygılar
sunarım.
|
|
Mehmet
KOÇ
İstanbul
Vergi
Dairesi
Başkanı |
|
