|
Mali
Müşavirler de ilişiksizlik belgesi için işyeri
kayıtlarını inceleyebilir
Özellikle ihale konusu işlerde
teminatı çözümü, özel bina inşaatlarında da yapı
kullanma izin belgesi alınabilmesi için Sosyal Güvenlik
Kurumu'ndan ilişiksizlik belgesi alınması gerekmektedir.
Özellikle son günlerde "Kat irtifaklı' tapuların 28
Kasım'a kadar 'kat mülkiyeti' şeklinde değiştirilme
mecburiyeti ev sahiplerini çeşitli arayışlara itiyor.
İşte kat irtifaklı tapu alınabilmesi için yapı kullanma
izin belgesinin alınması gerekiyor. Ve yapı kullanma
izin belgesi alınırken de bu inşaatla ilgili olarak
SGK'ye yeterli işçilik bildirildiğinin tespiti
gerekiyor.
İhaleli işler ile özel bina inşaatı işyerleri
işverenlerine ilişiksizlik belgesinin verilmesinde;
1.6.1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Malî
Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanunu'na göre
yetki verilmiş, serbest muhasebeci mali müşavirler ile
yeminli mali müşavirler de inceleme yapabilmektedir.
Serbest muhasebeci mali müşavirler ile yeminli mali
müşavirler tarafından işyeri kayıtlarının incelenmesi
sonucu SGK'ye bildirilen işçiliklerin yeterli olması ve
işçilik tutarlarının uygunluğunun sağlanması durumunda
ilişiksizlik belgesi verilmesi rapor düzenlenmektedir.
Kuruma yeterli işçilik bildirilmediği tespit edilen
işyeri işverenlerine, tespit edilen fark işçilik tutarı
üzerinden hesaplanacak prim, gecikme cezası ve gecikme
zammı tutarı ile idarî para cezalarının uygulanmasının
usul ve esasları Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler İle
Yeminli Malî Müşavirlerce İşyeri Kayıtlarının
İncelenmesi Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
İhale konusu işlerde ve özel bina inşaatı işlerinde
inceleme yapılırken aşağıda belirtilen hususlar dikkate
alınır.
a) İnceleme yapılırken, ihale konusu işlerde kesin
kabulün ya da geçici kabulün noksansız yapıldığı, özel
bina inşaatı işyerlerinde ise inşaatın bitirildiği
tarihe kadar kuruma bildirilmiş olan işçilik miktarı
dikkate alınır.
b) İhale konusu işlerde işverene ödenen toplam istihkak
tutarına, özel bina inşaatlarında ise binanın toplam
maliyet bedeline, işin asgari işçilik oranı uygulanmak
suretiyle bulunan asgari işçilik miktarı, işin
bitirildiği tarihe kadar kuruma bildirilmiş olan prime
esas kazançlar toplamı ile kıyaslanır. Bu kıyaslama
sonucunda, işin faaliyet süresi için kuruma bildirilmiş
olan sigorta primine esas kazançlar toplamının,
hesaplanan asgari işçilik miktarı ile aynı veya daha
fazla tutarda olduğunun tespiti hâlinde, durum
açıklanarak ilişiksizlik belgesi verilebileceğine
ilişkin rapor düzenlenir.
c) Kuruma bildirilmiş olan sigorta primine esas
kazançlar toplamının, inceleme sonucunda hesaplanan
asgari işçilik miktarından az olması durumunda, işveren
kayıtlarında yer alan;
1) Alt işverenler tarafından yapılan işler hariç olmak
üzere, ünitesi ve işyeri sicil numarası belirtilmek
kaydıyla, işin bazı bölümlerini yapan kanun kapsamındaki
diğer işverenlerden alınmış faturalara dayanılarak
yapılan malzemeli işçilik ödemeleri,
2) Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamında sigortalı olanların bu durumları, Türkiye
Cumhuriyeti Kimlik Numarası/Sosyal Güvenlik Sicil
Numarası belirtilmek kaydıyla, işin bazı bölümlerinin
yanında sigortalı çalıştırmadan bizzat yapan iş
sahiplerinden alınmış faturalara ve gider belgelerine
dayanılarak yapılan malzemeli işçilik ödemeleri,
3) Aynı faturada hem malzeme ve hem de işçilik tutarı
kayıtlı ise her iki tutar birbirinden ayrı kaydedilmiş
olsa bile, toplam fatura tutarı,
4) Malzeme bedelinden ayrı olarak nakliye bedelinin
kesin bir şekilde belirlendiği faturalara dayanılarak
yapılan nakliye ödemeleri,
5) Kuruma mükerrer prim ödenmesinin önüne geçilmesi
bakımından, hafriyat ve nakliyat işleri için diğer firma
veya şahıslardan alınmış faturalı ödemeler dikkate
alınmamak kaydıyla, kurumda tescilli bir işyerinden sevk
ve idare edilen makine parkına sahip işverenlerin, bu
parktaki araçlarında çalışanların incelemesi yapılmakta
olan ihale konusu işe ilişkin işyerinden kuruma
bildirilmemiş olduğu saptanmak ve bu durum işyeri
kayıtlarıyla doğrulanmak şartıyla, düzenlenecek raporda
açıkça ve ayrıntılı olarak ortaya konulan, faturaya
dayanmayan, hakediş raporlarından tespit olunan hafriyat
ve nakliyat bedelleri, işverene ödenen toplam istihkak
tutarından veya maliyet bedelinden düşülerek kuruma
bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarı yeniden
hesaplanır.
ç) İşveren kayıtlarından bazı sigortalılara kanunun 82.
maddesi uyarınca belirlenen sigorta primine esas kazanç
üst sınırının üzerinde ücret ödendiği tespit
edilebiliyorsa, ücret tediye bordrolarında kayıtlı brüt
ücretler ile üst sınır arasındaki fark ve salt işçilik
içeren faturalı işçilik ödemeleri, işin asgari işçilik
oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan asgari işçilik
tutarından düşülerek inceleme yapılır.
d) Fatura ve gider belgelerinde kayıtlı tutarların, bu
belgelerden yapıldığı anlaşılan işlere karşılık alınan
hakediş raporu ile ödenen tutarlardan fazla olması
durumunda, aşan kısım incelemede dikkate alınmaz.
e) İncelemede, yapılan ödemelerin katma değer vergisi
dışındaki tutarları esas alınır.
f) İnceleme sonucunda hesaplanan asgari işçilik
tutarının Kuruma bildirilmiş olan prime esas kazançlar
toplamı ile aynı veya daha fazla tutarda olduğunun
anlaşılması durumunda, işverene, bu Yönetmelik ekindeki
belgeler ile birlikte ilişiksizlik belgesi
verilebileceğine dair rapor düzenlenir. Hesaplanan
asgari işçilik miktarının kuruma eksik bildirildiğinin
tespiti hâlinde ise, bildirilmeyen tutar, faaliyette
bulunulan aylar tespit edilebiliyorsa bu aylara, tespit
edilemiyorsa faaliyette bulunulan son aya mal edilir ve
raporda idari para cezası önerilir. Yapılan inceleme
sırasında kurum mevzuatına aykırı bir durumun tespiti
hâlinde düzenlenecek raporda bu hususlara da yer
verilir.
Meslek mensuplarınca düzenlenen raporlar, mücbir sebep
olmadığı sürece en geç on beş gün içinde işleme konulur.
Meslek mensupları;
a) Hariçten işçi çalıştırılmaksızın daimi nitelikteki
işyerlerinin sigortalıları ile yapılan işler,
b) Kurumda tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla
birlikte işçilik bildiriminde bulunulmamış olan ihaleli
işler ile özel bina inşaatı işyerleri,
hakkında bu yönetmelik hükümlerine göre rapor
düzenleyemez.
İbrahim IŞIKLI
SOSYAL
GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
20.05.2009
www.muhasebenet.net
|
