|
Fatura deyip geçmeyin, 'naylon'sa başınız yanabilir
Halk arasında naylon fatura
olarak isimlendirilen belgeler, gerçekte alınmayan bir
mal veya hizmeti alınmış gibi gösterip vergi matrahını,
dolayısıyla ödenecek vergiyi azaltmak için kullanılıyor.
İnşaat, hizmet sektörü, serbest meslek faaliyetleri gibi
belgesiz giderin çokça yapıldığı sektörlerde sahte
fatura kullanımı oldukça yaygın.
Birçok mükellef naylon faturayı komisyon ödeyerek temin
edip bilerek kullanma yoluna gidiyor. Bazen milyonlarca
lira ciroya sahip bir şirketin farkına varmadan çok
düşük tutarda sahte fatura kullandığına şahit
olunabiliyor. Üstelik şirket yöneticilerinin bu
faturalardan haberleri dahi olmuyor.
Mükelleflerin sahteci ilan edilmesi süreci de ayrı bir
konu. Bazen bir mükellefin yerinde bulunamaması veya
belirli oranda sahte fatura kullanması bile sahteci ilan
edilmesi ve bu mükellefin faturalarını kullananların
mağdur edilmesi için yeterli olabiliyor. Oysa
mükellefler için hayati derecede önem arz eden bu tespit
ve kararların çok daha dikkatli yapılması gerekiyor.
Maalesef naylon fatura ile mücadele stratejisi bu
faturaları düzenleyenlerden çok kullanıcıları
cezalandırma şeklinde tezahür ediyor. Bu belgeleri
komisyonla satan, gelir elde eden ve bu işi meslek
edinenler ciddi müeyyideye tâbi tutul(a)mazken,
kullanıcılar çok ağır cezalarla muhatap kalabiliyor. Mal
veya hizmeti gerçekten alan, bedelini ödeyen, alış
esnasında satıcının beyannamesini gören fakat daha
ayrıntılı sorgulama imkânı bulunmayan mükellefler yıllar
sonra ortaya çıkan durum sebebiyle cezalandırılıyor.
MALİYE UYGULAMADA NE
YAPIYOR?
Cirosuna göre düşük tutarda fatura kullanan mükellefler
ve inceleme elemanının o yönde kanaat getirdiği
mükellefler tek kat vergi ziyaı cezası ile
cezalandırılıyor. Ayrıca bu mükellefler uzlaşmaya
girebiliyor. Hatta çoğu zaman bu mükelleflerin sadece
KDV indirimleri reddediliyor. Kurumlar veya Gelir
Vergisi bakımından bu faturalardaki tutarlar gider
olarak kabul ediliyor. Yani bu faturalardaki mal veya
hizmetlerin aslında alındığı, bedelinin ödendiği fakat
başka birisine ait faturanın kullanıldığı kabul
ediliyor. Ancak burada da tutarlı bir standart ortaya
konmamış, asıl iş inceleme elemanının yorumuna
bırakılmış. Her elemanın yaklaşımı bir olmayınca aynı
durumdakilerin farklı muamelelere tâbi tutulması söz
konusu oldu. Maliye'nin bu alandaki düzenlemeleri gözden
geçirmesi ve herkese eşit uygulanacak standartlar
getirmesi gerekiyor.
Mahkemeler genel olarak, mükelleflerin bu şekilde
reddedilen faturalarının gider olarak kabul edilmesi
gerektiği yönünde karar veriyor. Kararlarda naylon
faturaları veren şirket hakkında düzenlenen raporlar
üzerine idarece ne gibi işlemler yapıldığı, bu raporlara
dayalı olarak komisyon geliri elde etmekten dolayı
tarhiyat yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise sonucunun ne
olduğu takip ediliyor. Bu raporlarla ilgili yargı
kararlarının bulunup bulunmadığı, söz konusu şirketin
mükellefiyetinin idarece terkin edilip edilmediği,
edilmişse dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılıyor.
Ayrıca davacıya fatura düzenlediği dönemlerde, Katma
Değer Vergisi beyannamelerini verip vermediği, adına KDV
tarhiyatı yapılmış ise bu konuda yargı kararı bulunup
bulunmadığı hususları ayrıntılı olarak araştırılmadan
giderlerin reddedilmemesi gerektiği ifade ediliyor.
Naylon
faturayla karşılaşanlar ne yapmalı?
Naylon fatura kullanmış fakat henüz inceleme geçirmemiş
olanlar hapis cezasından kurtulmak ve bu sıkıntılı
süreci yaşamamak için bu faturaları hesaplarından
çıkarabilir.
Fatura sahipleri düzeltme beyannameleri düzenlemeli.
Düzeltme beyannameleri daha önce verilen beyannamelerde
kendiliğinden vergi çıkana kadar verilmeli. Normal
beyanlarda vergi çıkmıyorsa, son ay verilen beyannameye
kadar düzeltme beyannamesi verilmek zorunda. Bu
düzeltmelerde ortaya vergi çıkarsa pişmanlık hükümleri
doğrultusunda pişmanlık zammı ödenir.
Alınan mal ve hizmet faturaları sebebiyle sorun yaşamak
istemiyorsanız, mükellefiyetinden emin olduğunuz
kişilerle iş yapmaya özen gösterin.
Tanımadığınız kişilerin vergi beyanlarını sorgulamaya,
ödemeleri bankalar üzerinden yapmaya, yapılan işlemleri
kayıtlara bu şekilde geçmeye gayret edin.
Muhasebecilerin ve personelin naylon fatura konusunda
bilgilendirilmesi ve uyarılması önemli bir konu.
Ahmet Yavuz
Zaman/20.04.2009 |
