|
|
|
| |
Askerliğinizin tamamını
borçlanmanız şart değil
> M. U.
6 Nisan 1962 doğumluyum, 10 Aralık 1983 SSK girişliyim,
halen bir şirkette çalışmaktayım ve toplam 5060 gün
hizmetin var. Askerliğimi 1 Şubat 1982 ile 1 Ekim 1983
arasında 18 ay olarak yaptım. Askerlik borçlanması
yaptığım takdirde emekli olabilir miyim? 18 ayın
tamamını ödemek zorunda mıyım?
CEVAP: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası Kanunu’na göre askerlik borçlanması
yapılabilmek için borçlanma talebinden önce sigortalı
olmak gerekir.
Daha önce 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununa göre, Bağ-Kur
kaydı son bulan Bağ-Kur sigortalısının borçlanma hakkı
yok iken 506 sayılı SSK sigortalıları, sigortalılıkları
sona erse bile askerlik borçlanması yapabilmekteydi. Bu
durum Bağ-Kur sigortalıları açısından haksız bir
uygulama olduğu için sıklıkla eleştirilir neticede
Bağ-Kur sigortalıları mağduriyetlerini önlemek için ya
kısa bir süre işyeri açarak Bağ-Kur’a askerlik
borçlanması yapar, ya da sigortalı bir işe girerek
SSK’ya askerlik borçlanması yapardı.
5510 sayılı Kanundaki yeni düzenleme 4-a ya da 4-b
sigortalı ayrımı yapmaksızın tüm sigortalılara daha önce
sigortalı çalışması varsa askerlik borçlanması hakkı
tanıyarak sigortalılar arasındaki haksız uygulamaya son
vermiş, bu benzeri konulardaki düzenlemelerle “Reform
Kanunu” ismini hak etmiştir.
Reformla birlikte 4-b sigortalılarına verilmeyen kısmi
borçlanma hakkının verilmesi, yine sigortalının
ölümünden sonra hak sahiplerine de sigortalı adına
borçlanma hakkı tanınması düzenlemeyi çok daha anlamlı
hale getirmiştir.
BORÇLANMANIN
AVANTAJLARI
Sigortalıların askerlik sürelerini borçlanarak
borçlanılan gün kadar sigortalı hizmeti kazanması aynı
zamanda malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasında sağlanan
yardımları kazanma şartlarını da değiştirir. Borçlanma
yoluyla kazanılan hizmet süresi, sigortalılık süresinin
hesabında, primi ödenen süre de prim gün sayısının
hesabında dikkate alınır.
Askerlik borçlanmasının sigortalılar açısından en önemli
sonucu, sigortalı askerlik yaptığı tarihten sonra ilk
defa ilk sigortalı olarak çalışmaya başlamışsa,
sigortalılık süresinin başlangıcı borçlandığı süre kadar
geriye götürülebilmesidir. Bu ise 4-a sigortalıların
emeklilik şartlarından olan 25 yıl sigortalı olma
şartını borçlanılan süre kadar aşağıya çektiği için
sigortalılara daha önce emekli olabilme hakkı
tanımaktadır.
Ayrıca 4447 sayılı Kanunla getirilen kademeli artan yaş
şartı da askerlik borçlanması yapan sigortalılara 1 sene
erken emekli olma hakkı tanımaktadır. Hatta borçlanma
sonucu sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1976 tarihine
götürebilen erkek sigortalılar 3600 günle emekli olma
şartını 5 sene daha erken sağladıkları için 5 yıl önce
emekli olma hakkına sahip olmaktadırlar.
BORÇ NE ZAMAN
ÖDENECEK?
Sigortalı askerlik borçlanmasını dilediği tarihte Kuruma
yazılı olarak yapabilir. Başvuruda süre sınırı
bulunmamakla birlikte başvurudan sonra ödeme süresi için
bir sınır bulunmaktadır.
Askerlik Borçlanması tutarı, sigortalının talebini
müteakip Kurumca sigortalıya yazılı olarak tebliğ
edilir. Borçlanma Tebligatını alan sigortalı borç
tutarını 1 ay içinde ödemek zorundadır. Ödeme 1 ay
içinde yapılmazsa borçlanma talebi geçerliliğini
yitirir. Şayet sigortalı kısmi ödemede bulunursa ödediği
miktar kadar hizmet kazanır.
Borçlanma tutarı, her gün için, başvuru tarihindeki
günlük asgari ücret ile bunun 6.5 katı arasında
sigortalının seçebileceği günlük kazanç miktarının yüzde
32’sidir. Şu an için günlük kazanç olarak en az 22, en
çok 143 TL seçilebilir.
Örneğin; sigortalı günlük 25 TL kazanç seçmiş ise
borçlanma miktarı her gün için 25x0.32=8 TL olarak
belirlenir. Şayet sigortalı borçlanma tutarının tamamını
bir ay içinde ödememiş, ödemeyi eksik yapmışsa askerlik
borçlanması talebini yenilemesi gerekir.
Okurumuz askerliğini ilk defa sigortalı olduğu tarihten
önce yaptığı için sigortalılık başlangıcı borçlandığı
askerlik süresi kadar geriye gidecektir. Okurumuz 90 gün
askerlik borçlanması yaptığı takdirde 25 yıl
sigortalılık süresi, 5150 gün prim gün sayısı ile 47
yaşını tamamlamış olacağı için hemen emekliliğe hak
kazanabilecektir.
Eğer 18 ay askerlik borçlanırsa 72 gün daha çalışıp
primi ödendikten sonra emekliliğe hak kazanabilir. Şayet
borçlanma yapmaz ise 90 gün daha çalışıp primi ödenmek
şartı ile 6 Nisan 2010 tarihinde emekli olabilir.
Okurumuzun durumundan da görüleceği üzere askerlik
borçlanması emeklilik hakkını 1 yıl geriye çekmektedir.
Şerif Akçan
Türkiye/19.04.2009 |
|
|
|
|
|
|
