|
Doğum borçlanması
çözümleri
Geçen yılın Ekim ayından önce almaya başladık doğum
borçlanması sorularını. Analarımızın bu borçlanma
imkânıyla emeklilik yönünden avantaj elde edip
edemeyecekleri hususundaki meraklarını giderme ve tavır
belirleme çabaları da oldukça isabetliydi. Geçen hafta
Pazartesi günü yayınlanan yazımda belirttiğim üzere,
kadın sigortalıların yani 4/a kapsamındaki kadın
sigortalıların, çalışırken tâbi oldukları İş Kanunları
gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izin
süreleri, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya
başladıkları tarihten sonra, iki defaya mahsus olmak
üzere doğum yaptıkları tarihten itibaren geçen en fazla
iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş
olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla
borçlandırılacaktır. Genelgeyle yapılan düzenlemeye
göre, doğum nedeniyle çalıştığı işinden ayrılmak zorunda
kalan kadın sigortalılara doğumdan sonra sigortasız
geçirdikleri belli süreleri borçlanarak hizmet olarak
değerlenme imkânı sağlanmıştır.
2925 sayılı Kanun'a tâbi tarım işçisi kadın sigortalılar
da doğumdan sonra adlarına prim ödenmemiş olması
kaydıyla iki yıllık sürelerini borçlanabileceklerdir.
Ancak, bunların sigortalılıkları doğum nedeniyle sona
ermeyeceğinden, doğum tarihinden itibaren primi
ödenmemiş süresi olsa dahi doğum yapılan yılın sonuna
kadar olan süre için tarım sigortası primleri tahsil
edilecek, bu süre iki yıllık süreden düşüldükten sonra
kalan süresi borçlandırılacaktır.
Okuyucularımın yeni sorularıyla, önceden cevap yazdığım
bazı soruları hakkında bu yazımda çözümlemeler yapmak
istiyorum. Çözüm örnekleri aşağıdadır:
Okuyucularımdan E.E. SGK'nın hayli karışıklıklara yol
açan doğum borçlanması konusunda yapmış olduğumuz
açıklamalar nedeniyle teşekkür ediyor: “12.01.2009
tarihli “doğum borçlanması ilkeleri” başlıklı yazınızda,
Erman Saruhan isimli okurun sormuş olduğu soruya vermiş
olduğunuz cevabınız ile temel ilkelerin 4'üncü
maddesindeki açıklamalarınız çelişkili. İlgili kişi
31.08.1980 tarihinde 1'nci doğumunu yapıyor. 1981
yılında çalışmazken 2.doğumunu yapıyor. Dolayısıyla,
1.doğumdan itibaren iki yıllık süresi dolmadan 2.doğum
gerçekleştiğinden, temel ilkeler başlığındaki 4.maddeye
girmesi gerekirken, siz cevabınızı 5.maddeye göre
vermişsiniz” diyerek yanlışımı düzeltmeme imkân
hazırlıyor. Ve eşi hakkında sorusunu yazıyor. Kendisine
teşekkür ediyorum:
“Eşim, 24.04.1965 doğumlu olup 02.03.1981 yılından
31.10.1994 yılına kadar SSK'lı olarak çalışmıştır.
01.06.2006 tarihinden beri de isteğe bağlı primi halen
devam etmektedir. SSK 2670, isteğe bağlı (şu anda) 1080,
toplam 3750 günü vardır. 06.08.1995 tarihinde 1.çocuk,
13.09.1996 tarihinde ise 2.çocuk doğmuştur. Bu bilgiler
ışığında eşim doğum borçlanmasını 2 yıl mı, 3 yıl mı
yapacak?
C: 31.10.1994 tarihini izleyen 9 ay 5 günden (275
günden) sonra, yani 300 gün dolmadan, ilk doğumunu
06.08.1995 tarihinde; ikinci doğumunu ise birinci
doğumundan 1 yıl 1 ay 7 gün, yani 397 gün sonra,
13.09.1996 tarihinde yapmıştır. Bu durumda, “Sigortalı
olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve
iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar
çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın
sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre
ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık
sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir”
kuralı gereği, eşinizin, toplam 3 yıl 1 ay 7 gün, yani
1117 günlük doğum borçlanması yapması mümkündür. Doğum
borçlanması yapılıp ödendiğinde prim ödeme gün sayısı,
4867 güne ulaşacaktır, verdiğiniz bilgiler itibariyle.
Eşiniz, 02.03.1981 tarihinde, yani 01.04.1981 tarihinden
önce işe başladığından yaş şartına tâbi değil. 20 yıllık
sigortalılık süresi, 02.03.2001 tarihinde dolmuştur.
Doğum borçlanması sonrası, 5000 prim ödeme gününü
doldurmaya 133 gün kalacak ve isteğe bağlı sigortalılığı
devam ettiğinden bu eksikliği tamamlayabilecek ve
emekliliğini talep edebilecektir.
E.S.: Annem, 1957 doğumludur. 09.06.1975 tarihli sigorta
girişi vardır. 1975'ten 1980/1 dönemine kadar 1393 gün
primi yatmıştır. 31.08.1980 tarihinde doğum yapmıştır.
1981 yılında çalışmazken 2. doğum yapmıştır. Bu tarihten
sonra 2006/11 dönemine kadar çalışmamıştır. 2006/12
döneminden bugüne kadar isteğe bağlı olarak 660 gün prim
yatırmıştır. Bu durumda annem, birinci ve ikinci çocuk
için ayrı ayrı doğum borçlanmasından hangi şartlarda
yararlanabilir? Emekli olmasını sağlayacak bir yol
göstermenizi arz ederim.
C: Okuyucumuzun annesi, ilk doğumu nedeniyle eğer
sigorta primi ödenmeyen doğum sonrası dönemi varsa doğum
borçlanması yapabilecektir. 1981 yılında çalışmazken 2.
doğumunu yaptığına göre, 1. doğumdan itibaren iki yıllık
süresi dolmadan 2. doğumu gerçekleştiğinden, iki doğumu
için doğum borçlanması yapabilecektir. 2. doğuma kadarki
prim ödenmeyen süreyi ve 2. doğumu izleyen 2 yılı da
borçlanabilecektir. Bu doğrultuda borçlanma talep
dilekçesini SGK'ya vermelidir.
Okuyucularımdan M.M. da doğum tarihlerini tashih ederek
cevap istiyor: Yengem, 15.05.1960 doğumlu. 1981 yılında
SGK'lı olarak çalışmaya başladı. 06.11.1985 yılında
işten ayrıldı. Şu an isteğe bağlı pirim ödüyor. Yaş
sınırına girmiyor, günü eksik. 2942 günü var. 01.01.1987
ve 30.06.1994 yıllarında 2 tane doğum yaptı. 5510 sayılı
yasaya göre doğum borçlanması yapıp, emekli olabiliyor
mu?
C: Okuyucumuzun yengesinin ilk doğumu, en geç 06.11.1985
tarihi olan işten çıkış tarihinden 300 gün –yani 10 ay-
sonra olmalıydı. Bu tarih, 06.09.1986 tarihine tekabül
ediyor ve 01.01.1987 tarihinde olduğuna göre ilk doğum,
belirtilen tarihten oldukça sonradır. Bu nedenle
okuyucumun yengesi iki doğumu için de doğum borçlanması
yapamayacaktır.
Tahsin Sınav
Y.Şafak/19.01.2009 |
