|
Anonim şirket üyesiyim yeni kanun
beni
etkiler mi?
> İ.D.
27.01.1963 doğumlu evli bir bayanım. 01.02.1993’ten beri
bir Anonim Şirketin Yönetim Kurulu Üyesi olarak Bağ-Kur
primi ödemekteyim. Tüm primlerim ödenmiş durumda. Ne
zaman emekli olabilirim? Yeni yasa ile 4b sigortalı
olmam emekli olacağım süreyi etkiler mi? Yönetim Kurulu
Üyesi olduğum şirketin aynı zamanda kurucu üyesiyim, 4b
kapsamında sigortalılığımın devamı için bildirimde
bulunmam gerekli midir?
CEVAP: Sayın D... 49 yaşınızın dolduğu 27.01.2012
tarihinden sonra 20 tam yıl = 7200 gün (2012/Ocak ayında
doluyor) ile emekli olabilirsiniz. Yeni yasa
emekliliğinizi etkilemiyor. 5510 sayılı Kanunun geçici
22. maddesine göre, Anonim Şirketlerin kurucu
ortaklarından daha önce 1479 sayılı Kanunun 24’üncü
maddesine tabi olarak sigortalı olanlardan
sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin bu
maddenin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde
(31.03.2009 tarihine kadar) yazılı talepte bulunmaları
halinde sigortalılıkları aynen devam ettirilir. Bu süre
içerisinde talepte bulunmayanların sigortalılıkları ise
bu Kanunun yürürlük tarihi itibariyle sona erer.
Bağ-Kur’da basamak kalktı. Bunun için 666 ile 4329
arasında bir matrah belirleyip prim ödemeniz ve
yukarıdaki hüküm gereğince bildirimde bulunmanız
gerekir.
Dikkat! Bağ-Kur’dan
ayrılırken mutlaka İş Bırakma Formu verin
> İ.:B./ÇORUM
01.06.1987’de SSK’lı oldum, 540 gün askerliğimi
borçlandım. 3060 gün Bağ-Kur’um var. 1964 doğumluyum.
SSK’dan ne zaman emekli olurum?
CEVAP: Sayın Bölükbaşı, SSK, Bağ-Kur ve askerlik
borçlanmanız dahil 5938 gününüz var. Bağ-Kur’dan sonra
SSK’ya 3.5 yıl = 1260 gün prim ödemekle 49 yaşınızın
dolduğu 14.09.2013 tarihinden sonra SSK’dan emekli
olabilirsiniz. Fakat bir şeye çok dikkat etmeniz
gerekiyor. Bağ-Kur’dan ayrılırken mutlaka bu kuruma İB
FORMU (İŞİ BIRAKMA FORMU) vermeniz gerekir. Yoksa
seneler sonra bu kurumdan adınıza borç çıkabilir!..
Sigortalıydım iş yeri
açtım ne yapmamı tavsiye edersiniz?
> Y.Y.
27.12.1965 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1984. 2008
yılının 6. ayına kadar olan sigorta primim 3600. Bu
tarihten itibaren iş yeri açtığımdan dolayı Bağ-Kur’a
kaydoldum. Bağ-Kur’a mı Sigortaya mı devam edeyim, en
erken hangisinden emekli olabilirim?
CEVAP: Sayın Yanık, verdiğiniz bilgilere göre, SSK’dan
25 yıl, 48 yaş ve 5225 gün ile emekli olabilirsiniz.
Bağ-Kur’a 3.5=1260 günden az prim ödeyip, SSK’dan emekli
olmaya çalışın. Eğer Bağ-Kur’a 1260 günden fazla prim
öderseniz, bu kurumun şartlarına göre 9000 gün ile
emekli olabilirsiniz.
Eşim rahmetli oldu, prim
borcu var, bize nasıl maaş bağlanır?
> B.E.
Eşimin 1972-2002 yılları arasında 29 yıl kadar Bağ-Kur
hizmeti var. Ancak 37.000 TL prim borcu var. Adam
rahmetli oldu. Bize nasıl maaş bağlanır? Borcun ne
kadarını ödememiz lazım?
CEVAP: Sayın Erdoğan, vârisler Bağ-Kur borcunu
reddedebilirler. Ancak, aylık talep edemezler. Borcun
tamamını ödeyerek aylık bağlanmasını isteyebilirler.
Aylık talep etmedikleri sürece, vârislerden borç talep
edilemez. Ödeme gücünüz var ise borcu ödeyip, eş ve
çocuklarına maaş bağlanması için müracaatta
bulunabilirsiniz. Ödeme gücünüz yok ise, borcu ret
edersiniz.
Primi kesip yaşı
bekleyen eşim karnemden faydalanabilir mi?
> S.K./MERSİN
Eşim Fatma K, 1956 doğumlu. 998 tarihinde Bağ-Kur’a
kayıt oldu. Halen kesintisiz çalışmaya (iş yerimiz var)
ve prim ödemeye devam ediyor. Ben ise emekli devlet
memuruyum... Eşim ne zaman emekli olacak, Bağ-Kur’a prim
ödeme gün sayısını doldurdu mu, prim ödemesini dondurup
yaşını bekleyebilir mi, bu boşlukta benim sağlık
karnemden yararlanabilir mi?
CEVAP: Sayın Süheyl K., eşiniz 53 yaş ve 15 tam yıl =
5400 gün ile 30.05.2013 tarihinden sonra emekli
olabilir. Fatma Hanımın yaşı dolmuş. 5400 günü doldurmak
için, 30.05.2013’e kadar prim ödemesi gerekiyor. Prim
ödediği süreçte ve emekli olduktan sonra kendi
sigortasından sağlık hizmeti alacaktır. Son sorunuza
gelince, eşiniz sigortalı ve emekli olmadığı sürece her
zaman sizin adınıza sağlık hizmetinden faydalanabilir.
5 yıldan fazla olan Bağ-Kur
borcu siliniyor
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun
geçici 17’nci maddesine göre Bağ-Kur’a tescilli olup 5
yılı aşan borcu olan sigortalıların borçlarının terkin
edilmesini sağlayan tebliğ 14 Ocak tarihinde çıktı.
Bağ-Kur’a gerek esnaf olarak gerekse çiftçi olarak kayıt
yapıldığı hâlde, 30 Nisan 2008 tarihi itibarıyla 5 yılı
aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanlar, bu sürelere
ilişkin prim borçlarını sildirebilecekler.
Bu durumda olan sigortalıların prim borçlarının
ödenmesine ilişkin kurumca çıkarılan genel tebliğin
yayım tarihi olan 14 Ocak 2009 tarihini takip eden
aybaşından itibaren 6 ay içinde ödemeleri hâlinde
borçlarından kurtulabilecekler.
Böylece Bağ-Kur sigortalılarının son prim ödedikleri
tarihten sonraki borçları silinmiş olacak. Hiç prim
ödemesi olmayanların ise tescil işlemleri son bulacak.
ÖDEMEK İSTEYENLERİN 6 AY
SÜRESİ VAR
Söz konusu tebliğ 14 Ocak tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır. Tebliğ yayımını izleyen ay başından
başlayarak 6 ay içinde borcunu ödemek isteyen kişilerin
borçları ve hizmetleri silinmeyecek. Yani, bu kişiler
borçlarını ödeyerek hizmet kazanabilecekler.
30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yılı aşan süreye
ilişkin prim borcu bulunan sigortalı veya bunların hak
sahipleri hakkında, tebliğin yayımı tarihini takip eden
aybaşından itibaren 6 ay içerisinde bunların kuruma
müracaat ederek ibraz ettikleri belgelerden veya kurum
tarafından yapılan incelemeler sonucu yeniden belirlenen
sigortalılık süreleri ve borç tutarları esas alınarak
işlem yapılır.
Borç ödemek isteyenlerin önünde 1 Şubattan başlayarak 6
aylık süre bulunmaktadır. Bu süre içinde borcunu
ödeyenler hizmet alabilecekler. 6 aylık sürenin dolması
ile birlikte borçlu sigortalılar borçlarından
kurtulacaklar. Ancak, borçlu oldukları döneme ait
süreleri de hizmetten silinecek.
Yanlış anlaşılmaya sebep olmaması için, borcunu
ödeyemeyenlerin sadece borçlu oldukları döneme ait
borçları silinecek. Primleri ödenmiş olan sürelere ait
hizmetlerin silinmesi söz konusu değildir.
Örneğin; 1 Ocak 1985 yılında Bağ-Kur sigortalılığı
başlayan bir kişi 1995 yılına kadar aralıksız primlerini
ödeyerek 10 yıl hizmet kazanmıştır. 1995 yılından
itibaren 2005 yılına kadar vergi mükellefiyeti devam
edip Bağ-Kur sigortalısı olduğu halde primlerini
ödeyememektedir. Bu sigortalı 10 yıllık borcunu çıkan
tebliğe göre sildirebilir. Dolayısıyla 1995-2005
dönemine ait hizmetleri de silinecektir. Bu kişinin
primlerini ödediği 1985-1995 dönemine ait 10 yıllık
hizmeti ise devam edecektir. Bu hizmetin üzerine daha
sonra ödeme yaparak emekli olması mümkündür.
HİZMETLERİN GERİ DÖNÜŞÜ
MÜMKÜN
Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak
değerlendirilmez. Bu sürelere ilişkin kurum alacakları
takip edilmez ve kurum alacakları arasında yer verilmez.
Ancak, sigortalı ya da hak sahipleri daha sonra müracaat
etmeleri hâlinde müracaat tarihindeki prime esas kazanç
tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarının tamamını
ödeyebilirler. Kurum tarafından hesaplanıp tebliğ edilen
borcun tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde ödemeleri
gerekir. Primleri geri ödenen süreler sigortalılık
süresi olarak değerlendirilir.
Sonuç olarak borcu ve hizmeti silinen kişiler, pişmanlık
duyup ödemek isterlerse veya ödeme imkanına sahip
olanlar, ödeme yaparak hizmetlerini kazanabilecekler.
KİMLER YARARLANABİLECEK?
1479 sayılı kanuna göre esnaf Bağ-Kur’a ve 2926 sayılı
kanuna göre tarım Bağ-Kur’a tescilleri yapılmış olup, 30
Nisan 2008 tarihinden geriye doğru en az 5 yıl prim
borcu bulunan sigortalılar bu haktan yararlanabilirler.
Benzer durumda olan sigortalının ölümü halinde ise hak
sahipleri de aynı hakkı kullanabilirler. Kimlerin
yararlanabileceğini özetlersek;
-Esnaf Bağ-Kur sigortalıları,
-Çiftçi Bağ-Kur sigortalıları,
-Bunların hak sahipleri.
Sigortalılarla bunların hak sahipleri 5 yılı aşan süreye
ilişkin prim borçlarının bulunup bulunmadığına ilişkin
bilgileri, Sosyal Güvenlik Kurumu web sitesinden, www.sgk.gov.tr
adresinden öğrenebilirler. Diğer yandan Sosyal Güvenlik
İl Müdürlüklerine giderek borç durumlarını tespit etme
imkanı her zaman için vardır.
KİMLER YARARLANAMAYACAK?
Anılan tebliği incelediğimizde 30 Nisan 2008 tarihi
itibarıyla 5 yıldan daha az bir sürede prim borcu olan
sigortalıların bu haktan yararlanması mümkün değildir.
Örnekle açıklayacak olursak; 5 yıl yani 60 ay borcu olan
bir Bağ-Kur sigortalısı borcunu sildirme imkanına
sahipken, 4 yıl 11 ay yani 59 aylık borcu olan başka bir
sigortalının bu haktan yararlanması mümkün olmayacak.
Böyle bir sınırlamanın getirilmiş olması sigortalılar
arasında eşitsizliğe sebep olmaktadır. 30 Nisan 2008
tarihi milat alındığına göre bu tarihe kadar borcu olup
ödeme imkanı olmayan veya ödemek istemeyen herkes için
bu hakkın kullanılması daha doğru olurdu. Ancak, tebliğ
kanunun geçici 17’nci maddesine göre düzenlenmiştir ve
kanun 5 yıl ve üzeri sürelerde borcu olanları kapsama
almıştır.
Lütfü Köksal-Şerif Akcan
Türkiye/19.01.2009 |
