|
Yurtdışına giden de Türkiye'de emekli olabilir
Özel bir eğitim kurumunda
öğretmenim. 1998 yılında işe başladım. SSK ödemelerim o
dönemde başladı. Bu arada aralıksız çalıştım. Sadece
2000 yılında askerlik görevimi yedek subay olarak
yaptım. Dönüşte de ara vermeden tekrar göreve başladım.
Emeklilik için 2.900 günüm kaldı. Ancak ben yurtdışına
gitmeye hazırlanıyorum. Avustralya'ya gideceğim. Orada
yine eğitim işinde çalışacağım.
1- Türkiye'deki kalan emeklilik işlemimi nasıl
düzenlemeliyim? (Şu ana kadar primlerim yüksek ödendi.
Emekliliğimde maaş kaybına sebep olmaması için.)
2. Avustralya ile Türkiye arasında anlaşma var mı?
Oradaki primlerimi dönüşte burada saydırabilir miyim?
3. Oradan da emekli olabilmem için ne yapmam gerekiyor?
Bilgilendirirseniz sevinirim.
1998 yılı işe giriş yılına göre 57 yaşında en az 5.900
gün sayısı ile SSK'dan emekli olabileceğiniz gibi 3.600
gün sayısı ile de 60 yaşında emekli olma tercihinizi de
kullanabilirsiniz.
Yurtdışına gittiğinize göre artık ülkemizde prim ödeme
şansınız yok. Hatta eskiden (reform öncesi) isteğe bağlı
sigorta primi ödeme hakkı varken, 1 Ekim 2008 günü
yapılan düzenleme ile (yurtdışında ikamet edenlerin) bu
hakkı ortadan kaldırıldı. Bu nedenle yapabileceğiniz tek
şey yurtdışında (Avustralya'da) geçen çalışma
süreleriniz ile her bir çalışma sürelerinin aralarında,
başında, sonunda birer yıllık boşlukları SGK'ya
borçlanıp, ödeyebilirsiniz. Bu arada hemen belirteyim
Avustralya ile aramızda sosyal güvenlik sözleşmesi yok
ama çalışmaları devam ediyor. Orada geçen primleri
burada saydıramazsınız ama bunun bir önemi yok. Aramızda
sözleşme olan ülkelerdeki primler burada sanal (fiktif)
olarak geçerlidir, karşılığı ödenmeden tam gün sayısı
sayılmaz.
Kesin dönüş yapmaya gerek yok
Emeklilik için gereken prim ödeme gün sayınızı
(tercihinize göre 5.900 gün veya 3.600 günü)
tamamlayacak kadar bir süreyi dilediğiniz zaman
borçlanmak için SGK'ya müracaat edebilirsiniz. Bunun
için tek yapmanız gereken, Avustralya makamlarından
alıp, oradaki Türk konsolosluğundan onaylanan hizmet
belgesi ile (SGK'da matbu olarak bulunan) borçlanma
talep dilekçesi doldurup SGK'ya vermektir. Bu belgeyi
alan SGK size borç rakamını tebliğ edecek ve tebliğden
itibaren 3 ay içinde tarafınıza çıkarılan borcu ödemeniz
gerekir.
Borç rakamını siz belirleyeceksiniz
Kaç para ödeyeceğinizi ise siz belirleyeceksiniz, hem
kaç günü borçlanmak istediğiniz hem de bu günler için
kaç para ödeyeceğinizi borçlanma talep dilekçesinde
belirteceksiniz, günlük borçlanmaya esas kazanç rakamı
olarak, günlük asgari ücret olan 23,1 lira ile bu
rakamın 6,5 katı olan 150 lira arasında dilediğiniz bir
rakamı seçeceksiniz. Seçtiğiniz rakamın da yüzde 32'si
ödemeniz gereken borç olacak. Mesela, 1.000 gün
borçlanmak isterseniz bu günleri de en düşük rakamdan
ödemeyi düşünüyorsanız, 1000 X 23,1 X 0,32= 7.392 lira
ödemeniz gerekir.
Emekli olmak için şartlar
Yurtdışında iken borçlanıp, parasını ödeyebilirsiniz ama
yurtdışı borçlanması ile emekli olabilmeniz için yurda
kesin dönüş yapmanız gerekir. Bunun anlamı hadi eşyaları
yükle kamyona (gemiye) Türkiye'ye taşın değildir.
Türkiye dahil dünyanın hiçbir ülkesinde çalışmamak,
işsizlik parası almamak ve ikamete dayalı sosyal yardım
almamak kesin dönüş anlamındadır.
Bu arada Avustralya sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca
orada emekli olup, Türkiye'ye yerleşebilirsiniz ve ister
Türkiye ister dünyanın başka bir ülkesi fark etmez
emekli aylığınızı istediğiniz yere gönderirler.
Avustralya'da ülkemizde olduğu gibi çeşitli emeklilik
türleri var, bunlardan normal (yaşlılık) emekli
aylığınızı başka ülkelere gittiğinizde de tam alırsınız
ama 26 haftadan sonra alacağınız aylıklarda indirim
olabilir.
'Emeklilere müjdeli haberi yakında vereceğiz'
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, aylık
ücreti çok az olan işçi ve Bağ-Kur emeklilerine yönelik
müjdeli haberi yakında vereceklerini söyledi. Zaman,
emekli aylıkları arasında adaletsizliği giderecek
çalışmayı 14 Ekim'de okuyucularına duyurmuştu. Başbakan
Yardımcısı Arınç, Manisa'da gazetecilerin sorularını
cevapladı. Arınç, bir gazetecinin emekli maaşlarında bir
düzenleme yapılıp yapılmayacağı yönündeki sorusu üzerine
sözlerine, "Emekli misiniz? Yani müjde vermek için
konuşayım." diyerek başladı. Türkiye'de emeklilerin çok
az ücret aldığını, emeklilerin yapılan artışlardan da
çok cüzi miktarda istifade edebildiğini, bunun sistemden
kaynaklandığını belirten Arınç, "Buna bir çare arıyoruz.
Bu çare üzerinde Çalışma Bakanı'mız çalışıyor. Her
toplantıda da Bakanlar Kurulu'na bilgi veriyor. Şu anda
eşit işe eşit ücret yoksa, yıllarca çalıştıktan sonra
emekli olanlar arasında aylıklar noktasında birbirinden
çok farklılıklar var. Az ücret alan emeklilerin daha
yukarılara intibak etmeleri konusunda bir çalışmanın
içindeyiz." dedi. 2000'den önce emekli olanlarla
2000'den sonra emekli olanlar arasında büyük uçurumlar
olduğuna dikkat çeken Başbakan Yardımcısı, "Aylık ücreti
çok az olan işçi emeklilerimize, Bağ-Kur emeklilerimize
yönelik, müjdeli haberleri yakında vereceğiz. Bu konuda
olumlu çalışmamız var.'' şeklinde konuştu.
ZİYA PERVER
Zaman/17.10.2009 |
