|
Tekstil sektörüne taşınma teşviki
Geçen yazımızda, bir yatırım
teşvik aracı olarak "indirimli kurumlar vergisi"
müessesesini irdelemiştik. Bugün de bir başka teşvik
unsuru, tekstil sektörüne tanınan "taşınma teşviki"
üzerinde duracağız.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na 5838 sayılı kanunla eklenen
geçici 4. maddeyle "münhasıran tekstil, konfeksiyon ve
hazırgiyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde
faaliyette bulunanlardan üretim tesislerini Bakanlar
Kurulu'nca belirlenen illere 31.12.2010 tarihine kadar
nakleden ve asgari 50 kişilik istihdam sağlayan
mükelleflerin, bu illerdeki işletmelerinden sağladıkları
kazançlar için nakil tarihini izleyen hesap döneminden
itibaren beş yıl süreyle Kurumlar Vergisi oranını yüzde
75'i geçmemek üzere indirimli olarak uygulatma konusunda
Bakanlar Kurulu'na yetki verilmiştir". Kurumlar Vergisi
Kanunu'na eklenen bu hükümde, hükmün gelir vergisi
mükellefleri için de geçerli olduğu ayrıca
vurgulanmıştır. Düzenleme 28.02.2009 tarihi itibariyle
yürürlüğe girmiştir.
Daha sonra 5904 sayılı kanunla aktardığımız
düzenlemedeki "münhasıran" ibaresinin, "31.12.2010
tarihine kadar Bakanlar Kurulu'nca belirlenen illerde
münhasıran" olarak uygulanması gerektiği hükme
bağlanmıştır.
Bakanlar Kurulu, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun geçici 4.
maddesiyle verilen yetkisini 2009/15199 sayılı
kararnameyle kullanarak, yukarıda belirtilen taşınma
desteğiyle ilgili belirlemeleri yapmıştır.
Bu teşvikten aşağıda tablo olarak listelediğimiz illerde
faaliyette bulunan Gelir veya Kurumlar Vergisi
mükelleflerinden, "münhasıran tekstil, konfeksiyon ve
hazırgiyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde
faaliyette bulunanların" üretim tesislerini, aşağıda
tabloda gösterdiğimiz illere taşıyanlar, bu teşvikten
yararlanacaklardır. Burada önemli olan "münhasıran"
kelimesidir. Eğer mükellefin başkaca sektörlerde de
faaliyetleri varsa, bu teşvikten yararlanması bize göre
mümkün değildir.
Gerek anılan kararnamede gerekse kararnameyi esas alan
2009/1 sayılı Hazine Müsteşarlığı Tebliği'nde
işletmelerin taşınmasından söz edilmişse de kanun
metnine göre, taşınanın "üretim tesisi" olması
gerekmektedir.
Taşınılan yerde oluşturulacak üretim tesisinde asgari 50
kişinin istihdam edilmesi gerekmektedir.
Teşvik mevzuatı bu konuda pek çok noktada açık değildir.
Örneğin bir şirketin biri deri işleme, diğeri kumaş
boya-apre olmak üzere iki fabrikası varsa, iki tesisini
de birden mi taşıması gerektiği, yoksa teşvikten
yararlanmak için üretim tesislerinden birini taşımanın
yeterli olup olmayacağı, yaratılacak 50 kişilik
istihdamın yeni istihdam mı olması gerektiği, yoksa eski
yerde çalışanlardan taşınılan yere de gelerek
çalışanların da bu sayıya dahil olup olmadığı
belirsizdir. Bu soruların yanıtları için, Maliye
Bakanlığı'nın 5 aydır çıkaracağı tebliği beklemek
gerekmektedir.
Bu teşvikten yararlanarak üretim tesislerini taşıyan
mükelleflerin, taşınma tarihini izleyen hesap döneminden
itibaren bu tesislerden sağlayacağı kazançları, 5 yıl
süreyle yüzde 75 oranında indirimli olarak
vergilenecektir. Örneğin bu mükellef, bir AŞ ise söz
konusu kazançları anılan süre içerisinde yüzde 5
oranında vergilendirilecektir.
Tekstil sektörüne taşınma konusunda tanınan teşvik
sadece vergi oranında indirimden ibaret değildir.
Taşınma başkaca teşvik unsurlarıyla da desteklenmiştir.
Bu ilave teşvikler de şunlardır.
- Taşınma ile birlikte yapılacak ilave yatırımları da
içeren teşvik belgesi kapsamı yatırımlar için 2009/15199
sayılı kararname esasları çerçevesinde yatırım yeri
tahsis edilebilecektir.
- Taşınan tesislerde çalışanların asgari ücrete denk
düşen sigorta primi işveren hissesinin tamamı, taşınma
tarihinden itibaren beş yıl süre ile Hazine tarafından
karşılanacaktır. Taşınmayla birlikte ilave yatırım
yapılan hallerde, ilave yatırımın 31.12.2010 tarihinden
önce başlamış olması koşuluyla bu yatırımlarda çalışan
ilave personelin yedi yıl süreyle, asgarî ücrete tekabül
eden sigorta primi işveren hissesinin tamamı yine
Hazinece karşılanacaktır.
- Tesislerin taşınma işleminin 2009 yılı sonuna kadar
tamamlanması hâlinde taşınma giderleri yeminli mali
müşavir raporuna istinaden bütçeden karşılanacaktır.
Ancak burada avans uygulamasının düşünülmemesi bir
eksikliktir.
Tekstil işletmelerinin taşınması için bütün teşvik
unsurları hemen hemen düşünülmüştür. Ancak bu teşvikte
düşünülmeyen husus, taşınacak işletmelerin eski
yerlerinde çalışanların yeni illere gitmek istemeyerek
işten bu sebeple ayrılmaları halinde onlara ödenecek
kıdem tazminatlarının mükelleflere getireceği yüklerdir.
Bu sorun sanırım, taşınmak isteyenlerde sıkıntı
yaratabilecek önemli bir unsurdur.
Taşınacak Tesislerin Bulunması Gereken İller
Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu,
Burdur, Bursa, Çanakkale (Bozcaada, Gökçeada hariç),
Denizli, Düzce, Edirne, Eskişehir, Isparta, İstanbul,
İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Mersin, Muğla, Sakarya,
Tekirdağ, Yalova.
Tesislerin Taşınması Gereken İller
Ağrı, Ardahan, Artvin, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis,
Çanakkale (Bozcaada, Gökçeada ilçeleri), Diyarbakır,
Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Kastamonu,
Çankırı, Giresun, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin,
Muş, Ordu, Rize, Sinop, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak,
Trabzon, Tunceli, Van.
Bumin Doğrusöz |
