GSS
açısından 18 yaş altı kaydı
Babası ya da anası sigortalı olan 18 yaş altı genç ve
çocukların Genel Sağlık Sigortasından tedavi hizmeti
alması, bazı zorluklarla işliyor. Telefonla vb yollarla
aldığımız okuyucu şikâyetlerinden öğrendiğimize göre,
sigortalı babanın “aktivasyonu yok” diye 3 ya da 13
yaşındaki çocuğunun hastane âcil servisindeki muayene ve
tedavi giderlerini işlem sırasında babasından tahsil
eden devlet hastaneleri varmış. Özel hastanelerde de
böyle işler yapıyormuş.
Hâlbuki reform sonrasının ilk günlerindeki anlayış
şöyleydi: “Çocuklara ücretsiz sağlık hizmeti müjdesi. 18
yaşından küçükler, herhangi bir şart aranmaksızın sağlık
hizmetlerinden yararlanabilecek.”
Reforma göre, genel sağlık sigortalısı sayılanların
çocukları, ana ya da babanın tescil edilmiş olmasına
bakılmaksızın ve ayrıca bir işleme gerek olmaksızın 18
yaşın dolduğu tarihe kadar genel sağlık sigortalısı veya
genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi
olarak sağlık hizmetlerinden yararlandırılacaklardır.
Ana ve babası genel sağlık sigortalısı olan gençler ve
çocuklar, 18 yaşını dolduruncaya kadar ayrıca bir işleme
gerek olmaksızın ana veya babalarından dolayı bakmakla
yükümlü olunan kişi olarak Genel Sağlık
Sigortalısıdırlar. Yani genel sağlık sigortalısı olması
gerektiği halde tescili yapılmamış olan ana ve babalar,
sağlık hizmeti sunucularına başvurduğu tarih itibariyle
genel sağlık sigortasına tescil edilecek ve bu çocuklar
18 yaşını dolduruncaya kadar ana ve babalarından dolayı
bakmakla yükümlü olunan kişi olarak GSS'li
sayılacaklardır.
Yeni doğan çocuklar hakkında ise nüfus kayıt işlemleri
yapılıncaya kadar gerekli işlemler; öncelikle anasının
üzerinden, ana ölmüş ise babasının üzerinden, ana ve
babası ölmüş ise yakınları veya Sosyal Hizmetler ve
Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından koruma altına alındığı
tarihe kadar, ölen ana üzerinden yapılacaktır. Ancak bu
süre, sağ olarak dünyaya gelen her çocuğun, doğumdan
itibaren Nüfus Müdürlüğü'ne bildirilmesi gerekli azami
otuz günlük süreyi geçemeyecektir.
GSS primleri Devletçe ödenecek çocukların durumu ise
şöyle. Bakmakla yükümlü kişi olarak genel sağlık
sigortalısı olan ana ve babaların 18 yaşın altındaki
çocukları, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık
tutarı, asgari ücretin üçte birinden az olanlar
kapsamında tescil edilerek primleri devlet tarafından
ödenmek üzere GSS'lidir. Örneğin çalışan oğlu Mehmet'in
(sigortalının) bakmakla yükümlü olduğu babası sıfatıyla
GSS'li sayılan kişinin 18 yaşından küçük diğer çocuğu
Sami'nin GSS primi, Devlet tarafından ödenecektir.
Genel sağlık sigortasına ilişkin primlerini ödemedikleri
için, GSS sağlık yardımlarından faydalanamayan ana ve
babaların bakmakla yükümlü oldukları 18 yaşından küçük
çocukları, primleri Devlet tarafından ödenmek üzere
genel sağlık sigortasından yararlanabilecekler.
Ana ve babasız 18 yaşından küçük çocuklar, primi Devlet
tarafından ödenmek üzere, genel sağlık sigortalısı
sayılmaktadırlar. Ana ve babası olmadığı halde korunma,
bakım ve iyileştirme hizmetlerinden faydalanmayan 18
yaşından küçük çocukların bu genel sağlık
sigortalılıkları, varsa kanuni temsilcisi, yoksa
yakınları tarafından SGK'ya başvurmaları veya SGK'ca bu
durumun tespiti halinde tescil edilecektir.
Aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı
asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar,
sığınmacı veya vatansız olarak kabul edilen kişiler ve
zorunlu sigortalı olanlar (4/a,b,c sigortalıları) hariç,
18 yaşını doldurmamış çocuklardan; 1)Genel sağlık
sigortalısı olan ana ve babaların 18 yaşını dolduruncaya
kadar ayrıca bir işleme gerek olmaksızın çocukları,
bakmakla yükümlü olunan kişi olarak, 2)Genel sağlık
sigortalısı olması gerektiği hâlde tescili yapılmamış
olan ana ve babaların çocukları sağlık hizmeti
sunucularına başvurduğu tarih itibarıyla ana ve babalar
genel sağlık sigortalısı sayılmak suretiyle 18 yaşını
dolduruncaya kadar bakmakla yükümlü olunan kişi olarak,
3)Ana ve babası tarafından bakmakla yükümlü olunan kişi
dahi olsa genel sağlık sigortasına ilişkin primlerinin
ödenmemesi hâlinde, “Genel sağlık sigortalısı
sayılanların çocukları, ana ya da babanın tescil edilmiş
olmasına bakılmaksızın ve ayrıca bir işleme gerek
olmaksızın 18 yaşını dolduruncaya kadar genel sağlık
sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla
yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden ve
diğer haklardan yararlandırılır” (5510 s.K.m.61/2) hükmü
kapsamında, 18 yaşını dolduruncaya kadar, genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak,
genel sağlık sigortalısı sayılmaktadırlar.
SGK, tüm hastanelerin bu yasal ilkelere uymasını
sağlamalı; aktivasyon işlemlerini hukuksuzluğa
kullanmamalı ve bu işlemleri doğru yürütmelidir.
Tahsin Sınav
tsinav@yenisafak.com.tr
17.08.2009 |