|
Doğum borçlanması
soruları
Bilindiği üzere, borçlanmaya konu olan süreler
itibariyle, sadece işçi kadınlar, ilk defa sigortalı
olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra, iki defaya
mahsus olmak üzere, doğum yaptıkları tarihten itibaren
geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına
prim ödenmemiş olması ve çocuklarının yaşaması şartıyla
borçlanabilmektedirler.
Yani;
1-Kadının doğum öncesinde işe girerek sigortalılık
şartını yerine getirmesi,
2-Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün
içinde gerçekleşmesi,
3-Doğumdan sonra sigortalı kadın adına prim ödenmemesi,
4-Kadının borçlanacağı sürede çocuğunun yaşaması
gerekmektedir.
Böylece işçi olarak işyerinde çalışan kadın
sigortalılar, tabi oldukları iş kanunları gereğince
verilen ücretsiz doğum ya da analık izin sürelerini
borçlanacaklardır. Şöyle ki,
a)Kadın sigortalı, doğumdan sonra iki yıldan daha az bir
süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu süreleri de
borçlanabilecektir.
b)Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk
doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı
olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan
kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen
süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık
sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir.
c)Birinci doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren iki
yıllık süre geçtikten sonra ve sigortalı olarak tekrar
çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın
sigortalı birinci doğum nedeniyle çalışmadan geçirdiği
iki yıllık süreyi borçlanabilecek, ancak ikinci doğum
için iki yıllık süreyi borçlanamayacaktır.
d)4/a sigortalısı kadın işçinin işyerinde çalışırken
doğum nedeniyle çalışmasına ara verip iki yıllık süreyi
tamamladıktan veya tamamlamadan 4/b sigortalısı esnaf ve
2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4/c
kapsamında çalışan memur kadın sigortalılar da borçlanma
talep tarihinde 4/a sigortalısı olma şartı
bulunmadığından, doğumdan sonra geçen sürelerini
borçlanabilmektedirler.
Doğum borçlanması yapabilir miyim?
Z.B.: 1950 doğumluyum. İşe başlangıç tarihim,
1967.Toplam 632 günüm var. Hamileyken 1971'de doğum
nedeniyle işten ayrıldım. İlk çocuğum, 1972'de; İkinci
çocuğum da 1976'da dünyaya geldi. Ama o arada sigortam
yoktu. İstanbul'da 1967'de çalıştığım işyeri, sigortamı
5 sene yatırmamış. Şu an şirket kapalı ve sahibi vefat
etmiş. Bu işyerinde çalışan 2 şahit buldum. Bana yol
gösterir misiniz? İstanbul'da konunun uzmanı avukat vs
tavsiye edebilir misiniz? İki doğum için de borçlanma
yapabilir miyim? Bu koşullarda en kısa zamanda emekli
olmam için nasıl bir yol izlemeliyim?
C: Okuyucum, eğer hamilelik öncesi sigortalılığı dava
yoluyla kanıtlanabilirse ve işten ayrıldıktan sonra, 300
gün içerisinde doğum yapmışsa, sadece ilk doğumunu
borçlanabilecektir. Ben, yazılarımda avukat tavsiyesi
yapmıyorum. Okuyucum, kendisi güven duyduğu ve bu
konularda dava kazanmış avukat araştırarak işe
başlayabilecektir.
Sorudaki bayan, doğum borçlanması yapabilir mi?
M.Ç. (SMMM stajyer): Sizi okuyarak kendi gelişimime
katkı sağlıyorum. 5510 s.K.m 41 hk sorum: 1962 doğumlu
bayan, ilk işe başlama tarihi, 20.01.1981. doğum yaptığı
tarih, 29.09.1992; doğumdan önceki işten ayrılış tarihi,
30.05.1991. Doğum sonrası tekrar işe başlama tarihi,
22.03.2002'dir. 300 gün şartı kafamı karıştırdı. Bu
bayan, doğum borçlanması yapabilir mi?
C: Bayanın işten ayrılış tarihi, 30.05.1991 ve doğum
yaptığı tarih ise 29.09.1992. İşten ayrıldıktan 480 gün
sonra doğumu nedeniyle doğum borçlanması yapamaz.
Doğum borçlanması hakkında yakında bir düzenleme veya
gelişme olacak mı?
A.B.: Sayın Tahsin Bey, Doğum borçlanması hakkında
yakında bir düzenleme veya gelişme olacak mı? Geçen
haftalarda çalışma bakanımız basın mensupları ile
yaptığı özel bir görüşmede, bazı çalışmaların olduğunu,
kendisinin de bazı kanunlar hakkında düzenleme yapılması
gerektiği hakkında görüş bildirmiş. Bu toplantıya da
Yeni Şafak Gazetesi'nden katılım olmuştur diye
düşündüğümden size yazdım. (Belki de siz
katılmışsınızdır.) Bu konu hakkında bir gelişme, umut
var mı? Veya bu kanunun mahkemelik olduğunu biliyoruz.
Bu konu hakkında olumlu bir gelişme var mı?
C: Abdullah Bey, yasanın kapsamının değişmesini ve doğum
borçlanmasının şartlarının azalmasını beklediği
anlaşılıyor. Ancak bu konuda bilinen bir gelişme yok.
Mesela sigortalı işe giriş kaydı sonrasında farklı
şartlar öngörülmeden gerçekleşen iki doğumun
borçlanılmasının önünün açılması hakkında niyet
açıklaması bile yok. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Ömer ÇELİK, önce Sağlık Bakanı Recep AKDAĞ'la birlikte
İstanbul'da toplantı yapacaktı. Sel felaketi sırasında
bundan vazgeçti ve bilahare Ankara'da Bakanlık binasında
bir toplantı düzenledi. Yani fiilen Ankara'ya çağırmış
oldu. Ben de bu nedenle katılamadım. Ama yine de
söyleyebilirim; henüz doğum borçlanması hakkında olumlu
bakılan yönde bir çalışma yapılmış değil. Umulur ki,
şartları basitleştirilmiş geniş kapsamlı doğum
borçlanmasının yasal temellerini TBMM atar ve SGK yeni
bir kaynağa kavuşurken kadın sigortalılar da emeklilik
için bir prim ödeme yapısına sahip olurlar.
Askerlik borçlanmasıyla birlikte emeklilik durumum
nedir?
K.Y.Ç. Tahsin Bey, sizden emeklilik durumumla ilgili
bilgi almak istiyorum. Doğum tarihim, 20.11.1961. İşe
giriş tarihim, 14.05.1987. Askerlik borçlanmasını 20 ay
(600) gün olarak ödedim. Prim gün sayım, 7956. Bu
durumda emeklilik durumum nedir?
C: Okuyucum, 600 günlük yani 1 yıl 8 aylık askerlik
borçlanması yapıp SGK'na yatırdığına göre, sigortalılık
başlangıcı, 14.09.1985 tarihine gerilemiştir. Buna göre
hesap yaptığımızda, 49 yaşını 20.11.2010 tarihinde ve 25
yıllık sigortalılık süresini ise 14.09.2010 tarihinde
doldurduğuna ve prim ödeme gün sayısını da 7956 güne
yükselttiğine göre, 49 yaşını dolduracağı 20.11.2010
tarihinde SGK'ndan emekli aylığını isteyebilecektir
Tahsin Sınav
tsinav@yenisafak.com.tr
Y.Şafak/16.11.2009 |
