|
Ödenmeyen destek
primleri ne olacak? Soru: Sadettin
Bey, ben memur emeklisiyim.Emekli olduktan sonra, sahip
olduğum diploma ve ruhsat sayesinde 2004 yılında serbest
avukat olarak çalışmaya başladım. Ancak sonradan
öğrendiğim kadarıyla bizim Bağ-Kur'a sosyal güvenlik
destek primi ödememiz gerekiyormuş. Bu konuda beni ne
muhasebecim ne de başka birisi uyardı. Yeni 5510 sayılı
SGK'da bizim durumumuzla ilgili bir açıklık var mı?
Şimdiye kadar ödemediğim primler için af söz konusu olur
mu? Ne yapmamı önerirsiniz? İsmi Mahfuz
Cevap: Değerli okurum, sizin durumunuzda binlerce ve
hatta on binlerce emeklimiz var. Bu yüzden sizin
sorunuzu esas alarak aynı durumda bulunan on binlerce
okurumuza da cevap vermiş olalım.
1 Ekim 2008 öncesi durum
2003 yılına kadar, herhangi bir sosyal güvenlik
kurumundan emekli olup da Bağ-Kur kapsamında çalışanlar
için prim yükümlülüğü yoktu. Ancak 4956 sayılı Kanunun
44. maddesi ile 2003 yılında Bağ-Kur Kanunu'nda bir
düzenleme yapıldı. Bu düzenleme ile birlikte Bağ-Kur
kapsamında çalışan emekliler için destek primi şartı
getirildi. Örneğin soruyu soran okurumuzun, 2004 yılında
çalışmaya başlayınca "memur emeklisi serbest avukat"
olarak her ay, Bağ-Kur'un 12. gelir basamağının %10'u
oranında destek primi ödemesi gerekiyordu. Fakat sadece
bu okurumuz değil, SSK veya memur emeklisi olup da
emekliliğinde bir dükkan açan veya bir şirkete ortak
olan çok sayıda kişi herhangi bir ödeme yapmadı.
Yeni SGK sonrası durum
Sosyal güvenlik reform kanunu olarak ifade ettiğimiz
5510 sayılı Kanunun geneli, 1 Ekim 2008 tarihinde
yürürlüğe girdi. Kanunun Geçici 14. maddesinde, 1
Ekim'den önce Bağ-Kur kapsamında çalışmaya başlamış
emeklilerin durumu (yukarıdaki sorunun sahibi okurumuzun
dahil olduğu grup) düzenlendi. Buna göre bu emekliler,
eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b kapsamında
çalışırlarsa, her ay için emekli maaşlarının %15'i SGK
tarafından kesilecek. Ancak bu %15'lik oran bu yıl %13,
gelecek yıl %14 ve nihayet 2011'de %15 olacak.
Bundan sonra ne olacak?
Peki soruyu soran okurumuz gibi, ne 1 Ekim 2008
öncesinde ne de bu tarihten sonra destek primi ödememiş
olanların durumu ne olacak? Bu kişilerin üç alternatifi
var;
1- Şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da herhangi
bir ödeme veya başvuru yapmazsınız. Yani tabiri caizse
kulağınızın üzerine yatarsınız. Ta ki SGK sizi bulana
kadar. Fakat şunu hemen belirtelim ki yeni SGK, eski
Bağ-Kur'a hiç benzemez. Gerek yeni kanundaki
düzenlemeler, gerekse SGK'nın veri bankası, sizin
tespitinizi ve biriken borcun sizden tahsilini oldukça
kolaylaştırmakta. O yüzden bu yolu pek tavsiye
etmiyoruz.
2- 1 Ekim 2008 tarihine kadarki çalışmalarınız için
herhangi bir başvuruda bulunmazsınız. Kaldı ki bu dönem
(eski) Bağ-Kur sorumluluğundaydı ve sizlerden primlerin
alınmaması biraz da bu kurumun zafiyetinden
kaynaklanıyordu. Ancak 1 Ekim 2008 tarihini başlangıç
göstererek SGK'ya başvuruda bulunur ve bu tarihten
bugüne kadar hesaplanacak prim borcunu ödersiniz.
3- Türkiye'de pek yapılmayanı yapar, gerçekten hangi
tarihten itibaren emekli sıfatıyla Bağ-Kur kapsamında
çalışıyorsanız bunu SGK'ya bildirirsiniz. Bu taktirde
ilk çalışmaya başladığınız ay itibariyle prim borcunuz
hesaplanır ve sizden tahsil edilir.
İdeal olanı ve sizlerin başını hiç ağrıtmayacak yol
tabii ki üçüncü yoldur. Fakat buna imkanı olmayan veya
tercih etmeyenler için ikinci yolu tavsiye ediyoruz.
Birinci yolu ise bahsettiğimiz sebeple kesinlikle
önermeyiz. Zira şu an uygulanmakta olan sistem gereği
SGK, hemen hemen bütün kamu kurumlarından, bankalardan
ve hatta GSM operatörlerinden elde ettiği bilgilerle
istediği kişinin faaliyetini ve durumunu tespit
edebiliyor. Dolayısıyla şu ortamda destek primi ödemeden
çok uzun süre kaçmanız mümkün görünmüyor.
Babamdan habersiz çalışsam, anlaşılır mı?
Soru: Ben 21 yasında bekar bir öğrenciyim. Şunu çok
merak ediyorum. Çalışmak istiyorum fakat bunu babamın
öğrenmesini istemiyorum. Acaba ben şimdi sigortalı
olarak çalışmaya başlarsam Bağ-Kur emeklisi olan babam,
primlerimin ödendiğini kayıtlardan görür mü? Yani aile
üyelerinin prim bilgileri ailenin tüm üyelerine
gösteriliyor mu? Yoksa bu bilgilerde gizlilik ilkesi
esas mıdır? İsmi Mahfuz.
Cevap: Değerli okurum, SGK'da sigortalıların bilgileri
ile ilgili olarak tabii ki gizlilik esastır. Siz,
primlerinizle ilgili bilgileri SGK'nın portalından TC
kimlik numaranızla öğrenebiliyorsunuz. Dolayısıyla sizin
kimlik numaranızı bilmeyen birisinin bu bilgileri
öğrenmesi mümkün değil. Fakat babanızda bu bilgi
bulunduğuna göre, öğrenmesi de muhtemeldir. Ancak
sorgulamayı akıl eder mi, onu da siz bilebilirsiniz.
Sadettin ORHAN
Bugün/16.02.2009 |
