|
Yabancı uyruklu
işçinin çalışma izni
Ülkemizde özellikle son birkaç yılda yabancı işçi
sayısında hızlı bir artış var. Yabancı uyruklu işçi
istihdamı, ya yasal izinler alınarak, ya da herhangi bir
yasal prosedür izlenmeden, tamamen yasa dışı bir şekilde
yapılabilmektedir.
Dünyadaki ekonomik ve siyasi gelişmelere paralel olarak
çok sayıda yabancı uyruklunun çeşitli sektörlerde
çalıştığı bilinmektedir. Tam sayısı bilinmemekle
birlikte, çoğunluğu eski doğu bloku ülkelerinden
yaklaşık bir milyon civarında yabancı uyruklunun
kayıtdışı çalıştığı tahmin edilmektedir.
4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki
Kanun’la birlikte dağınık ve karmaşık yasal
düzenlemelere son verilerek, yabancı uyrukluların
çalışmalarına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Süreli çalışma izni
Belirli bir işyeri veya işletmede ve belirli bir
meslekte çalışmak ve en çok bir yıl geçerli olmak üzere
verilen izindir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
süreli çalışma izninin geçerlilik alanının şehir, idari
sınır veya coğrafî bölge gibi girdileri baz alarak
genişletebilme veya daraltma yetkisine sahiptir. Bir
yıllık kanunî çalışma süresinden sonra aynı iş yeri veya
işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin
süresi en fazla iki yıl daha; üç yıllık kanuni çalışma
süresinin sonunda ise aynı meslekte dilediği işverenin
yanında çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla
üç yıl daha uzatılabilecektir. Çalışma izni ve çalışma
vizesi işlemlerini tamamlayan yabancılara çalışma izin
süresine paralel olarak, resen çalışma amaçlı ikamet
tezkeresi tanzim edilecektir. Aynı şekilde, süresi
bittiğinde de çalışma izni süresine paralel olarak resen
uzatılacaktır.
Türkiye’ye çalışmak üzere gelen bir yabancının eş ve
bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da yabancının
kendisi ile birlikte en az beş yıl kanuni ve kesintisiz
ikamet etmiş olmaları koşuluyla Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışma izni
verilebilecektir. Ancak bunların çalışabilmeleri için
öğrenci olmamaları koşulu aranacaktır.
En az beş yıllık kanuni ve kesintisiz ikamet koşulunun
yerine getirilip getirilmediği ise emniyet makamlarından
alınacak belge ile kanıtlanacaktır. Bu belge diğer
belgelerle birlikte Bakanlığa süreli çalışma izni
başvurusu sırasında iletilir.
Süresiz çalışma izni
Türkiye’de en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet
eden veya toplam altı yıl kanunî çalışması olan
yabancılara; belirli bir işletme, meslek, mülkî veya
coğrafî alanla sınırlandırılmaksızın verilen izindir.
Süresiz çalışma izni almış olan yabancıların çalışma
amaçlı ikamet tezkereleri, yabancının talebi ve varsa
sözleşme süresi dikkate alınarak, her defasında resen
beş yıla kadar verilebilecek ancak pasaport süresi
aşılmayacaktır.
Bağımsız çalışma izni
Yabancıların Türkiye’de en az beş yıl kanuni ve
kesintisiz ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının
ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve
istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşulu ile
verilen izindir. Bağımsız çalışma izni almış olan
yabancıların çalışma amaçlı ikamet tezkereleri,
yabancının talebi de dikkate alınarak, her defasında
resen beş yıla kadar verilebilecek ancak pasaport süresi
aşılmayacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
bağımsız çalışma izni verilmiş olan bir yabancının millî
güvenlik, kamu düzeni, kamu sağlığı ve genel ahlak
açısından ikametinin uzatılmasında sakınca görüldüğü
takdirde bağımsız çalışma izninin iptali için Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığına bilgi verilir.
Resul Kurt
14.05.2009 |
