Elektronik ortamda gönderilen düzeltme beyannameleri
Vergi Usul Yasası'nın 341'inci maddesinde
tanımı yapıldığı üzere vergi ziyaı; mükellefin veya
sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında
yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden
verginin zamanında tahakkuk ettirilememiş veya eksik
tahakkuk ettirilmesidir. Bu bağlamda ziyaa uğratılan
verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması
veya haksız iadenin geri alınması ceza uygulamasına
engel oluşturmamaktadır.
Diğer yandan Vergi Usul Yasası'nın 344'üncü maddesinin
son fıkrası uyarınca "vergi incelemesine
başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk
edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere yasal
ödeme süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri
için kesilecek ceza yüzde 50 oranında" uygulanmaktadır.
Vergi Usul Yasası'nın "Pişmanlık ve Islah" başlıklı
371'inci maddesinde ise beyana dayanan vergilerde vergi
ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle
bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin
yasalara aykırı hareketlerini ilgili makamlara
kendiliğinden dilekçce ile haber vermesi halinde,
haklarında belli koşullarda vergi ziyaı cezası
kesilmeyeceği ve eksik veya yanlış yapılan vergi
beyanının mükellefin keyfiyeti haber verme tarihinden
başlayarak on beş gün içinde tamamlaması veya düzeltmesi
gerektiği hususu hükme bağlanmıştır.
Aynı yasanın mükerrer 257'nci maddesinin beşinci fıkrası
uyarınca da yasal ödeme süresi geçtikten sonra
kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen
beyannamelerin elektronik ortamda düzenlenen tahakkuk
fişi ve/veya ihbarnameler mükellef, vergi sorumlusu veya
bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi
verdiği gerçek veya tüzelkişiye elektronik iletilmekte,
bu ileti tahakkuk fişi ve/veya ihbarnamelerin muhatabına
tebliğ yerine geçmektedir.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından
yayımlanana 368 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel
Tebliği ile daha önce verilen beyannamelerdeki
eksiklikler ya da hataların giderilmesi amacıyla verilen
beyannamelerin hiçbir suretle ek beyanname olarak
verilemeyeceği, tamamının düzeltme beyannamesi şeklinde,
daha önce verilen beyannamedeki bilgileri de kapsayacak
şekilde ve mutlaka "internet" üzerinden verilmesi
zorunlu hale getirilmiştir.
Ancak uygulamada çoğu kez mükelleflerin bu ilkelere
uymadığı gözlenmekte olup, bu bağlamda kendilerine
kesilen usulsüzlük cezalarına karşı tepki gösterdikleri
bilinmektedir.
Bununla birlikte, konuya ilişkin olarak Gelir İdaresi
Başkanlığı tarafından 23.3.2007 tarihinde yapılan
"Düzeltme Beyannamelerinin E-Beyanname Sistemi
Aracılığıyla Gönderilmesi" ile ilgili duyuruda;
* 05.3.2007 tarihinden itibaren 368 sıra numaralı Vergi
usul Yasası Genel Tebliği kapsamında elektronik ortamda
verilen beyannemelere ilişkin düzeltme beyannamelerinin
de elektronik ortamda alınacağı,
* Daha önce verilen beyanname veya beyannamelerdeki
bilgileri kapsayacak ve beyan artırıcı verilen
beyannamelerde bir önce verilen tahakkuk farkı kadar bir
tahakkuk fişi düzenleneceği,
* Elektronik ortamda gönderilecek düzeltme
beyannamelerinin daha önce verilen beyanname veya
beyannameleri kapsayacak şekilde mevcut "Beyanname
Düzeltme Programı" (BDP) ile düzenlenip, paketleneceği;
paket gönderilip kontrol edildikten sonra onay
aşamasında "Özel" işaretlenip (DZT) seçilerek "Özel
Onay" butonuna tıklanarak işlemin tamamlanacağı,
gönderilen düzeltme beyannamesi süresinden sonra ise (DZT)
seçeneği yanı sıra "Kanuni Süresinden Sonra" (KSS) veya
Pişmanlık Talepli (PIS) seçeneklerinden birisi seçilerek
"Özel Onay" butonuna tıklanarak işlemin tamamlanacağı,
süresinden sonra olması nedeniyle ihbarname aşamasına
geçileceği belirtilmiştir.
Bu bilgiler ışığında yasada öngörülen süreden sonra
verilen düzeltme beyannamelerine işlem yapılırken söz
konusu beyannamenin "Kanuni Süresinden Sonra" ya da
pişmanlık talepli beyanname niteliği taşıyıp taşımadığı
değerlendirilerek bu durumdan birine göre işlem
yapılması gerekmektedir.
Bu ayırımın, uygulanacak cezanın kesilmesi yönünden
dikkate alınması gerekmektedir. Eğer yasal süresinden
sonra verilen düzeltme beyannamesi Vergi Usul Yasası'nın
371'nci maddesine göre pişmanlıkla ilgili ise (PIS)
vergi ziyaı cezası kesilmeyecektir. Buna karşılık idare
pişmanlık istemi olmadan "Kanuni Süresinden Sonra
Verilen Beyanname (KSS)" niteliğinde ise vergi ziyaı
cezası kesilmektedir.
Vergi daireleri elektronik ortamda gönderme zorunluluğu
getirilen düzeltme beyannamelerinin, elden verilmesi
veya posta ile gönderilmesi durumunda Vergi Usul
Yasası'nın mükerrer 355'inci maddesine göre özel
usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
Mükellef tarafından verilecek söz konusu düzeltme
beyannamelerinin, önceki beyanname ya da
beyannamelerdeki bilgileri kapsayacak nitelikte olmaması
halinde Vergi Usul Yasası'nın 352'nci maddesinin ikinci
derecede usulsüzlük başlıklı fıkrasının 7 numaralı
bendine göre usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Veysi Seviğ
Referans/13.02.2009 |