|
Doğum borçlanması
ilkeleri
Sigortalı anaların uzun süredir bekledikleri “Doğum
Borçlanmasını da kapsayan genelge”, SGK tarafından
yayınlanmış bulunuyor.
Önceden çok kere yazdığımız üzere, reform yasası olan
5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde doğum
borçlanmasının yasal temeli oluşturulmuştu.
Sigortalı kadının doğumdan sonraki sekiz haftalık, çoğul
gebelik halinde ise on haftalık süreleri, doğuma üç
hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası
istirahat süresine eklenen süre dâhil toplam istirahat
süresinde adına prim ödenmemiş olması kaydıyla bu
sürelerle birlikte toplam iki yıllık süre
borçlandırılacak, prim ödenmiş ise bu süreler iki yıllık
süreden düşülerek kalan süre borçlandırılacaktır.
4/a sigortalısı olup hizmet akdine tabi çalışmakta iken
doğum nedeniyle işinden ayrılan kadın sigortalılara
doğumdan sonra geçen iki yıllık süreyi borçlanma imkânı
sağlandığından, isteğe bağlı sigortalı iken doğum yapan
kadın sigortalılar söz konusu süreyi
borçlanamayacaklardır.
Kadın sigortalılardan ücretsiz doğum izin süreleri ya da
analık izin süreleri ile doğumdan sonra geçen iki yıllık
sürelerini borçlanmak isteyenlerin borçlandırılacak
süreleri, sigortalının işten ayrıldığı tarih,
sigortalının doğum yaptığı tarih ve kadın sigortalı
adına doğumdan sonra prim ödenip ödenmediği hususları
göz önünde bulundurularak Kurumca belirlenecek, bu
süreler için ayrıca belge istenmeyecektir. Bu anaların
Genelge ekindeki Ek-1 borçlanma talep dilekçesiyle
başvurmaları yeterli olacaktır.
Temel ilkelere göz atarsak:
1- İşçi olarak işyerinde çalışan kadın sigortalılar,
tabi oldukları iş kanunları gereğince verilen ücretsiz
doğum ya da analık izin sürelerini borçlanacaklardır.
2- İşçi, yani 4/a sigortalısı kadının doğum nedeniyle
çalışamadığı iki yıllık süreyi borçlanabilmesi için;
- Sigortalı kadının doğumdan önce çalışmaya başlayarak
sigortalılık şartını yerine getirmesi,
- Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün
içinde gerçekleşmesi,
- Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi ve borçlanacağı
sürede çocuğunun yaşaması gerekmektedir.
3- Kadın sigortalı, doğumdan sonra iki yıldan daha az
bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu süreleri de
borçlanabilecektir.
4- Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk
doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı
olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan
kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen
süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık
sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir.
5- Birinci doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren iki
yıllık süre geçtikten sonra ve sigortalı olarak tekrar
çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın
sigortalı birinci doğum nedeniyle çalışmadan geçirdiği
iki yıllık süreyi borçlanabilecek, ancak ikinci doğum
için iki yıllık süreyi borçlanamayacaktır.
6- İlk defa işçi (4/a sigortalısı) olarak işyerinde
çalışırken doğum nedeniyle çalışmasına ara verip iki
yıllık süreyi tamamladıktan veya tamamlamadan 4/b
sigortalısı esnaf ve 2008 yılı Ekim ayı başından sonra
ilk defa 4/c kapsamında çalışan memur kadın
sigortalılarda borçlanma talep tarihinde 4/a sigortalısı
olma şartı bulunmadığından, doğumdan sonra geçen
sürelerini borçlanabileceklerdir.
Okuyucu sorularından iki örnek:
E.S.: Annem 1957 doğumludur. 09.06.1975 tarihli sigorta
girişi vardır. 1975'ten 1980/1 dönemine kadar 1393 gün
primi yatmıştır. 31.08.1980 tarihinde doğum yapmıştır.
1981 yılında çalışmazken 2. doğum yapmıştır. Bu tarihten
sonra 2006/11 dönemine kadar çalışmamıştır. Bu durumda
annem, birinci ve ikinci çocuk için ayrı ayrı doğum
borçlanmasından hangi şartlarda yararlanabilir?
C: Okuyucumuzun annesi, ilk doğumu nedeniyle doğum
borçlanması yapabilecektir. İkinci doğum için
borçlanamayacaktır. Bu doğrultuda borçlanma talep
dilekçesini SGK'na vermelidir.
M.M.: Yengem, 15.05.1960 doğumlu, 1981 yılında SGK'lı
olarak çalışmaya başladı. 06.11.1985 yılında işten
ayrıldı. 2942 günü var. 30.06.1984 ve 01.01.1987
yıllarında 2 tane doğum yaptı. 5510 sayılı yasaya göre
doğum borçlanması yapıp, emekli olabiliyor mu?
C: Okuyucumuzun yengesi de eğer doğum sonrası prim
ödenmeyen dönemi varsa ilk doğumundan dolayı doğum
borçlanması yapabilecektir. İkinci doğumu
borçlanamayacaktır.
Tahsin sınav
Y.Şafak/12.01.2009 |
