|
SGK
mevzuatında işyeri kayıt ve belgelerinin geçersiz
sayılması
5510 sayılı Kanun'un kurumca
verilecek İdarî Para Cezaları başlıklı 102. maddesi
hükmüne göre, işverenin yasal kayıt ve belgeleri saklama
yükümlülüğünün yanında kayıtları usulüne uygun tutma
zorunluluğu da bulunmaktadır. Kanun, kayıtların
tutulmasında şekil şartına önem vermiş ayrıca tutulması
zorunlu olan ücret tediye bordrosunda bulunması gereken
bilgileri de tek tek saymış, aksine işlem yapan
işverenlere ise cezai yaptırımlar getirmiştir. Kanunun
102. madde metnine göre usulüne uygun tutulmayan
kayıtlar geçersiz sayılmış, her bir geçersizlik hali
için ayrı ayrı idari para cezası yaptırımını uygulamaya
koymuştur.
Yürürlüğü 5510 sayılı Kanun'la kaldırılan 506 sayılı
Kanun'un 140. maddesinde kayıt geçersizliğine cezai
yaptırım getirildikten sonra hangi kayıtların geçersiz
olacağının yönetmelikle düzenleneceği hüküm altına
alınmış, geçersizlik halleri de SSİY'de tek tek
sayılmıştır. Geçersizlik hallerinin kanunda sayılmayıp
atıf yapılan SSİY ile düzenlenmesi evrensel bir nitelik
taşıyan "kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesi ve 5237
sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 2. maddesindeki "Kanunun
açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza
verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda
yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir
ceza ve güvenlik tedbirine hüküm olunamaz. İdarenin
düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.
Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin
uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren
hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz"
hükmü doğrultusunda geçmişte sıklıkla eleştirilmiştir.
5510 sayılı Kanun'da geçersizlik hallerinin tek tek
sayılması ile bu eleştiriler bir anlamda son bulmuştur.
Buna göre Kanun'un 102. maddesinde sayılan ve
yönetmeliğin ise 111. maddesinde ise ayrıntılı olarak
açıklanan geçersizlik halleri şunlardır.
www.muhasebenet.net
-Kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi
zorunlu olduğu hâlde tasdiksiz tutulmuş olan defterlerde
sigorta primine esas kazanç (SPEK) ödemeleri bulunan
aylar,
-Kanunî tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş
olan defterlerin tasdik tarihinden önceki SPEK ödemeleri
bulunan aylar,
-İşçilikle ilgili giderlerin işlenmemiş, eksik veya
fazla işlenmiş olduğu tespit edilen defterlere ilişkin
aylar,
-Gerçek ve fiilî çalışmaya dayanmadığı hâlde, kayıt ve
belgelerde ücret tahakkuk veya ödemesi bulunan aylar,
-Sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançların
kesin olarak tespitine imkân vermeyecek şekilde usulsüz,
karışık veya noksan tutulmuş defterlere ait aylar,
-Herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas
tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili
ödemelerin o ayın dâhil bulunduğu hesap dönemine ait
defterlere işlenmemiş olması hâlinde o aylar,
-4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
gereğince bilanço esasına göre defter tutulması
gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş
defterlerde, sigorta primine esas kazanç ödemelerinin
ilgili olduğu aylar,
-Kanunun 85'inci maddesinin birinci fıkrasında getirilen
hükümler doğrultusunda yapılan inceleme sonucunda, işin
yürütümü için gerekli olan sigorta primine esas kazanç
tutarının kuruma noksan bildirilmesi dolayısıyla re'sen
tahakkuk yapılan ay veya aylar,
-Durum tespiti, kamu kurum ve kuruluşları ile 5411
sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlardan alınan bilgi ve
belgelerden çalıştığı tespit edilen sigortalıların
kaydedilmemiş ücret tediye bordrolarının ait olduğu ay
veya aylar,
-Kamu idareleri ile 5411 sayılı Kanun kapsamındaki
kuruluşlardan alınan kayıtlardan tespit edilen ücretin
altında ücret tahakkuklarının bulunduğu aylar,
-Tasdikli sayfalarının dolması üzerine, yeni defter
tasdiki yerine, belgeli bilgilerin yazım sayfaları
kalmayan defterin tasdiksiz sayfalarına kaydedilen ay
veya aylara ait kayıtlar geçersiz sayılacak ve işverene
cezai yaptırım uygulanacaktır.
5510 sayılı Kanun, işyerine ait defter, kayıt ve
belgelerin ibraz edilmemesine uygulanacak idari para
cezalarını üçlü bir tasnife tabi tutmuş, işletmenin
defter tutmakla yükümlü olup olmadığı ve tutulacak
defterlerin niteliğini de dikkate alarak ayrı miktarlara
para cezaları getirmiştir. Kanunla, bir anlamda küçük
işletmeye az, büyük işletmeye ise nispeten daha çok ceza
öngörmüştür.
Yasa hükmüne göre, yasal süre içinde kayıt ibraz
edilmemesi halinde, bilanço hesabına göre defter
tutmakla yükümlü olan işverenlere 12, diğer defterleri
(işletme, serbest kazanç defteri, v.b. defterler)
tutmakla yükümlü olan işverenlere 6, defter tutmakla
yükümlü olmayan işverenlere ise 3 asgari ücret tutarında
idari para cezası uygulanacaktır.
Resul KURT / İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
info@resulkurt.com
11.09.2009 |
