|
TC vatandaşlık
kanunu onaylandı
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 5901 sayılı “Türk
Vatandaşlığı Kanunu”nu onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan yazılı
açıklamada, Cumhurbaşkanı Gül'ün kanunu yayımlanmak
üzere Başbakanlığı gönderdiği bildirildi.
Türk Vatandaşlığı Kanunu'na göre, doğumla kazanılan Türk
vatandaşlığı, soy bağı veya doğum yeri esasına göre
kendiliğinden kazanılacak. Türkiye içinde veya dışında
Türk vatandaşı evli anne ve babadan doğan çocuk, Türk
vatandaşı anne ve yabancı babadan evlilik dışında doğan
çocuk Türk vatandaşı sayılacak. Türk vatandaşı baba ve
yabancı anneden evlilik dışında doğan çocuk ise soy bağı
kurulmasını sağlayan esasların yerine getirilmesi
halinde Türk vatandaşlığını kazanacak.
Türkiye'de doğan, yabancı anne ve babasından dolayı
doğumla herhangi bir ülkenin vatandaşlığını kazanamayan
çocuk, doğumdan itibaren Türk vatandaşı olacak.
Türkiye'de bulunmuş çocuk, aksi sabit olmadıkça
Türkiye'de doğmuş sayılacak.
Sonradan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı, evlat
edinilme ya da seçme hakkının kullanılmasıyla
kazanılacak. Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir
yabancı, kanunda belirtilen şartları taşıması halinde,
yetkili makam kararıyla bu hakkı elde edebilecek. Ancak
aranan şartları taşımak, vatandaşlığın kazanılmasında
kişiye mutlak bir hak sağlamayacak. Türk vatandaşlığını
kazanmak isteyen yabancılarda, kendi milli kanununa,
vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme
gücüne sahip olmak, başvuru tarihinden geriye doğru
Türkiye'de kesintisiz 5 yıl ikamet etmek, Türkiye'de
yerleşmeye karar verdiğini davranışlarıyla teyit etmek,
genel sağlık bakımından tehlikeli bir hastalığı
bulunmamak, iyi ahlak sahibi olmak, yeteri kadar Türkçe
konuşabilmek, Türkiye'de kendisinin ve bakmakla yükümlü
olduğu kişilerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe
sahip olmak, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından
engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartları
aranacak.
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda,
ayrıca mensup olduğu devlet vatandaşlığından çıkma şartı
da aranabilecek. Bu takdirin kullanılmasına ilişkin
esasları, Bakanlar Kurulu tespit edecek.
SANAYİ TESİSLERİ GETİRENLERE VATANDAŞLIK
Milli güvenlik ve kamu düzenine engel oluşturacak bir
hali bulunmamak şartıyla İçişleri Bakanlığının teklifi,
Bakanlar Kurulunun kararıyla Türkiye'ye sanayi tesisleri
getiren, bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal,
sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti
geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca
haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler,
vatandaşlığa alınması zorunlu görülen ile göçmen kabul
edilenler, Türk vatandaşlığını kazanabilecek.
Çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybedenler, ana
veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını
kaybedenlerden kanunda belirtilen süre içinde seçme
hakkını kullanmayan kişiler, milli güvenlik açısından
engel oluşturmayacak bir hali bulunmamak şartıyla Türk
vatandaşlığını, ikamet etme süresine bakılmaksızın
yeniden kazanabilecek.
YENİDEN VATANDAŞLIK
Vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylemlerde bulunduğu için
Türk vatandaşlığı kaybettirilenler Bakanlar Kurulunca,
seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kaybedenler
İçişleri Bakanlığı kararıyla milli güvenlik açısından
engel bir halinin bulunmaması ve Türkiye'de 3 yıl ikamet
etmesi şartıyla Türk vatandaşlığını yeniden
kazanabilecek. Türk vatandaşlığını kazanma talebinde
bulunan bir yabancı, başvuru için aranan ikamet süresi
içinde toplam 6 ayı geçmemek üzere Türkiye dışında
bulunabilecek. Türkiye dışında geçirilen süreler, ikamet
süreleri içinde değerlendirilecek.
Türk vatandaşıyla evlenmek, doğrudan Türk vatandaşlığını
kazandırmayacak. Ancak bir Türk vatandaşıyla en az 3
yıldan beri evli olan ve evliliği süren yabancılar, Türk
vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilecek.
Başvuru sahiplerinde, aile birliği içinde yaşama,
evlilik birliğiyle bağdaşmayacak faaliyette bulunmama,
milli güvenlik ve kamu düzenine engel oluşturacak bir
hali bulunmama şartları aranacak. Başvurudan sonra Türk
vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi
halinde, evlilik şartı aranmayacak.
EVLAT EDİNİLEN ÇOCUĞUN VATANDAŞLIĞI
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların
başvuru için gerekli şartları taşıyıp taşımadıkları,
illerde oluşturulacak vatandaşlık başvuru inceleme
komisyonunca tespit edilecek.
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığını kazanmak
isteyen yabancılardan, başvuru için gerekli şartları
taşıyanların adına vatandaşlık dosyası düzenlenecek,
karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilecek. Bakanlıkça
yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, durumu uygun
bulunanlar, Bakanlık kararıyla Türk vatandaşlığını
kazanabilecek.
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının
kazanılması, eşin vatandaşlığında etkili olmayacak. Ana
veya babanın Türk vatandaşlığını kazandığı tarihte
velayeti kendisinde bulunan çocukları, diğer eşin
oluruyla Türk vatandaşlığını kazanacak. Muvafakat
verilmemesi halinde ana veya babanın meskeninin
bulunduğu ülkedeki hakim kararına göre işlem yapılacak.
Türk vatandaşınca evlat edinilen ergin olmayan kişi,
milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel
oluşturacak bir hali bulunmamak şartıyla Türk
vatandaşlığını kazanabilecek. Ana veya babalarına bağlı
olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar, ergin
olmalarından itibaren 3 yıl içinde seçme hakkını
kullanarak Türk vatandaşı olabilecek.
Türk vatandaşlığını birlikte kazanan ana ve babanın
çocukları da Türk vatandaşlığını elde edebilecek.
TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBI
Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya seçme
hakkıyla kaybedilecek. Yetkili makam kararıyla Türk
vatandaşlığının kaybı, çıkma veya kaybettirme ya da
vatandaşlığın iptali ile gerçekleşecek.
Türk vatandaşlığından çıkmak için izin veya çıkma
belgesi isteyenlere, ergin ve ayırt etme gücüne sahip
olmaları, yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmaları
veya kazanacağına ilişkin inandırıcı belirtilerin
bulunması, herhangi bir suç veya askerlik nedeniyle
aranmamaları, hakkında herhangi mali ve cezai tahdit
bulunmamaları şartıyla Bakanlıkça izin verilebilecek.
Eşlerden birinin çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını
kaybetmesi, diğer eşin vatandaşlığını etkilemeyecek.
Türk vatandaşlığını kaybeden ana ya da babanın talebinin
bulunması ve diğer eşin de muvafakat etmesi halinde,
çocukları da kendileriyle birlikte Türk vatandaşlığını
kaybedecek. Muvafakat verilmemesi halinde hakim kararına
göre işlem yapılacak.
TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAYBEDENLER
Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni alarak Türk
vatandaşlığını kaybedenler, milli güvenliğe ve kamu
düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla askerlik
yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine
girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları
dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları
saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili
kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk
vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya
devam edecek.
Yabancı bir devlette Türkiye'nin menfaatlerine uymayan
herhangi bir hizmette bulunup da bu görevi bırakmaları
kendilerine bildirilmesine rağmen bırakmayanlar, Türkiye
ile savaş halindeki bir devletin her türlü hizmetinde
Bakanlar Kurulunun izni olmaksızın kendi istekleriyle
çalışmaya devam edenler, izin almadan yabancı bir devlet
hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanlar, İçişleri
Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla
vatandaşlığı kaybedecek.
Türk vatandaşlığını kazanma kararı, ilgilinin yalan
beyanı veya vatandaşlığı kazanmaya esas teşkil eden
önemli konuları gizlemesi sonucunda oluşmuşsa bu durum,
kararı veren makam tarafından iptal edilecek, karar,
kişinin, Türk vatandaşlığını kazanan eş ve çocuklar için
de uygulanacak.
TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN AYRILABİLECEKLER
Yasa, ergin olmalarından itibaren 3 yıl içinde Türk
vatandaşlığından ayrılabilecekleri şöyle sıralıyor:
“-Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle doğumla
Türk vatandaşı olanlardan, yabancı ana veya babanın
vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazananlar,
-Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk
vatandaşı olanlardan, doğum yeri esasına göre yabancı
bir devlet vatandaşlığını kazananlar,
-Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığını kazananlar,
-Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde,
sonradan yabancı ana veya babasının vatandaşlığını
kazananlar,
-Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış ana
veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını
kazananlar.”
KKTC vatandaşları, Türk vatandaşı olmak istediklerini
yazılı olarak beyan ettikleri takdirde Türk vatandaşı
olabilecek.
KENDİ İSTEĞİYLE VATANDAŞLIK KAZANANLAR
İzin almadan kendi istekleriyle yabancı bir devlet
vatandaşlığını kazananlar, yurt dışında bulunup da
muvazzaf askerlik görevini yapmak veya Türkiye'de savaş
ilanı üzerine, yurt dışında bulunup da yurt savunmasına
katılmak için yetkili kılınan makamlarca usulen
yapılacak çağrıya, mazeretsiz 3 ay içinde uymayanlar,
sevk sırasında veya kıtalarına katıldıktan sonra yurt
dışına kaçıp kanuni süre içinde dönmeyenler, milli
güvenlik bakımından engel oluşturacak bir hali
bulunmamak kaydıyla Türkiye'de ikamet etme şartı
aranmaksızın Bakanlar Kurulu kararıyla yeniden Türk
vatandaşlığına alınabilecek.
Silahlı kuvvetler mensupları ile askerlik görevini
yapmakta olanlardan görev, izin, hava değişimi veya
tedavi için yurt dışında bulunup da süresi bittiği halde
mazeretsiz olarak 3 ay içinde geri dönmeyenler de bu
hükümden yararlanacak. Böylece askerlik görevini
yapmayanlar ile izin almadan yabancı bir ülke
vatandaşlığına geçenlerin Türk vatandaşlığının
kaybettirilmesi uygulamasına son verilecek.
İkamet süresi, Türk soylu yabancılar için 31 Aralık 2010
tarihine kadar 2 yıl olarak uygulanacak.
11.06.2009 |
