|
İşte 5 yıl önce
emekliliğin formulü
Sosyal güvenlik sistemimizde erken yaşlanma
emekliliği diye ifade edilen bir norm bulunuyor.. Peki
memurun erken yaşlanma hakkı var mı?
Memurun “erken yaşlanma” hakkı var mı?
Sosyal güvenlik sistemimizde erken yaşlanma emekliliği
diye ifade edilen bir norm bulunuyor. 1 Ekim 2008
tarihine kadar sadece SSK'lılar için uygulanan erken
yaşlanma emekliliği, bu tarihten sonra bütün çalışanları
kapsayacak şekilde genişletildi.
Erken yaşlanma nedir?
İsterseniz asıl konuya girmeden önce erken yaşlanma
emekliliği nedir, ona bir bakalım. Bir bayan veya erkek
sigortalı normalde 58 veya 60 yaşında emekli olacakken,
yaş şartını yerine getirmediği halde, fiziken sanki 58
veya 60 yaşına girmiş gibi yaşlanmasına erken yaşlanma
diyoruz. Yani kişinin fiziki yaşı, nüfus kaydında yer
alan yaşından daha ileride bulunuyor. Burada kişinin
erken yaşlandığına sağlık kurulu raporuyla karar
verilmesi gerekiyor. İşte bu kişilerin emeklilikte tabi
olduğu özel koşulları da erken yaşlanma emekliliği
olarak ifade ediyoruz.
Erken yaşlanma emekliliği yukarıda da belirttiğimiz
gibi, 1 Ekim 2008 tarihine kadar sadece SSK'lılar için
uygulanıyordu. Bu tarih itibariyle uygulama eski adıyla
Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b'lileri ve kamu çalışanlarını
(4/c) da kapsayacak şekilde genişletildi. Fakat erken
yaşlanma emekliliğinin 1 Ekim 2008 öncesinde memur
olanlara uygulanıp uygulanmayacağı konusunda bazı
tereddütler vardı.
www.muhasebenet.net
Eski memurların durumu ne olacak?
Eski memur olarak ifade ettiğimiz kesim, 1 Ekim 2008
tarihinden önce kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmaya
başlamış olan memurlardır. Bu memurların sosyal güvenlik
uygulamaları bakımından reform kanunu olan 5510 sayılı
kanuna değil, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'na
tabi olacakları hükme bağlandı. Nitekim buna ilişkin
hüküm, 5510 Sayılı Kanunun Geçici 4. Maddesi'nin
dördüncü fıkrasında yer alıyor. Bu hükme göre eski
memurlar, yeni kanunun getirdiği hiçbir hak kaybından
etkilenmeyecek. Peki, yeni kanunun getirdiği
düzenlemeler içerisinde eski memurların lehine olan
hükümler ne olacak? Bu hükümler eski memurlar için
uygulanacak mı? Daha somut sorarsak, yeni memurlara
tanınan erken yaşlanma sonucu erken emeklilik hakkından
eski memurlar da yararlanacak mı?
İşte burada SGK'nın tavrı merak ediliyordu. SGK'nın
tavrını ise ancak kanunun uygulamasını gösteren alt
mevzuat düzenlemeleri ile anlayacaktık. SGK, en son
malul çocuğu bulunan annelerin erken emekliliği
konusunda bir genelge yayınladı. Bu genelgede, malul
çocuk sahibi olan eski memurların da, yeni yasa ile
tanınan erken emeklilik hakkından yararlanabilecekleri
hükmüne yer verildi.
SGK, eski memura da kapı açtı!
SGK'nın, bahsi geçen genelgede ortaya koyduğu tavır çok
büyük öneme haiz. Zira malul çocuk sahibi annelere
tanınan erken emeklilik hakkı, eski memurların tabi
olduğu 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nda bulunmuyor.
Bu hak ilk defa 5510 Sayılı Kanun'la geçtiğimiz yıl
hayatımıza girdi. Böyle olduğu halde, bu yeni hak
genelge ile eski memurlara da verildi. Buradan hareketle
diyebiliriz ki, yine 5434 Sayılı Kanun'da yer almayan
erken yaşlanma emekliliğinden eski memurlar da
yararlanabilecektir.
5 yıla varan erken emeklilik!
5510 Sayılı Kanun'a göre erken yaşlanma hükümlerine göre
emekli olabilmek için;
· 55 yaşın doldurulmuş olması, (bayan ve erkek için
aynı)
· Erken yaşlanma durumunun varlığına dair rapor alınmış
olması,
· Emeklilik için gerekli hizmet süresinin doldurulmuş
olması gerekiyor.
Göreve başlangıcı çok eski (örneğin 1999 öncesi) olan
memurlar için erken yaşlanma emekliliği çok büyük bir
avantaj sağlamaz. Ancak özellikle Ağustos/1999 sonrası
göreve başlayıp da 58-60 yaş şartlarına tabi olan
bayan-erkek memurlar için yerine göre 5 yıl erken
emeklilik anlamına geliyor. Konunun detayları ise
SGK'nın önümüzdeki günlerde yayınlayacağı genelgelerle
daha da netleşecektir.
Annem yetim aylığı alabilir mi?
Soru: Saadettin Bey iyi günler. Bir konuda yardımınızı
rica edecektim. Dedem vefat etti. Vefatından önce
Bağ-Kur'dan emekli maaşı alıyordu. Vefatının ardından
emekli maaşını
anneannem alıyor. Annem ise SSK emeklisi. Acaba annem de
yetim maaşı alabilecek mi? Yoksa alabilirse anneannemin
aldığı maaşa bir etki eder mi? Bir de yetim maaşı
başvurusu için zamanaşımı süresi var mı? Uğur Yılmaz
Cevap: Uğur Bey, yetim maaşı için zamanaşımı süresi yok
ancak anneniz kendisi SSK emeklisi olduğu için
babasından yetim maaşı alamaz.
Sadettin ORHAN
BUGÜN/11.06.2009
www.muhasebenet.net |
